Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

Logistika tizimiga transport ta'minoti (mahsulotni korxonalarga 
yetkazib berish), ishlab chiqarish, transportni qo'llab-quvvatlash 
(mahsulotni iste'molchilarga yetkazib berish) kabi kengaytirilgan 
bo'linmalar kiradi. Shunga muvofiq logistikaning quyidagi 
funktsional yo'nalishlari ajratilgan: mahsulotni sotib olish yoki sotib 
olish bilan bog'liq logistika (xaridlar logistikasi); ishlab chiqarish 
logistikasi; Sotish, mahsulotlarni sotishga ixtisoslashgan logistika 
(taqsimot logistikasi). 
Tijorat logistikasi atamasi nafaqat foydalanish ko'lamini (xom 
ashyo va materiallarni sotib olish, tayyor mahsulotni sotish bo'yicha 
tijorat faoliyati), balki xarajatlarni kamaytirish, daromadlarni oshirish 
va 
tashkilot 
(kompaniyaning) 
raqobatdoshligini 
oshirishning 
pragmatik maqsadini anglatadi. 
Moddiy oqimlarni qayta ishlash nuqtai nazaridan logistika 
sohasidagi quyidagi yo'nalishlarni ajratish mumkin: zaxiralar, 
mahsulot tashish, omborxona, omborni qayta ishlash va material 
oqimini axborot bilan ta'minlash. 
 
1.2. Logistikaning funktsional yo'nalishlari va ularning 
xususiyatlari 
Logistika ikki jihatdan ko'rib chiqiladi: boshqaruv va texnologik. 
Taqsimotni 
boshqarishni 
tashkil 
etish, 
material 
oqimlarni 
rag'batlantirish va sotishni qo'llab-quvvatlash tashkiliy yo'nalishdir.
Shunday qilib, logistika sohasiga yo'nalishni tashkil etish - bu 
material oqimini rag'batlantiradigan va ta'minot va marketingni 
ta'minlaydigan logistikaning funksional sohasidir. Logistika sohasiga 
texnologik yo'nalish - bu transport texnologiyalari, omborxonalar, 
axborot ta'minoti, rejalashtirish va nazorat qilishni takomillashtirishni 
amalga oshiradigan logistikaning funktsional sohasi hisoblanadi. 
Logistikaning individual funktsional yo'nalishlarini ko'rib chiqamiz 
(1.2-jadval) 
Zaxiralar ishlab chiqarish, aylanish va iste'mol o'rtasida 
buferlashtiruvchi 
rol 
o'ynaydi. 
Ular 
to'g'ridan-to'g'ri 
ishlab 
chiqaruvchida 
to'planishi 
mumkin 
yoki 
ularning 
saqlanishi 
iste'molchiga yaqin bo'lishi mumkin. Tovar-moddiy zaxiralarning 
qiymati butun ishlab chiqarish tizimi uchun maqbul bo'lishi kerak.

---

13 
Zaxiralar talabning o'zgarishiga tezkor javob qaytarish va 
transportning bir xilligini ta'minlashga imkon beradi.