Insonning bu psixik holati idrokning kuchi va chuqurligicha, ya’ni bizning
sezgi organlarimizga ta’sir etib turgan narsa va hodisalarni aks ettiruvchi psixik
48
Kuzatish idrokning o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan turlaridan biridir.
Tashqi dunyo obyektlarini idrok etishning mukammalligi faqat sezgilar (ko‘rish,
eshitish va boshqalar) ning o‘tkirligigagina emas, balki hodisalarni analiz qila bilish,
narsalarning belgilarini farq qilish (ayirish, ajratish), ular o‘rtasidagi bog‘lanishlarni
aniqlash, bilib olish, shunga o‘xshashlarga bog‘liq. Idrokda tafakkur va xotira,
insonning o‘tmishdagi tajribasi muhim rol o‘ynaydi. Zotan kuzatuvchan pedagog – bu
sinfda nima bo‘layotganini faqat yaxshi ko‘rib va eshitibgina qolmay, balki o‘zining
sermulohazaliligi, tasavvurga boyligi bilan farq qiluvchi, hodisalar mohiyatini
tushuncha oladigan kishidir.
Birovlar jonsiz buyumlarga taalluqli hamma narsalarni yaxshi sezadi, ular biror
buyumdan qilingan materialning sifatini juda durust bilishadi, uning afzalligi va
kamchiligini osonlikcha anglab oladilar. Shunday kishilardan yaxshigina ustalar,
amaliy kasbning boshqa vakillari yetishadi.
Boshqa kishilar narsalarning fizik sifatlarini yaxshi seza olmaydilar, biroq
kishining ichki dunyosi xususiyatlarini, uning psixik jarayoni, kechinmalari va shunga
o‘xshashlarni durustroq payqaydilar.
O‘qituvchi faoliyatida kuzatuvchanlikning har ikki turi ham zarur.
Shunday qilib, kuzatuvchanlik o‘qituvchining mehnatida zarur bo‘lgan, muhim
psixik xususiyatdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
