Tajriba ishi №7

Standart natriy nitrat eritmalari. 100 ml li uchta o’lchov kolvasi-ga ishchi eritmadan 2; 5 va 10 ml miqdorida tomizg’ich bilan solina-di, suv qo’shib belgisigacha yetkaziladi va aralashtiriladi. Hosil qi-lingan standart eritmalarning har bir millilitrida tegishhcha 1,0; 2,5; 5,0 mkg natriy nitrat bo’ladi. Standart eritmalar chidamsizdir, ularni bebosita darajalash grafigi tuzish oldidan tayyorlash kerak.


Darajalash grafigini tuzish. 1. 100 ml h to’rtta o’lchov kolvasi-ning bittasiga nazorat eritma tayyorlash uchun 10 ml suv, qolgan-lariga har bir millilitrida 1,0; 2,5 va 5,0 mkg natriy nitrat bo’lgan standart eritmalardan tomizg’ich yordamida 10 ml dan solinadi.

2. 
   Rangli reaksiyani o’tkazish uchun har bir kolvaga 50 ml dan suv, 10 ml 1- eritma va 6 ml 2- eritma quyiladi. Kolvalardagi erit-malar aralashtiriladi va qorong’i joyga 5 minut qo’yib qo’yiladi. Rangh reaksiyani o’tkazish uchun 2 ml 3-eritma qo’shiladi, aralash-tiriladi va 20±2° C
   

da qorong’i joyda 3 daqiqa saqlanadi. Kolvalarda-gi eritmalarga suv qo’shib, belgisigacha yetkaziladi va aralashtiriladi.

2. 
   Qizil rangning nechog’li to’q-ochligi 538 nm uzunlikdagi to’lqinda spektrofotometrda yoki yashil sbetofiltrli fotoelektroko-lorimetrda aniqlanadi.
   

2. 
   Uchta standart eritmadan olingan o’rtacha raqamlarga qarab 23h25 sm kattalikdagi millimetrli qog’ozga darajalash grafigi tuziladi.
   

Aniqlash yo’li. 200 ml li o’lchov kolvasiga tahlil uchun tay-yorlangan 10 g namuna solinib, 5 ml to’ymgan bura eritmasi va 75 ± 2° C dagi 100 ml suv qo’shiladi. Kolva ichidagi suyuqlik qaynab turgan suv hammomida 15 minut dabomida qizdiriladi (chayqatibturib), so’ngra 20 ± 2° C gacha sovitiladi va yaxshilab aralashtirib turib oldin 1-Karrez eritmasi va keyin 2-Karrez eritmasi 2 ml dan qo’shi-ladi, suv solmib, belgisigacha yetkaziladi va 20 ± 2 °C da 30 minut saqlanadi.
So’ngra kolva ichidagi suyuqlik qatma-qat filtrdan o’tka-zib filtrlanadi. Olingan filtratdan ko’pi bilan 20 ml miqdorida 100 ml li o’lchov kolvasiga solinib, rangli reaksiya qo’yib ko’riladi va foto-metriyadan o’tkaziladi. Shu bilan bir vaqtda reaktiblarga nazorat tajriva qo’yiladi, buning uchun 200 ml li o’lchov kolvasiga 10 g na-muna o’rniga 10 ml suv olinadi. Nitrit miqdori quyidagi formulaga mubofiq hisoblab chiqiladi (100 g mahsulotdagi milhgrammlar hiso-bida):


7 _ c-200-100-100


^h ~ /wb-100

bu yerda: c — darajalash grafigi bo’yicha topilgan, 1 ml rangli erit-madagi nitrit miqdori, mkg; m — tortib olingan mahsulot, g; 1000 — milligrammlarga aylantirib hisoblash koeffitsiyenti; b — fotometrik o’lchov uchun olingan filtrat miqdori. (Parallel olib borilgan

ikkita tahlil natijalarining o’rtacha arifmetik qiymati uzil-kesil natija deb qabul qilinadi va 100 g mahsulotda 0,1 mg gacha aniqlik bilan hisob-lab chiqiladi.)

Nazorat savollari:

1. 
   Solodni qandlashtirubchi aktibligi qanday aniqlanadi? 2.Solodni amilolitik aktibligini qanday aniqlanadi?
   

3.Amilolitik aktiblik deganda nimani tushunasiz? 4.Solodga ta`rif bering?