А
А
Agar X dan olingan istalgan x, у elementlar uchun
x*y = y*x shart bajarilsa, u holda (*) operatsiyasi kommutativdeyiladi.
Qisqacha: ( x, yєX )(x*y = y*x) kabi yoziladi.
Masalan, (+ ) operatsiyasi N da kommutativdir, chunki
( a,bєN)(a + b = b + a).
Agar X dan olingan istalgan x, y, z elementlar uchun
x * (y•z ) = (x*y)•(x*z) shart bajarilsa, u holda (*) operatsiya (•) ga nisbatan distributivdeyiladi.
Qisqacha ( x, y, zєX ) (x*(y•z)= (x*y)•(x*z)) yoziladi.
Masalan, N da ko'paytirish qo'shishga nisbatan distributiv
bo'ladi. Haqiqatdan ( a, b, cєN)(a • (b + c) = a • b + a • c).
A
A
A
A
Agar X dan olingan istalgan x, у lar uchun shunday bir aєX topilib, x*a = y*a dan x = у kelib chiqsa,u holda (*) operatsiya qisqaruvchan deyiladi.
Qisqacha: ( x, у є X , X ) (a*x = a*y=x = y) kabi yoziladi.
Masalan, a + x = a + у =x = у demak, «+» qisqaruvchan operatsiya.
А
Algebraik operatsiyaning neytral,simmetrik, yutuvchi elementlari
Agar istalgan x є X uchun shunday e є X topilsaki, natijada xTe = eTx = x shart bajarilsa, u holda e shu «Т» operatsiyasi
uchun neytral elementdeyiladi.
Qisqacha ( xєX , eєX)(xTe = eTx = x) kabi yoziladi.
Agar X to'plamda berilgan (*) operatsiyaga nisbatan e є X neytral element bo ‘Isa va
x * x" = x" * x = e shart bajarilsa,
u holda x"єX simmetrik elementdeyiladi.
Masalan, - a element a ga qo'shishga nisbatan simmetrik
bo'ladi, chunki a + (-a) = 0.
А
Е
Agar X to'plamda berilgan (*)ga nisbatan a*e=e*a=e shart bajarilsa, u holda e — yutuvchi element deyiladi.
Masalan, 0 element ko‘paytirishga nisbatan yutuvchidir.
Xulosa
Xulosa qilib aytganda hozirgi zamonaviy asrda kombinatorikaning ahamiyati katta.Biz kombinatorikaga kundalik hayotimizda ham koʻp marotaba murojaat qilamiz.Koʻpincha buni oʻzimiz bilmagan holda amalga oshiramiz misol uchun uyga mehmon kelganda dasturxon tuzashda likopcha sanchiqi qoshiqlarni nechadur xil usulda kombinatsiyalarini amalga oshiramiz.Yoki bizda besh xil turdagi sabzavotlar bor ulardan foydalanib necha xil turdagi salat tayyorlash umkinligi haqida ham kop oylab koʻrganmiz va amalda sinab koʻrganmiz.Shu jarayonlarda biz kombinatorikaning guruhlashlar qismiga murojaat qilamiz.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Yuldashev U. Y.,oqiyev R. R., Zokirova F. M., "Informatika" – T, 2002 y.
Abduqodirov A. A., Hayitov A., Shodiyev R. "Axborot texnologiyalari"– T, 2002 y.
Akademik litseylar uchun "Informatika" fanidan o’quv dasturi – T, 2000 y.
Бекаревич Ю., Пушкина Н. Самоучитель Microsoft Access 2002,
БХВ Петербург 2003 г
Пасько Виктор Microsoft Office для пользователя, БХВ Петербург 2001 г
Do'stlaringiz bilan baham: |