Ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti “amaliy matematika” kafedrasi

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Elektron jadvallar qanday masalalarni yechish uchun mo‘ljallangan?
   
2. 
   Elektron jadval- Excel qanday yuklanadi va u bilan ishlash qanday tugallanadi?
   
3. 
   Excelning asosiy tavsiyanomasi qanday bo‘limlarni o‘z ichiga oladi?
   
4. 
   Jadvalni formatlash turlari?
   
5. 
   Microsoft Excel dasturida qanday diagramma turlari mavjud?
   

Foydalanish uchun adabiyotlar:

1. 
   B.Mo‘minov. Informatika. O‘quv qo‘llanma. T.: “Tafakkur-bo‘stoni”, 2014 y.
   
2. 
   A.Abduqodirov, A.Xaitov, R.Shodiyev “Axborot texnologiyalari”. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun darslik. - T: “O’zbekiston”, 2001 y.
   
3. 
   A.Axmedov, N.Toyloqov “Informatika”. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun darslik. - T: “O‘zbekiston”, 2001 y. 272 b.
   
4. 
   A.Norov, L.Safarov, B.Shovaliyev. Informatika va informatsion texnologiyalardan laboratoriya ishlari. -Qarshi “Nasaf” nashriyoti, 2004.
   
5. 
   www.ziyonet.uz - ZiyoNet axborot ta’lim portal
   

Amaliy mashg‘ulot №9
Mavzu: MS Excel dasturida ma’lumotlarni saralash va filtrlash.
Ishning maqsadi: Funksiya va formulalardan foydalanish malakasiga ega bo‘lish, ma’lumotlarni saralash va filtrlashni o‘rganish.
Nazariy ma’lumotlar: Formula paneli. Formula paneli yacheyka manzili va hozirgi yacheyka tarkibini aks ettiradi. Yacheyka manzili yacheykaning ustun harfi va uning ortidan satr raqami bilan belgilanadi, misol uchun A1 - bu ikkala ish sahifasining birinchi yacheykasi hamda A ustun bilan 1 satrning kesishmasi hisoblanadi, yoki XFD1048576 yacheyka Excel 2010 dasturida ikkala ish sahofasining oxiri va XFD ustun bilan 1048576 satrning kesishmasi hisoblanadi. Yacheykaning tarkibi unga foydalanuchi kiritgan belgisiga (harf yoki raqam) qarab aniqlanadi, agar foydalanuvchi u yerda hisoblashni amalga oshirishi zarur bo‘lsa u holda mahsus qiymat yoki formula kiritishi zarur bo‘ladi.
Formula paneli uch qismga bo‘linadi:
Name box (Nom qutisi): Eng chapda joylashgan qism yacheykaning hozirgi manzilini ko‘rsatadi.
Formula paneli tugmalari: Ikkikchi, o‘rta qismda Insert Funksiyali (fx - sifatida joylashtirilgan) satr boshida boshlanuvchi dumaloq tugma bor va u nom qutisini kengaytirishda foydalaniladi. Shuningdek, Bekor qilish ( x sifatida) va Kiritish ( Tekshirish belgisi) tugmalari ularning o‘rtasida joylashadi. Ma'lumotlami tartiblash uchun kerakli ma'lumotlar belgilanadi va “Главная” ilovasidagi
я! Сортировка по возрастанию а! Сортировка по убыванию ЩЦ Настраиваемая сортировка...
buyruqlaridan foydalaniladi.
я! Сортировка по возрастай/-о - raqamli ma’lumotlarni o‘sish tartibida, satrli ma’lumotlarni alfavit
tartibida tartiblaydi. (Belgilash boshlangan ustun bo'yicha).
, Сортировкапоубыванию
- raqamli ma’lumotlarni kamayish tartibida, satrli ma’lumotlarni teskari alfavit tartibida tartiblaydi. (Belgilash boshlangan ustun bo'yicha)
* bilan jadvalli ma’lumotlarni ixtiyoriy ustun va ustunlarni darajali
holatda tartiblashlarni amalga oshirish mumkin.

Nn Tovar nomi	Soni I—J	Tan nar^‘ Haraj^*^		Sotilish rarhi т	Foyda
1 DVD Player	25	175000	280000	220000	845000
2 Dazmol	50	200000	130000	230000	1320000
3 Televizor	It)	700000	100000	750000	400000
4 Printer	5	1000000	200000	1150000	550000
5 Muzlatgich	10	1200000	450000	1350000	1050000

Soni ustuni bo‘yicha kamayish tartibida tartiblash

Tan narhini o'sish tartibida, bir hil tan narhlilaming Tovar nomlarini alfavit tartibida tartiblash.

Ma’lumotlarni Filtrlash
Ma’lumotlarni filtrlash uchun “Главная” ilovasidan ga kiriladi va “Фильтр” tanlanadi. Natijada jadvalli ma’lumotning sarlavha yacheykalarida pastga yo‘nalgan tugmalar hosil bo‘ladi.

Filtr qilinadigan ustundagi tugma bilan kerakli saralash sharti kiritiladi. Masalan foydasi 600000 dan katta tovarlarni qoldirmoqchi bo‘lsak mos tugma bosilib “Числовыефильтры” ga kirilib “больше” tanlanadi keyin 600000 kiritilib OK tugmasi bosiladi.

Shu tarzda har hil shart ostidagi filtrlami bajarish mumkin. Filtr tugmalarini bekor qilish uchun ham
Сортировка
“Главная” ilovasidan иФ‘,,льтр ' ga kiriladi va “Фильтр” tanlanadi.