Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

Nazariy qism. Ekoturizm — m ustaqil fan sohasi
2 7
qisqa m uddatlarda rivojlanmoqda. Ekoturizm nuqtayi nazaridan, u 
yangi fan sohasi b o ‘lgani uchun ham , davriy bosqichlarga ajratish 
tajribasi hozircha ishlab chiqilmagan.
E koturistik davriylash — ekoturizm ning tarixiy rivojlanish 
bosqichlarini uning muayyan ко ‘rsatkichlariga ко ‘ra ajratish.
Ilmda va amaliyotda, odatda, muayyan bir fan yoki fanlar tizimi 
hamda amaliyot sohasining rivojlanish yoki shakllanish bosqichlari­
ni ajratayotganda quyidagi ko'rsatkichlarga e’tibor beriladi:
У ilm tarmog‘ining mustaqil fa n yoki amaliyot tarmog'i sifatida 
e ’tirof qilinganlik vaqti va uni jamoatchilik hamda ко ‘pchilik olimlar 
tomonidan qabul qilinish davri;
У fanning yangi bosqichga ко ‘tarilish davri;
У fanning fanlar tizimiga aylanish davri;
•/ fa n yoki fanlar tizimning metodologik asoslarini qaytadan ко ‘rib 
chiqish davri;
У tegishli fa n y o ‘nalishida sodir etilgan ilmiy-texnologik o ‘zga- 
rishlar davri;
•/ fandagi konseptual dunyoqarashlar o ‘zgargan davr va h.k..
Turizm sohasidagi adabiyotlarning tahlili va yuqorida sanab 
o ‘tilgan ko'rsatkichlarni inobatga olib, ekoturizmning ilk bor quyi- 
da keltirilgan bosqichlarini ajratish tavsiya etiladi:
I. X X asrning 90-yillarigacha bo ‘Igan davr — ekoturizmning m a­
halliy va milliy mustaqil turizm sohasi sifatida yuzaga kelish davri.
II. 1990—2000-yillar — turizmning mintaqaviy miqyosda, ekotu­
rizmning turizm industriyasi sifatida rivojlangan davri.
III. 2000-yildan keyingi bosqich, global miqyosda ekoturizmning 
rivojlanish davri (4-rasm).
I. 
Ekoturizmning mustaqil turizm sohasi sifatida yuzaga kelish 
davri. XVIII asrning oxiri XIX asrning boshlarida Y evropaning 
yaxlit q it’asiga ingliz turistlari m ahalliy aholining m adaniyati, 
tarixini o ‘rganish bilan bir qatorda ajoyib tabiatini ko‘rib ketish 
uchun sayohat qilganlar. C hunki Alp tog'lari landshaftlari yoki 
K arpatning to g 'li o 'rm o n lari Angliyada uchram aganligi uch u n
ham ular turizm ning asosiy obyekti sifatida qaralgan. Lekin ushbu 
turizm kompleks turistik m arshrutlar bilan qo'shib olib borilgan. 
Inglizlarning tabiat q o ‘yniga qilinadigan sayyohlikka qiziqishini 
inobatga olib Shveysariyalik ishbilarm onlar «G rand-tur»tarkibi- 
da tabiiy turizm xizm atini tashkil etganlar va u tashkilotchilarga

---