Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

yatlarining of'zaro uygi unlashgan va ilmiy asoslangan holda rivojla- 
nishiniyoqlab chiqadigan qarashlar tizimidir. Bizningcha, unga zid 
bo ‘lgan dunyoqarashlar noekoturistik konsepsiyalar tizimiga kiradi.
N azorat savollari
1. E koturistik dunyoqarash nima ?
2. E koturistik dunyoqarash bilan e k o tu ris tik konsepsiya orasida 
qanday fa rq bor?
3. E kologik konsepsiyalarni sanab o 'tin g .
4. «B arqaror rivojlanish uchun ekoturizm » konsepsiyasiga izoh 
bering.
5. N a tu ra lis tik k o n s e p s iy a b ila n is te ’ m o lc h ilik k o n s e p s iy a s i 
o 'rta s id a fa rq borm i?
6. E koturistik alarm izm qanday m a ’ no anglatadi?
7. Harakatlar strategiyasi bilan harakatsizliklar o 'rtasid ag i tafovutni 
aytib bering.
8. Nima uchun «ekoturistik in q ilo bla r konsepsiyasi» deb ataladi?
?
■

---

Nazariy qism. Ekoturizm — m ustaqil fan sohasi
41
1 .6 . EKOTURIZM NING YO'NALTIRUVCHI QOIDALARI 
(PRINSIPLARI)
Ekoturistik konsepsiyalardan kelib chiqqan holda ekologik 
sayyohlikning maqsadi va mohiyatini belgilab beruvchi yana bir 
qadam — ijtimoiy ekoturistik munosabatlarda amal qilinishi kerak 
bo'lgan asosiy prinsiplar. «Prinsip» so‘zi lotin tilida «pricipium»— 
asos, boshlash qoidasi degan m a’noni anglatadi. Ular tamoyil emas 
balki yo‘naltiaivchi qoidalar bo ‘lib, ekoturizmni tashkil etish, uni 
o ‘tkazish, yakunlash kabi jarayonlarni yuritishda qanday qoidalarga 
amal qilish lozimligini ko‘rsatadi.
Ekoturistik prinsip — ekologik munosabatlarni turizm orqali tartibga 
solishga yo ‘naltirilgan qoidalar. Ushbu prinsiplarni yaratishda umumiy 
turizm prinsiplarini um umiy ekologik prinsiplar bilan uyg'unlash- 
tirilgan hamda ularning aksariyati milliy va xalqaro huquq norma- 
larida o ‘z aksini topgan. Ularning ayrimlari:
— ekoturizmda tabiatni muhofaza qilish masalasining ustuvorligi;
— ekoturizmdan tushgan foydaning ekologik maqsadlarga yo ‘nal­
tirilgan ligi;
— ekoturizmning tarixiy, madaniy, diniy turizm kabi boshqa turizm 
turlari bilan uzviy bog‘langanligi;
— turizmning barcha yo ‘nalishlarida ekoturistik ta ’limning maj- 
buriyligi;
— noekologik harakatlarning q a t’iyan cheklanganligi;
— mahalliy, milliy, mintaqaviy va global ekoturistik harakatlar­
ning yagona tizimdaligi;
— qadamjolarning barqaror rivojlanishida ekoturizmning ulkan 
ahamiyat kasb etishi;
— mahalliy aholining ekologik ongi va madaniyatini ко ‘tarishda 
ekoturizmni jalb qilish;
— tabiatdan oqilona foydalanish va tabiatni muhofaza qilishning 
mazmunini ekoturistik marshrutlarda aks ettirish;
— buzilgan tabiat komplekslari ham ekoturistik obyekt;
— davlat, jamiyat, mahalliy boshqaruv organlarining ekologik 
turizmdan manfaatdorligi.