Tadbirlari

II bob. Tibbiy ko‘rikni o‘tkazish 
8. Ish beruvchi hududiy davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari 
(bundan buyon matnda hududiy DSENM deb yuritiladi) va tashkilotning kasaba 
uyushmasi qo‘mitasi bilan birgalikda har kalendar yilning 1-dekabrigacha 
tashkilotdagi tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilishi shart bo‘lgan xodimlarning lavozim 
bo‘yicha kontingentini aniqlashi va bu haqda mazkur Nizomning 
4-ilovasiga 
muvofiq 
shaklda dalolatnoma tuzishi lozim. 
9. Ish beruvchi tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilishi shart bo‘lgan xodimlarning 
lavozim kontingentidan kelib chiqib hududiy DSENM va tashkilotning kasaba 
uyushmasi qo‘mitasi bilan kelishgan holda tibbiy ko‘rikdan o‘tishi shart bo‘lgan 
xodimlarning ro‘yxatini tuzadi va tibbiy ko‘rikni o‘tkazuvchi davolash-profilaktika 
muassasasiga taqdim etadi. 
Tibbiy ko‘rikdan o‘tishi shart bo‘lgan xodimlarning ro‘yxatida tashkilot nomi, 
xodimning kasbi, u ishlayotgan sex yoki boshqa bo‘linma nomi, ishlab chiqarishning 
xavfli va zararli omillari hamda xodimning ushbu omillar ta’siridagi ish staji 
ko‘rsatiladi. 
10. Xodimlarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish maqsadida tibbiy ko‘rikni 
o‘tkazuvchi davolash-profilaktika muassasasining rahbari tomonidan hududiy 

---

DSENM bilan kelishilgan holda mazkur Nizomning 
5-ilovasida 
keltirilgan shaklga 
muvofiq xodimlarning tibbiy ko‘rikdan o‘tkazishning kalendar rejasi tuziladi. 
11. Agar xodim o‘z sog‘lig‘ining holati mehnat sharoiti bilan bog‘liq holda 
yomonlashgan deb hisoblasa, u navbatdan tashqari tibbiy ko‘rikdan o‘tkazishni talab 
qilish huquqiga ega. 
12. Dastlabki tarzda tibbiy ko‘rikdan o‘tishi shart bo‘lgan xodimlar tashkilot 
tomonidan tibbiy ko‘rikni o‘tkazuvchi davolash-profilaktika muassasasiga mazkur 
Nizomning 
6-ilovasida 
keltirilgan shaklga muvofiq taqdim etilgan yo‘llanma asosida 
tibbiy ko‘rikdan o‘tkaziladi. 
Xodim tibbiy ko‘rikdan o‘tish uchun pasporti yoki shaxsini tasdiqlovchi 
boshqa hujjati bilan kelishi lozim. 
13. Tibbiy ko‘riklarni o‘tkazish uchun tibbiy ko‘rikni o‘tkazuvchi davolash-
profilaktika muassasasi rahbarining buyrug‘i bilan tibbiy komissiya tashkil etiladi. 
Tibbiy 
komissiya 
tarkibi 
vrach-terapevt, 
nevropatolog, 
oftalmolog, 
dermatovenerolog, otolaringolog, psixiatr, akusher-ginekolog va jarroh hamda boshqa 
mutaxassislardan iborat bo‘lib, ularning tibbiy komissiya tarkibiga kiritilishi vrach-
terapevt tomonidan mazkur Nizomning 
1
, 
2
 va 
3-ilovalarida 
belgilangan talablardan 
kelib chiqib hal etiladi. 
Tibbiy ko‘riklarni o‘tkazish bo‘yicha tuzilgan tibbiy komissiyaning raisi 
profpatologiya yoki kasb kasalliklari bo‘yicha kasbiy tayyorgarlikdan o‘tgan vrach 
bo‘lishi lozim. 
14. Ayollar yilda kamida bir marta akusher-ginekolog ko‘rigidan o‘tishi lozim. 
15. Allergen moddalar ta’siriga duchor bo‘luvchi shaxslar terapevt, 
otolaringolog, dermatovenerolog ko‘rigidan o‘tishi hamda ular qonining klinik tahlili 
o‘tkazilishi lozim. 
16. Xodimlar dastlabki tarzda tibbiy ko‘rikdan o‘tishda dermatovenerolog 
ko‘rigidan majburiy ravishda o‘tkaziladi, vaqti-vaqti bilan dermatovenerolog tibbiy 
ko‘rigidan o‘tishda esa, vrach-terapevtning ko‘rsatmasi bo‘lgandagina o‘tkaziladi. 

---

Tibbiy ko‘rikdan o‘tuvchi xodimlarda psixik kasalliklar (shizofreniya, 
epilepsiya, oligofreniya) mavjudligini tekshirishda xodimlarning yashash joyidagi 
davolash-profilaktika muassasasining vrach-psixiatri tomonidan amalga oshiriladi. 
Tuman vrach-psixiatri bo‘lmagan taqdirda psixiatrik tekshirish tumanlararo 
yoki viloyat (shahar, respublika) psixonevrologiya dispanserining vrach-psixiatrlari 
tomonidan amalga oshiriladi.
Agar xodim psixik kasalliklar bo‘yicha dispanser hisobida tursa, unga bu haqda 
belgilangan namunadagi ma’lumotnoma beriladi. Agar xodim psixik kasalliklar 
bo‘yicha hisobda turmasa va unda ruhiy buzilishlar aniqlanmasa, unga vrach-
psixiatrning imzosi qo‘yilgan belgilangan namunadagi ma’lumotnoma beriladi. 
Ma’lumotnomalar ushbu davolash-profilaktika muassasasining muhri va 
rahbarning imzosi bilan tasdiqlanadi.
17. Yuqumli yoki parazitar kasallik tashxisini aniqlash uchun vrach-
infeksionist yoki boshqa mutaxassislar jalb etiladi. 
18. Tibbiy komissiya tibbiy ko‘rikni o‘tkazishda xodimning kasbiy faoliyati 
xususiyatlari, tegishli kasb va mutaxassislik hamda mehnat sharoitlari bilan to‘liq 
tanishib chiqishi lozim. 
Tibbiy ko‘rikni o‘tkazuvchi vrach va mutaxassislar ishlab chiqarish sohasining 
xususiyatlari va xodimlarda kuzatilishi mumkin bo‘lgan kasbiy patologiyani chuqur 
bilishlari shart. 
19. Tibbiy komissiya tomonidan xodimlarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish bilan 
bog‘liq barcha ma’lumotlarni, shuningdek ularning kasbiy faoliyat yo‘nalishiga oid 
ma’lumotlarni qayd etish maqsadida har bir xodimga ambulator tibbiy karta (025-u 
shakli) yuritiladi. Ambulator tibbiy kartada tibbiy ko‘rikni o‘tkazishda ishtirok etgan 
har bir vrach va mutaxassislarning xodimning kasbga yaroqlilik to‘g‘risidagi xulosalari 
ko‘rsatilishi kerak.
20. Tibbiy ko‘rikdan o‘tgan xodimning ish joyi o‘zgargan taqdirda, xodimni 
tibbiy ko‘rikdan o‘tkazgan davolash-profilaktika muassasasi tomonidan uning 
ambulator tibbiy kartasi (025-u shakli) xodimning yangi ish joyiga tibbiyot xizmatini 

---

ko‘rsatuvchi davolash-profilaktika muassasasiga, agar u bo‘lmagan taqdirda tashkilot 
joylashgan joydagi hududiy davolash-profilaktika muassasasiga yuboriladi. 
21. Tibbiy ko‘rikni o‘tkazishda mazkur Nizomning 
7-ilovasida 
keltirilgan 
xavfli, zararli moddalar, noqulay omillar ta’siri bilan bog‘liq ishlarga qo‘yish uchun 
qarshilik ko‘rsatuvchi umumiy tibbiy moneliklar inobatga olinishi lozim. 
22. Tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilgan xodimning kasbga yaroqlilik masalasi 
bo‘yicha tibbiy komissiya mazkur Nizomning
1
, 
2
va 
3-ilovalarida 
belgilangan 
talablarni hisobga olgan holda o‘zining xulosasini beradi. 
Tibbiy ko‘rik natijasiga ko‘ra xodim xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari 
ostida ishlashga yaroqsiz deb topilganda, unga bu to‘g‘risida tibbiy ko‘rikni 
o‘tkazuvchi davolash-profilaktika muassasasining tibbiy-maslahat komissiyasining 
xulosasi beriladi va ushbu xulosaning nusxasi uch kunlik muddat ichida xodim 
ishlaydigan tashkilotga yuboriladi. 
23. Tibbiy komissiya tomonidan o‘tkazilgan tibbiy ko‘rik natijasiga ko‘ra 
xodimga quyidagi davolash va sog‘lomlashtirish tadbirlari rejalashtirilishi lozim: 
kelib chiqishida kasbiy omil asosiy hisoblangan a’zolarda keskin bo‘lmagan 
o‘zgarishlar aniqlangan xodimlarni dinamik kuzatish va zarur davolash choralarini 
ko‘rish;
aniqlangan kasalliklarning turidan kelib chiqib belgilangan tartibda xodimlarni 
statsionar va sanatoriy-kurortlarda davolanish uchun yuborish, shuningdek dam olish 
uylari, sanatoriylar va profilaktoriylarga yo‘llanma berish; 
sog‘lig‘i holatiga ko‘ra yengilroq yoki xavfli va zararli ishlab chiqarish 
omillarining ta’siridan holi bo‘lgan boshqa ishga vaqtincha o‘tkazishda, ishning turi 
xodimning malakasini hisobga olib, ish beruvchi bilan kelishgan holda tibbiy ko‘rikni 
o‘tkazuvchi davolash-profilaktika muassasasining tibbiy-maslahat komissiyasi 
tomonidan belgilanadi. 
24. Vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan tibbiy ko‘rik natijasi bo‘yicha xavfli va 
zararli ishlab chiqarish omillarining ta’siri mavjud ishlardagi xodimlarni dinamik 
kuzatish maqsadida ushbu xodimlar quyidagi differensiallangan guruhlarga ajratiladi:
D1 — zararli ishlab chiqarish omillari ta’siri belgilari bo‘lmagan guruh;

---

D2 — kasb kasalliklarining rivojlanish xavfi yuqori bo‘lgan guruh; 
D3 — kasb kasalliklari aniqlangan bemorlar. 
25. Vaqti-vaqti bilan o‘tkazilgan tibbiy ko‘riklar natijasi bo‘yicha tibbiy 
komissiya tomonidan mazkur Nizomning 
8-ilovasiga 
muvofiq dalolatnoma tuziladi. 
Dalolatnoma to‘rt nusxada tuzilib, hududiy DSENM, xodim ishlaydigan 
tashkilot va kasaba uyushmasi qo‘mitasiga yuboriladi hamda bir nusxasi tibbiy 
ko‘rikni o‘tkazgan davolash-profilaktika muassasasida qoladi. 
26. Tibbiy ko‘rikdan o‘tish jarayonida xodimda kasb kasalligi bilan bog‘liq 
holatlar aniqlangan hollarda ushbu xodim tibbiy komissiya tomonidan kasallikning 
kasb bilan bog‘liqligini aniqlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni 
saqlash vazirligining Sanitariya, gigiyena va kasb kasalliklari instituti hamda Toshkent 
tibbiyot akademiyasining tegishli klinikalariga yuborilishi lozim. 
Bunda kasb kasalligining turi Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 1-iyuldagi 
195-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2011-y., 27-son, 
283-modda) bilan tasdiqlangan Mehnatda mayib bo‘lgan yoki kasb kasalligiga 
chalingan shaxslarning kasbiy mehnat layoqati yo‘qotilishi gradusini aniqlash tartibi 
to‘g‘risidagi nizomning 
2-ilovasida 
keltirilgan Kasb kasalliklari ro‘yxatiga muvofiq 
aniqlanadi.
27. Hududiy DSENM lar tegishli ravishda kasb kasalligiga chalingan 
xodimlarni hisobini yuritadi.
28. Kasb kasalligiga chalingan xodimlar ushbu kasallik davri bo‘yicha 
dispanser nazoratida turadi va ular kasb kasalliklari klinikalarida har yili davolanishlari 
lozim.