Ta‟lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Nazorat savollari:

1. 
   Turbo-kodga tushuncha bering?
   
2. 
   Turbo kodning komponentalari sifatida qanday kodlar ishlatiladi?
   
3. 
   Turbo – kodning tuzilishi qanday?
   
4. 
   Turbo-kodlarda navbat qanday amalga oshiriladi?
   
5. 
   Turbo koderning chiqishidagi kodning tezligi qaysi formula orvali aniqlanadi?
   
6. 
   Turbo-kodning afzalliklari nimada?
   
7. 
   Turbo-kodning kamchiliklari nimada?
   
8. 
   Yengil yechimli dekodlashga tushuncha bering?
   

3. Shovqinbardosh kodlarni telekommunikatsiyada qo„llanishi Kodlarning texnologiyalarda qo„llanilishi. Bu kodlar axborot

saqlanishining yuqori ishonchliligini ta‘minlash imkonini beradigan lazer
va magnit disklardagi to‗plagichlarda, xotira qurilmalaridagi yarim o‗tkazgichlardagi xatolarni bartaraf etish uchun qo‗llaniladi. Masalan:

• 
  ATM texnologiyasida BChX kodlari;
  
• 
  ARSO 25 standartidagi raqamli tranking aloqalarida Xemming kodi, Rid-Solomon va Goley kodlari;
  
• 
  GSM harakatlanuvchi aloqa radiokanallarida aniqlilikni nazorat qilish davriy kodl ari, blokli va o‗rama kodlar;
  
• 
  Raqamli televideniyada axborotlarni magnit disklarga yozish jarayonida Rid-Solomon kodlari qo‗llaniladi.
  

ATM tizimlarida sarlavhadagi xatolarni aniqlash va bartaraf etish. ATM tizimlarida sarlavhadagi xatolarni aniqlash va bartaraf etish uchun BChX davriy kodlaridan samarali foydalaniladi. BChX kodlaridan tashqari shuningdek, aloqa kanallaridagi xatolarning turlariga ko‗ra, hamda to‗yinganlik darajasiga bog‗liq holda turli kombinatsiyadagi xatolarni bartaraf eta oladigan boshqa kodlar ham qo‗llaniladi. Xatoning turi axborot yetkazish usuli va kanalning fizik hususiyatiga ko‗p tomonlama bog‗liq bo‗ladi.
ATM texnologiyalarida xatolar oqibatida asosan ―ko‗payish effekti‖ deb ataluvchi xatolarni yo‗qotish jarayoni yuzaga keladi. Bu effektda sarlavhadagi xatolar oqibatida axborot paketi boshqa bir qabul qiluvchiga yetib borishi mumkin. ATM yacheykasi sarlavhasini himoya qilish uchun BChX kodlarini qo‗llash eng samarali hisoblanadi. Bu kodlar n, k, t belgilarini cheklangan miqdorda bosish orqali xatolarni bartaraf etishdagi keng ko‗lamdagi imkoniyatlariga ega.