Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov
Download 3.22 Mb. Pdf ko'rish
|
ekoturizim-asoslaripdf
- Bu sahifa navigatsiya:
- •botanika bog‘Iari • akvariumlar... Tabiiy tizimlar • 0 ‘rmonlar • baland, o ‘rta, past tog‘lar
- • madaniylashtirilgan land- shafllar... 2 m sm - Ekoturistik s a v v o h w T n ^ i l ^ ^ A-Ntf matov, N.Shomurotova
- • qoIga orgatilgan yovvoyi hayvonlar... 1 8 EKOTURIZM asoslari
- Ekoturizm - m ustaai! fan
|
Nazariy aism . Ekoturizm -
m ustaail fan sohasi E K O T U R I Z M o b y e k t i 1 Tabiat yodgorliklari ■ sharsharalar * g ‘orlar > noyob turdagi o'simlik dunyosi ' noyob turdagi hayvonot dunyosi о ziga xos shakldagi toshlar... fabiat majmualari • biosfera q o ‘riqxonalari • q o‘riqxonalar ■ buyurlma q o‘riqxonalar • milliy tabiiy bog‘lar > suv akvatoriyalari. I Tashkillashtirilgan tabiat majmualari • dendrologik bog‘lar • hayvonot bog‘lari •botanika bog‘Iari • akvariumlar... Tabiiy tizimlar • 0 ‘rmonlar • baland, o ‘rta, past tog‘lar - turli landshafflar ■ dengizlar, k o‘llar... lizim lasbtirilgan tabiat • о zgartirilgan suv inshootlari va akvatoriyalari • madaniylashtirilgan land- shafllar... 2 ~m sm - Ekoturistik s a v v o h w T n ^ i l ^ ^ A-Ntf matov, N.Shomurotova 3 ' ~ ‘ i 1 7 ANTROPOGEN 0 ‘ZGARGAN Shaklan o ‘zgartirilgan tabiat yodgorliklari • sun’iy yaratilgan sharsharalar • qo'Iga o'rgatilgan yovvoyi hayvonlar... 1 8 EKOTURIZM asoslari G.S. Gujin, M.Yu. Belikov, E.V. Klimenko (1997) ekoturizm ning tadqiqot predm eti — atrof-m uhitni muhofaza qilishga qaratil gan ilmiy bilish jarayoni deb bilganlar. Xalqaro ekoturizm tashkiloti (TIES) Atrof-m uhitni muhofaza qilish va mahalliy aholining farovonligini saqlash ekoturizm predmeti b o ‘la olishini ta ’kidlaydi. Kanada atrof-m uhitni muhofaza qilish bo ‘yicha M aslahat kengashi ta ’rifiga ko'ra ekoturizm ning predmeti — tabiatni o'rganish va mahalliy aholining xohish-irodasini inobat- ga oluvchi ekoturizm ni saqlashga qaratilgan tadqiqot deydi. Ushbu fikrni V.V. Xrabavchenko (2003) ham m a’qullaydi. M.I. Yegorenko (2003) ekoturizm predmetiga ekoturistik obyektlarga ekologik ta ’ lim, targ‘ibot, tarbiya masalasiga qaratilgan amaliy va ilmiy faoliyat deb qaraydi. U ekoturizmni ko‘proq o ‘quv predmeti sifatida tadqiq qilgan. S. R. Yerdavletov (2000) turizm geograf tom onidan tadqiq qili- nadigan bo'lsa, ularning bilish predmeti ko‘proq makonda yuz be- rayotgan turistik hodisa, voqea va jarayonlarga qaratilgan bo'lishi lozim, deya ta ’kidlaydi. Turizm predmeti qanday turlarga ajratil- masin, sayyohlikning ij'timoiy, iqtisodiy, tabiiy, texnik tom onlarini ko‘proq tadqiq qilish kerak deydi. Turizm geografiyasi real tabiiy, iqtisodiy, ijtimoiy holatni inobatga olgan tarzda sayyohlik harakatini boshqarishning nazariy asoslarini ishlab chiqishi lozim degan dunyoqarashga geografiya fani nuqtayi nazaridan qo ‘shilish qiyin, chunki geografiya tadqiqot obyektiga nisbatan nafaqat makonan, balki davriy va majmuali yondashuvlarni ham tadqiqot predmeti qilib oladi (A. N ig'm atov, 2006). Ulardan tashqari turizm geografi yasi predmeti faqatgina ilmiy asosni emas, balki amaliy jihatlarni ham o ‘rganishi lozim. U nafaqat boshqaruv, balki baholash, m oni toring olib borish, tartibga solish, bashoratlash kabi boshqaruvga yordam beruvchi bilish jarayonini ham qamrab olsa foydadan holi bo'lmaydi. Chunki ekologiya, geografiya singari davriylik xususi- yatlarini o ‘z tadqiqot predmetiga kiritadi, deydi professor D. L. Armand (1973). Ekoturizm ekologik ijtimoiy munosabatlardan biri ckan, ekotu rizm predmeti turistlarning uch faoliyat turini tadqiq qilishi va ularga amaliy ko‘rsatmalar berishi lozim: • atrof tabiiy m uhitni muhofaza qilish; • tabiiy resurslardan oqilona foydalanish; • buzilgan tabiat majmualari va tizimiarini qayla tiklash. |
