Ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

 
Ta’lim metodlari tavsifi - O‘quvchilarning bilimdlarini oshirish, malaka
va ko‘nikmalarni egallash uchun ta’lim metodlari uch guruxga ajratiladi. Har bir 
gurux bir necha xil metodlarni o‘z ichida mujassamlashtirgan.
Mujassamlashtirilgan metodlarning ta’lim jaraenidagi urniga kura so‘zdan

---

foydalanish, ko‘rgazmali xis qilish va amaliy metodlar deb guruxlanadi va 
ulardan pedagogik jarayonda keng foydalaniladi.
Uch guruxdagi metodlarning mavjudligi orkali o‘quvchinining o‘zlash
tirilgan faoliyati bilan organizmning turli analizatorliri tizimi yordamida tanishtirish 
ta’minlanadi: o‘quvchi
eshitadi, ukadi, o‘zi hara kat jarayonini xis qiladi. Ishga ikkala signal sistemasi jalb 
kilinadi. Harakat faoliyatini o‘qitishda amaliy metodlar muxum ahamiyat kasb 
etadi. Birin chi ikki poydevor kursa, uni ko‘rib bitirish - ya’ni harakat faoliyatining 
ijrosi u yoki bu usul orkali amalga oshiriladi.
So‘zdan foydalanish usullari - O‘qituvchi o‘z faoliyatini asosan so‘z
yerdamida (konstruktivlik, tash kilotchilik, izlanuvchanlik) amalga oshiradi, 
shuningdek o‘quvchilar bilan o‘zaro mulokat va munosabat urnatadi. So‘z ta’lim ja 
rayonini faollashtiradi, aytarli to‘la va aniq tasavvurning shakillantiradi, ta’lim ning 
vazifasini chukurrok xis qilish va fikrlashga yordam beradi. So‘z yordamida 
o‘qituvchi o‘quv materialidan foydalanadi, uning o‘zlashti rilishi natijasini
baholaydi va taxlil qiladi, bu bilan o‘quvchini uz-o‘zini baholashga o‘rgatadi.
Va nihoyat, so‘z bo‘lmaganda, o‘qituvchi ta’lim ning barcha jarayoniga xos holatni 
va o‘quvchining xulki yurish-turishi boshqa shu kabi jarayonlarni boshqara olmagan 
bular edi.
Shunday qilib, o‘qituvchi so‘zning ikki funksiyasidan foydalanish
imkoniga ega: birinchidan - ma’nosi orkali ukitilayotgan material ning
mazmunini ifodalash; ikkinchidan emotsionalligi - o‘quvchi xissiyotiga ta’sir 
etishi.
So‘zning ma’nosi harakat vazifasini amalga oshirish uchun aniq va 
o‘quvchilar tushunarli bo‘lishi lozim. B.A. Ashmarin (1979) shu yo‘nalish bo‘yicha 
quyidagi uslubiy tavsiyalarni taklif etadi.