Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

сотувчи корхоналарининг ялпи даромади – бу харид товарларни, ўзида 
ишлаб чиқарилган тайёр маҳсулотларни, кўрсатилаётган хизматларни 
сотишдан ҳамда асосий фаолиятни амалга оширишда қўшимча вужудга 
келадиган бошқа операцион даромадлар (турли бошқа активларни сотишдан 
олинадиган, пеня, молиявий ёрдам каби) шунингдек фоиз, дивиденд ва бошқа 
молиявий фаолиятдан олинадиган тушумлар мажмуаси». 
«Иқтисодиётнинг еркинлаштирилиши шароитида корхоналар хўжалик 
фаолиятини баҳоловчи асосий мезон - фойда. Фойда - бу мураккаб иқтисодий 
категориялардан бири ҳисобланади. У асосан қўшимча қийматни яратиш ва 
ишлатиш жараёнида юзага келадиган иқтисодий муносабатларни 
ифодалайди».
11
Шу боис, бизнинг фикримизча даромадларнинг мазмун 
10
Аннаев М. Б. Дори воситаларини сотувчи корхоналари даромади ва уни таҳлил қилиш. // Бухгалтерия 
ҳисоби, иқтисодий таҳлил 
ва аудитнинг назарий ва методологик муаммолари. Республика илмий-амалий конференсия материаллари. 
2-қисм. Самарқанд, СамИСИ, 2010 йил 28 июн, 173-174 бетлар.
11
Абдукаримов Б.А., Жабриев А.Н. ва бошқ. Корхона иқтисодиёти. Дарслик. – Т.: Фан, 2005, 226-бет. 

---

13 
моҳиятини очибберишда унинг охир оқибат фойдани таъминловчи асосий ва 
ягона манба эканлигини эсдан чиқармаслигимиз лозим. 
Дори воситаларини сотувчи корхоналарининг ялпи даромади дастлаб 
барча турдаги харажатларни ва мажбурий тўловларни қоплашга сарфланади. 
Улардан ортган қисми эса фойдани ташкил етади. Даромад ва 
харажатларнинг турли- туманлиги фойданинг ҳам бир қатор кўринишларини 
вужудга келтиради. «Маҳсулот (ишлар,хизматлар) ни ишлаб чиқариш ва 
сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакиллантириш 
тартиби тўғрисида Низом»га мувофиқ дори воситаларини сотувчи 
корхоналарининг фойдаси қуйидаги 5 та кўрсаткич билан тавсифланади: 
1.Сотишдан олинган фойда ёки зарар (Фс ) ёки (Зс)