Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

1 
Avesto. Tarixiy-adabiy yodgorlik / / Asqar Mahkam tarjimasi. — Т.: «Sharq», 
2001. - 384-b.

---

3 0
EKOTURIZM asoslari
80-yillar o'rtalarida Rossiyada «Sputnik» Xalqaro yoshlar tu ­
rizm byurosi Irkutsk oblasti m a’muriyati bilan birgalikda «Baykal 
atrofi tem ir yo‘li bo'yicha ekotur», «Goloust daryo vodiysi bo'yicha 
ekotur» va shu kabi yo'nalishlarni ishlab chiqdi. 0 ‘sha davrdagi 
ekoturistik m arshrutlar tabiatga kam ta ’sir etgan holda dam olish 
bilan bir qatorda Baykal ko ‘li muammosini hal qilishga qaratilgan 
ta ’lim va tarbiya bilan shug'ullanishni maqsad qilib oldi. Bir paytning 
o ‘zida ekoturizm Irkutsk qishloq xo‘jalik instituti ovchilik fakultetida 
ekologik harakatlar bilan birga olib borildi.
Sobiq ittifoq davrida Baykal ko'li atrofidagi ekologik turizm 
tajribasi Kavkaz, Pom ir va Boltiqbo'yi hududlariga ham tarqaldi. 
Lekin bu hududlarda ekoturlardan kelgan foydalar atrof-m uhit 
muhofazasiga yo'naltirilm ay, balki boshqa maqsadlarga mablag‘ 
yig‘ish va ayrim shaxslarning boyish manbayiga aylandi.
1977-yilda sobiq Ittifoqda 9058 ta turistik m arshrutlar mavjud 
b o ‘lib, ular mamlakatning ko'pgina sayyohlik rayonlarini qamrab 
olgan edi. 996 maxsus turistik m ehm onxonalar, baza va kempinglar 
har yili 26 mln turistni qabul qilib, 140 mln ekskursantlarga xizmat 
ko‘rsatar edi. Zamonaviy turizmning ekologik yo‘nalishi XX asrning 
80-yillari oxirida rivojlana boshladi. Lekin kitlar bilan bog‘liq bo'lgan 
birinchi ekoturistik aksiya bundan 10 yil aw al tashkil etilgan va 
hayvonlar muhofazasiga qaratilgan edi.
II. 
Ekoturizmning regional miqyosda turizm industriyasi sifatida 
rivojlangan davri 1990—2000-yillarni o ‘z ichiga oladi. 90-yillarning 
boshlarida «Ekologik turizm»xalqaro, mintaqaviy va milliy miqyosda 
rasmiy maqomga ega bo ‘ldi. Aynan shu yillarda Yevropada Xalqaro 
ekologik turizm ittifoqi ish boshladi.
Oxirgi vaqtda barqaror rivolanish xalqaro konsepsiyasining keng 
miqyosda amalga tatbiq etilishi bilan ekologik barqaror turizmning 
roli yanada ortib bormoqda. Atrof-muhit muhofazasi sohasida eng 
muhim voqea 1992-yil 3—14-iyun kunlari Braziliyaning Rio-de- 
Janeyro shahrida bo'lib o ‘tgan Birlashgan Millatlar Tashkilotining 
«Atrof-muhit va rivojlanish»ga doir konferensiyasida qabul qilingan 
«XXI asr kun tartibi»da ekoturizm ham barqaror rivojlanishning asosiy 
omillaridan biri ekanligi ko'rsatib o'tilgan. Mazkur hujjat undan keyingi 
davrlardagi xalqaro hayotda ekoturizm nuqtayi nazardan ekologik — 
ijtimoiy-iqtisodiy masalalar doirasida bir qator xalqaro normativ 
hujyatlar qabul qilinishiga sabab bo‘ldi:
• 1995-yildagi Atrof-m uhit bo'yicha Y U N EP dasturi;

---