Tahliliy qism

Vakuum kuchaytirgich
Ushbu qurilma kameralarda differentsial bosim printsipi asosida ishlaydi. Kameralar
moslashuvchan diafragma bilan ajralib turadi. Bir tomondan, kameraga assimilyatsiya
manifoltidan vakuum beriladi.
7-rasm: Tormoz vakum
Boshqa tomondan, atmosfera bosimi. Ushbu bosim farqi tufayli diafragma vakuum
hosil bo'ladigan xona yo'nalishi bo'yicha egiladi. Diafragma poyada ishlaydi.Ushbu
diafragmaning maydoni qanchalik katta bo'lsa, kameralardagi bosim farqi shuncha
yuqori bo'ladi. Shunga ko'ra, kuchaytirgich qo'shimcha kuch yaratishi mumkin.
Ishlaydigan tormoz tsilindri

---

Из Вароқ
Хужжат №
Имзо
сана
Вароқ
Tinglovchi: Normamatov Jasurbek
25
GTZ dan bosim gidravlika bilan ishlaydigan silindrlarga quvur liniyasi tarmog'i orqali
uzatiladi. Ushbu elementlar to'g'ridan-to'g'ri old va orqa g'ildiraklardagi tormozlarda
uchraydi. Suyuqlik tsilindrni bosadi va ular kaliperdagi pistonlarga bosim o'tkazadi.
Piston yostiqchalarni harakatga keltiradi.
Tormoz mexanizmi
Baraban va disk mexanizmlarini farqlang. Ikkala disk va baraban g'ildirak uyasiga
o'rnatiladi va to'g'ridan-to'g'ri g'ildirak bilan aylanadi. Tormoz mexanizmidagi boshqa
qismlar harakatsiz.
8-rasm:; Tormoz baraban
Baraban va disklardan tashqari, aksariyat tormoz tizimlari yostiqchalardan foydalaniladi.
Poyafzal - bu metall asosda ishqalanuvchi astar. Piston statsionar yostiqchani diskka
yoki tamburga itarganda, tormozlanish amalga oshiriladi.
Shlangi qo'zg'aysan
Shlangi qo'zg'aysan ikkita alohida sxemadan iborat - birlamchi va ikkilamchi. Bu
xavfsizlikni ta'minlash uchun qilingan. Agar sxemalardan biri ishlamay qolsa,
ikkinchisi mashinani to'xtatishga imkon beradi.
9-rasm: zamonaviy tormoz tizimi
Kengaytirish tanki GTZ ustidagi qopqoq ostida joylashgan. Rezervuar ichida
tormoz suyuqligi darajasini nazorat qiluvchi sensori mavjud. Avtomobil tormoz

---

Из Вароқ
Хужжат №
Имзо
сана
Вароқ
Tinglovchi: Normamatov Jasurbek
26
tizimlarining barcha turlari u bilan jihozlangan. Agar daraja ruxsat etilgan minimal
darajaga tushsa, u holda paneldagi mos keladigan chiroq yonadi.
Tormoz kuchini hosil qilish vazifasini tormoz mexanizmi bajaradi. Tormoz
mexanizmlari g‘ildiraklarda yoki transmissiyada joylashgan bo‘lishi mumkin.
Tormoz mexanizmi qancha katta qarshilik xosil qilsa, tormoz kuchi shuncha katta
bo‘ladi. Uning maksimal qiymati g‘ildirak va yo‘l orasidagi ilashishga hamda
yo‘ldan g‘ildirakka ta’sir qiluvchi vertical reaksiyaga (Rz) mosli, ya’ni:
ɉɌɦɚɯ
ɊɁ;(buyerda:
-ilashishkoeffitsiyenti)
Ilashish koeffitsiyenti ancha katta bo‘lsa, tormoz kuchish uncha katta bo‘ladi.
Masalan, quruq asfalt yo‘lda (0,8) tormozlanish samaradorligi yaxshi bo‘lsa, xuddi
shu yo‘lda yomg‘irdan keyin (0,5) tormozlanish samaradorligi pasayadi. G‘ildirak
bilan yo‘l orasidagi ilashish yaxshi bo‘lishi uchun g‘ildirak g‘ildirashi kerak. Agar
g‘ildirak g‘ildirashdan to‘xtasa, ya’ni blokirovkalansa, u holda g‘ildirak yo‘l ustida
sirpanadi va ilashish koeffitsiyenti 20...30% ga kamayadi.
Friksion tormoz mexanizmlari keng tarqalgan bo‘lib, ularning ishlashprinsipi
aylanuvchi detallarning
qo‘zg‘almas
detallarga
ishqalanishigaasoslangan.Aylanuvchidetallarningshakligaqarab
tormozmexanizmlaribarabanlivadiskliblishimumkin(70,71-rasmlar).
Tormozmexanizmlariquyidagimezonlar
orqalibaxolanadi:
samaradorligi;
bararorligi;
muvozanatlashgani;
reversivligi.

---

Из Вароқ
Хужжат №
Имзо
сана
Вароқ
Tinglovchi: Normamatov Jasurbek
27
10-rasm.Barabanli tormoztizimi.
Tormoz mexanizmi qancha katta tormoz momenti hosil qilsa, shunchalik
samarador hisoblanadi. Tormoz mexanizmidagi ishqalanish koeffitsiyentining
o‘zgarishi (qizishi, namlanishi, moylanishi kabilar natijasida) tormoz samaradorligi
ta’sir etmasa,
bunday tormoz mexanizmlari barqaror xisoblanadi. Tormozlanish
vaqtida tormoz mexanizmi hosil qilayotgan ishqalanish kuchlari aylanayotgan
detallarning tayanchiga (podshipnikka) yuklanish hosil qilmasa, bunday tormoz
mexanizmlari muvozanatlashgan deyiladi. Avtomobilning oldinga va orqaga
harakati davomida tormoz samaradorligi o‘zgarmasa bunday tormoz mexanizmlari
reversiv deyiladi.