Tanlangan asarlar


Download 5.46 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/48
Sana01.01.2018
Hajmi5.46 Mb.
#23563
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48

aqlimiz  yetmay  turaverdik.  Keyin  muallimimiz  sovuqdan 

b o 'g 'ilg a n   uzuq-uzuq  ovoz  bilan  gap  boshladi:

-   Dohiy  otamiz  olam dan  o 'td i,  hozir  bu tu n   d u n ­

yoda  odam lar  motamda.  Sizlar  ham  joy-joylaringizdan 

qo'z g'alm ay,  mana  bu  sura tga  q arab  tu rin g lar.  Bu  kun 

bir  um r  xotiringizda  saqlanib  qolsin.

M aktabim izning  ichi  xuddi  suv  sepgandek  j im jit  b o'lib 

qoldi.  Eshik-teshikdan  sham olning  uvullashi,  shamol  uchi­

rib  kelgan  q orning  shitirlab  poxol  ustiga  tushishi  ham 

eshitilib  turardi.

Tinim  bilmagan  shaharlar  jim ib,  yer-u  k o 'k n i  larzaga 

keltirib  turg an   zavodlar  sukutga  ketganda,  gum b u rlab  

dala-dashtlarni  y angratib  tu rg a n   poyezdlar  y etgan  joyida 

to 'x t a b ,   b u tu n   dunyo  m otam  libosiga  b u rk a n ib   olganda  -  

m ana  shu  m otam  soatida  xalqning  bir  b o 'lag in in g   bir

30


zarrasi  b o 'l m i s h   biz,  D u y s h e n n i n g   s h o g ird la ri  m a k ta b i- 

m izda,  hech  kim   k o 'r m a g a n ,  h ech  kim   b ilm a g a n   b u   muz- 

d a y   s a r o y d a   m u a llim im iz   b i la n   y o n m a -y o n   g 'a m g i n   qiyo- 

fa d a   saf  t o r t i b   t u r a r d i k .   Y o 'lb o s h c h i  u c h u n   h a m m a d a n  

k o 'p r o q ,   k u y ib - p is h g a n ,  e n g   y a q in   k is h ila r id a y   v id o lash - 

d ik .  Y o 'l b o s h c h i   b o b o m iz  b o 'l s a   y a r a d o r   q o 'l i   b o - 

lo q lik , 

b o y a g i-b o y a g id a y  

h a lp illa g a n  

h a r b iy  

k iy im d a  

d e v o rg a   o siq lik   j o y i d a n   b iz la rg a   j i l m a y i b   q a r a b   t u r a ­

rdi.  U  h a m o n   o 's h a   o c h iq   ch iro y i  b i la n   bizga  q a ra b : 

« K e la ja g in g iz   q a n d a y   g o 'z a l,  q a n d a y   p o rlo q   b o 'lis h in i 

b ilsan g iz  edi!»  d e g a n d a y   b o 'l a r d i .  O ' s h a   sokin  d a q iq a d a , 

n a z a rim d a ,  d a r h a q i q a t   u  m e n in g   k e la ja g im n i  o 'y l a b   tu r- 

g a n d a y   k o 'r i n i b   k e td i  k o 'z im g a .

K eyin  D u y s h e n   k o 'z   y o sh la rin i  a r t i b ,  bizga  b ir   k o 'z  

y u g u r t i r i b   c h iq d i-d a :

-   M e n   b u g u n   v o lo s tg a   j o ' n a b   k e ta m a n .  P a r t i y a g a  

k ir a m a n .  U c h   k u n d a n   keyin  q a y t i b   k e la m a n ,  -   dedi.

O ' s h a   u ch   k u n ,  n a z a rim d a ,  t a b i a t n i n g   e n g   a c h c h iq ,  en g  

q a y g 'u l i   k u n la r i  b o 'l d i .   D u n y o d a n   o 't g a n   u l u g '  z o tn in g  

o 'r n i   t o 'l m a y ,   t a b i a t   a rm o n   ta r o n a s in i  b o 'r o n g a ,  o 'k s ik -  

o 'k s i k   o 's h q i r g a n   sh a m o lg a   b e rib ,  d a r d i  a la m in i  q a h r a t o n  

so v u q q a   b e rib ,  q o y a  va  x a r s a n g   t o s h l a r g a   k elib   o'zin i 

u rd i,  t in c h in i  to p o l m a y   q o ld i...  Q a y  u - h a s r a t ,   n a d o m a t, 

t a l p i n i s h d a n   o 'z in i  t u t o l m a y ,   d o d -f a r y o d   i c h id a   y e rp a r- 

c h in   b o 'l a v e r d i . . .

O v u lim iz g a   j i m l i k   c h o 'k d i ,   p a s t l a b   t u s h g a n   b u l u t l a r  

o ra s id a   g 'i r a - s h i r a   qo rasi  k o 'r i n i b   t u r g a n   t o g '- t o s h l a r   os- 

t i d a   j i m i b   q o ld i.  Q u r u m   b o sg a n   m o 'r i l a r d a n   u zu n -u z u n  

t u t u n   c h iq ib   t u r a r d i ,   o d a m l a r   u y d a n   k o 'c h a g a   c h iq m a y  

q o 'y i s h d i .  A tr o f d a   b o 'r i l a r   h a m   u v la b   q o lis h d i.  Q u t u r i b ,  

k a t t a   y o 'l d a   k u p p a - k u n d u z   k u n la r i  h a m   h u r a d i g a n   b o 'l i b  

q o lis h d i,  k e c h a la ri  o v u lg a   y a q in   k elib ,  t i s h l a b   t o r tq ila y -  

d i g a n   hech  n im a   t o p o lm a y ,  t o n g   o t g u n c h a   u v l a b   iz g 'ib  

y u ris h a rd i.

M u a llim im iz d a n   n e g a d ir   x a v o t i r   o lib ,  u s t i d a   issiqroq 

t o ' n i   h a m   y o 'q ,   y u p q a   s h in e ld a   bu  s o v u q d a   q a n d a y  

y e t i b   k e la r  e k a n ,  d e b   y u ra g im n i  h o v u c h la b   y u rd im . 

D u y s h e n  

k e la d ig a n  

k u n i 


k o 'n g l i m  

g 'a s h  

b o 'l a v e r d i, 

o 'z im n i 

q o 'y a r g a   jo y   to p o lm a y   q o ld im . 

D a m - b a d a m  

e s h ik k a   c h iq ib ,  q o ra si  k o 'r i n a r m i k i n   d e b   k o 'z im   t o ' r t  

b o 'l i b   tu r d i m :   j i m j i t ,   q o rli  d a l a d a   o d a m z o d   b o la sid a n

31


asar  ham   k o 'r i n m a d i .   N im a  b o 'l d i y k i n ,   k e lm a y   qo lish  

o d a ti  y o 'q   edi-ku!

« V oy,  X u d o y im -e y ,  k e c h g a   q o lm a y   e r t a r o q   k e la   qolsa- 

chi!  B o 'y g i n a n g d a n   a y la n a y ,  o g ‘am!  B e m a h a ld a   qay o q - 

la r d a   y u rg a n ik in ! »   -   d e b   ic h im d a   k o y ib   h a m   o ld im .

B iroq,  unsiz  n id o m g a   q ir d a n   j a v o b   b o 'l m a g a n d a n  

k ey in ,  k e n n o y im g a   b i ld ir m a y   y i g 'l a b   h a m   o ld im .

H a d e g a n d a ,  e sh ik k a   y u g u r i b   t u r is h im   k e n n o y im n in g  

j o n i g a   t e g ib   k e t g a n d a n   keyin:

-   H o y ,  s h u m   oyoq,  e s h ik n i  tin c h   q o ‘y a s a n m i-y o ‘q m i?  

G u m   b o 'l i b   o 'tirs a n g -c h i  o 'r n i n g d a ,   ip ingni  yigir!  B o la la r­

ni  h a m   toza  m u z la td in g ,  y a sh sh a m a g u r!  -   d e b   d a g ‘d a g ‘a 

qilib   meni  e s h ik k a   c h iq a rm a y   o 't i r g ' i z i b   q o 'y d i.

Q o s h   q o r a y ib   q o ld i,  m u a llim n in g   k e lg a n - k e lm a g a n id a n  

b e x a b a r   o ' t i r a r d i m .   T ip ir c h ila b   y u r a g im   o 'y n a b   ke-tav- 

e rd i.  H a r   za m o n d a ,  D u y s h e n   y e t i b   k e lg a n   b o 'l s a   k erak , 

d e b   o 'z im n i  o v u t i b   q o 'y a m a n .  A y tg a n   k u n i d a   k e lm a y  

q o lish   o d a t i   y o ' q   e d i-k u ,  d e y m a n   o 'z im g a -o 'z im .  G oh 

to b i  q o c h ib   q o lg a n   b o ‘lsa-ya,  m a d o ri  k e tib   z o 'r g ' a   q a d a m  

t a s h l a b   k e la y o tg a n d ir ,  b o 'r o n g a   q o lib   a d a s h ib   k e tsa   nim a 

q ila m a n ,  d e y m a n .  Ip  y ig irm o q c h i  b o ‘la m a n -u ,  q o 'l i m  

t i t r a b   ip  h a d e b   u z ilg a n i  u z ilg a n ,  b u n i  k o 'r g a n   k e n n o ­

y im n in g   jazav asi  t u t i b :

-   S e n g a   n im a   b alo   b o 'l d i ? !   Y o g 'o c h   b o 'l i b   qol- 

g a n m i  d e y m a n   q o 'l i n g ?   -   d e b   m e n g a   x o 'm r a y i b   g 'a j i b  

t a s h l a m o q d a n   beri  b o 'l i b   o 't i r d i .   K eyin  sa b ri  c h id a m a y  

q o ld i  s h e k illi:  -   Q o r a   q o n in g   o g 'z i n g d a n   k elgur!  T u r 

o 'r n i n g d a n ,   S a y q a l  b u v i n i n g   q o p in i  o b o rib   b e r,  -   dedi.

S u y u n g a n im d a n  

o 'r n i m d a n  

i r g 'i b  

t u r i b   k e tib m a n . 

D u y s h e n   o 's h a   S a y q a l  b u v in in g   u y id a   t u r a r d i - d a .  S a y q a l 

b u v i  b ila n   Q a r t a n g b o y   o t a n i n g   m e n g a   u z o q ro q   q a rin - 

d o sh lig i  b o r  edi.  Ilgari  u l a r n i k i g a   b o r g a n im d a ,  v a q t-  

v a q ti  b i la n   t u n a b   h a m   q o la rd im .  K e n n o y im n in g   esiga 

s h u   n a rs a   k e ld im i  yo  X u d o n i n g   m e n g a   r a h m i  k eld im i, 

ish q ilib ,  q o p n i  q o 'l i m g a   u s h la b   t u r g a n i m d a   k e n n o y im  

yana:

-   J u d a   j o n i m g a   te g ib   k e td in g ,  b o r  o 's h o q q a !   X o 'b  



dey ish sa,  S a y q a ln ik id a   y o t i b   q o la   q o l,  y o 'q o l   k o 'zim - 

d a n . . .   -   d e b   q o 's h i b   q o 'y d i .

Y u g u r ib   h o v lig a   c h iq d im ,  sh am o l  ja z a v a si  t u t g a n   sha- 

m a n d a y   b  k ir a r d i:  o 'q e h i g a n d a y   b o ‘la rd i-d a ,  k e y in   t o 's a t -

32


d a n   k ish ig a   h a m  la  q ilib ,  lo v u lla b   y o n ib   t u r g a n   y u z la rim g a  

q o r  t i k a n d a y   k e lib   s a n c h ila r d i.  Q o p n i   q o ' l t i g ' i m g a   qisib 

olib,  e n d ig in a   k o 'r i n i s h   b e r g a n   o t   t u y o q l a r i   izidan  o v u l- 

n in g   narigi  u c h ig a   q a r a b   g 'i z i l l a b   c h o p ib   k e td im .  O 'z im  

b o 'ls a m : 

« K e lg a n m ik in , 

m u a llim  

k e l g a n m ik in ? »  

deb

y a k k a s h   sh u n i  o 'y l a y m a n .



H a llo s la b  

y u g u r i b  

y e tib  

b o rd im , 

q a ra s a m , 

y o 'q . 

E s h ik   o ld id a   nafasim   o g 'z im g a   t i q i l i b   to sh   q o t i b   qol- 

g a n im n i  k o 'r i b   S a y q a l  b u v i  q o 'r q i b   k e td i:

-   S e n g a   n im a   b o 'l d i ?   N a m u n c h a   y u g u r m a s a n g ,  tin c h -  

likm i  o 'z i?

-   H a ,  o 'zim .  M a n a ,  q o p in g iz n i  o lib   k e lu v d im .  Y o tib  

q o lsa m   m a y lim i?

-   H a ,  b o la m   q o la   q o l,  c h i r o g 'i m . . .   O b b o ,   j i n n i  

qiz-e!  Y u ra g im n i  ham   q i n i d a n   c h iq a z a   yozding-a!  O 'z i n g  

h a m   k u z d a n   beri  q o r a n g n i  k o 'r s a t m a y   q o 'y d i n g .   Kel, 

o ' t g a   y a q in   k e lib   o ' t i r ,   isinib  ol.

-   Q o z o n g a   g o 's h t   t a s h la ,  k a m p ir ,  q izim ni  m e h m o n  

qil.  D u y s h e n n i n g   ham   k e la d ig a n   v a q ti  b o 'l i b   q o ld i.  -  

D e ra z a   y o n id a   eski  kigiz  e tik n i  y a m a b   o 't i r g a n   Q a r- 

t a n g b o y n i n g   ovozi  c h iq d i.  -   A lla q a c h o n   kelishi  k erak  

edi,  ha,  m a y li,  q o r o n g 'i   t u s h g u n c h a   k elib   q o la r.  U y g a  

q a y t a r d a   o t n i n g   q a d a m i  h a m   ild a m la s h ib   q o la d i.

H a d e m a y   d e ra z a la r   q o r o n g 'i l a n i b ,   t u n   h a m   k irib   k e l­

d i.  Y u ra g im   p o y lo q c h ilik   q ilib   t u r g a n d a y ,   h a r   g a l  itla r  

v o v u l l a g a n d a   yo  q u l o g 'i m g a   o d a m   t o v u s h i  c h a l i n g a n d a  

b ir   s e sk a n ib   t u s h a r d i m .  L e k in   D u y s h e n d a n   d a r a k   y o 'q . 

Y a x s h iy a m k i,  S ayqal  buvi  bir  m a h a lg a c h a   u n d a n   b u n d a n  

g a p ir ib ,  v a q t   o 't g a n i n i   ham   b ilm a y   q o ld ik .  A n a  k elar, 

m a n a   k e la r,  d eb   k u t i b   o 'tir a v e r ib m iz ,  q a ra s a k ,  y a rim  

k e c h a d a n   o sh ib   k e tib d i,  k u t a - k u t a   c h a r c h a g a n d a n   keyin 

Q a r t a n g b o y   ota:

-   Q o ' y   e n d i,  k a m p ir ,  j o y in g n i  sol,  y o ta m iz .  B u g u n  

k e lm a y d i  en d i.  Kech  b o 'l i b   q o ld i.  B o s h liq la r n in g   nim asi 

k o 'p ,   ishi  k o 'p   b o 'l a d i ,  b iro n   ish  b ila n   u s h la n ib   q o lg a n  

b o 'l s a   k e ra k , 

b o 'l m a s a   a l l a q a c h o n   u y d a   b o 'l a r d i ,   -  

d e d i-d a ,  y e c h in ib   o 'r n i g a   y o tis h g a   t a y y o r la n d i.  M e n g a  

p e c h k a n in g   o rq a sig a ,  b ir   b u r c h a k k a   jo y   so lib   berishdi. 

K o 'z im g a   hech  u y q u   k e lm a d i,  c h o ln in g   y o 't a l i   q o 'z g 'a b ,  

u  y o n id a n   b u   y o n ig a   a g 'd a r i l i b ,   s h iv ir la b   d u o   o 'q i b  

y o td i- d a ,  bir  m a h a l  tin c h in i  y o 'q o t g a n   o d a m d a y .

2

  -  



2641

 

3 3



-   O t g i n a m n i n g   holi  n im a   kech d i  e k a n ?   T e k in g a  

b iro v   bir  t u t a m   x a s h a k   b e rm a y d i,  y e m n i  b o 'l s a   p u l g a  

ham   t o p i b   b o 'l m a y d i ,  -   d e b   m i n g 'i r l a b   q o 'y d i .

Q a r t a n g b o y   o t a   b iro z d a n   keyin  u x la b   q o ld i-y u ,  lekin 

s h a m o ln in g   u v u lla s h i  k ish in i  tin c h   q o 'y m a d i .  S ham ol 

x u d d i 

t o m d a  

p a y p a s la b   y u r g a n d a y   g ' u d u r  

p a n ja la r i 

b ila n   u y n in g   te p a s in i  a g ' d a r - t o ' n t a r   q ila r,  o y n a n i  tim - 

d a la r d i.  H o v l i d a   sh am o l  d e v o rg a   k elib   o 'z in i  u ra y o tg a n i 

b a r a lla   e s h itilib   tu r a r d i.

C h o l n i n g   s o 'z la r i  m e n g a   t a s a lli  b e rm a d i.  N azarim d a, 

D u y s h e n   hozir  y e t i b   k e la d ig a n d a y ,  s u r a ti  x a y o lim d a n  

k o 't a r i l m a y ,   k o 'z   o ld im d a   t u r a v e r d i ,  y o l g 'i z   o'zi  qir- 

d a l a d a   a h v o li  n im a   k e c h d iy k in ,  d e b   y u ra g im n i  v a h im a  

b o sa v e rd i...  S h u   a h v o l d a   k o 'z im   y u m ilib   k e tg a n   b o 'ls a  

k e ra k ,  b ir   m a h a l  y u r a g im   h o v liq ib   k e td i-y u ,  bosh im n i 

y o s tiq d a n   k o 't a r d i m .   S o v u q ,  x u n u k   u v la g a n   to v u s h   yan g - 

ra b   q a y e r l a r d a d i r   h a v o d a   t a r q a l i b   k e td i.  B o 'r i   ovozi... 

b i t t a   em as,  b ir   g a la g a   o 'x s h a y d i .  B o 'r i l a r   t o ' r t   to m o n - 

d a n   u v la b ,  j a d a l l i k   b ila n   y a q in la s h ib   k e la v e rd i.  J o ' r  

b o 'l i s h i b   y e r - k o 'k n i  b u zib   g a la la s h ib ,  u v la s h i  g o h   uzoq- 

lashib,  g o h   y a q i n l a s h i b   t u r a r ,   s h a m o ld a   q i r - d a la g a   tar- 

q a la r d i,  axiyri  ovul  c h e tig a   y e tib   k e lis h g a n d a y   b o 'ld i.

-   B o 'r o n   c h a q ir is h y a p ti,  y e r  y u tg u r la r !   -   d ed i  k a m ­

p ir   sh iv irla b .

C h o i  j i m g i n a   q u l o q   solib  t u r d i - d a ,  o 'r n i d a n   ir g 'i b  

t u r d i :

-   Y o 'q ,  k a m p ir ,  b u l a r n i n g   u v la s h i  bejiz  emas!  Birov- 

ni  q u v i b   k e lis h y a p ti.  O d a m n im i,  b iro n   y ilq in im i,  bir 

n im a n i  o 'r a b   o lis h g a n .  E s h ity a p s a n m i?   X u d o   sa q la sin , 

y a n a   b iz n in g   D u y s h e n   b o 'lm a s in !  A x ir,  u  h ech  n im an i 

p is a n d   q ilm a y d ig a n   te n ta k -k u !

Q a rta n g b o y   q o ro n g 'id a   to 'n in i  a x ta rib   hovliqib  qoldi.

-   C h i r o g 'i n g n i   y o q ,  k a m p ir,  c h i r o g 'i n g n i   y o q san g - 

chi!  X u d o   x a y r in g n i  b e rsin ,  te z ro q   bo'l!

T i t r a b - q a q s h a b   biz  h a m   k a m p i r   b ila n   b ir g a   s h o sh ib  

o 'r n im iz d a n   t u r d i k ,   k a m p ir   c h iro q n i  t o p i b   u y n i  y o rit- 

g u n c h a   b o 'r i l a r n i n g   q u t u r i b   u v la sh i  t o ' s a t d a n   t o ' x t a b ,  

ji m   b o 'lis h d i-q o lis h d i.

-   Y iq itis h d i,  g o 'r s o ' x t a l a r !   -   d e b   chol  b a q ir ib   y u b o r- 

d i-d a ,  q o 'l i g a   t a y o q   o lib   o 'z in i  e s h ik k a   q a r a b   o t g a n   edi,

34


sh u   c h o q   i t l a r n i n g   v o v u lla g a n   ovozi  e s h itild i.  K im d ir  

q o r  g ' a j i r l a t i b   de ra z a   y o n id a n   o ' t d i ,   to q a ts iz lik   b ilan  

e s h ik n i  t a q - t a q   u r a   b o s h la d i.

U y   ic h ig a   m u z d e k   b u l u t   y o p ir ilib   k ird i.  B u l u t   ta r -  

q a l g a n d a   q a r a s a k ,  D u y s h e n   t u r i b d i .   Y u z id a   q o n i  y o 'q , 

o p p o q   o q a r ib   k e tg a n ,  e n tik ib ,  g a n d i r a k l a b   o s to n a d a n  

o ' t i b ,   d e v o r g a   k elib   s u y a n ib   q o ld i.  A zbaroyi  h o ld a n  

k e tg a n d a n :

-   M iltiq !  -   d e d i  z o 'r g 'a .

B izlar  g a p in i  a n g l a m a g a n d a y   a n g r a y ib   t u r a r d i k .   K o 'z  

o ld im n i  q o r o n g 'i l i k   bosib,  c h o l- k a m p ir n in g :

-   Q o r a   q o 'y ,   o q   q o 'y   s a d a q a   b o sh in g d a n !  B a h o u d d in  

a v liy o   seni  o 'z   p a n o h i d a   asrabdi!  S e n m id in g ,  b o 't a m ?   -  

d e g a n   g a p la r i  q u l o g 'i m g a   k ir g a n in i  b ila m a n .

-   M i l t i q   q a n i,  m i ltiq ,  o t a   -   d e b   D u y s h e n   y a n a   esh ik  

t o m o n g a   o t i l g a n   edi.

-   M i l t i q   y o 'q ,   n im a   b o 'l d i ,   q a y o q q a   b o r a s a n ?   -   deb  

c h o l-u   k a m p ir   D u y s h e n n i n g   b o 'y n i g a   osilishdi.

-   S o 'y il  b o rm i?

-   S o 'y i l n i   n im a   q ila s a n ,  h ech  q a y o q q a   b o rm a y s a n , 

esin g   j o y i d a m i , '  b o la m ?   K im   b ila n   te n g la s h m o q c h is a n , 

bizga  h a m   r a h m in g   kelsin,  -   d e b   ik k o v la ri  y alin ib - 

y o lv o rish d i.

B ir d a n ig a   b u t u n   avzoyim   s h a la y im   b o 'l g a n d a y   sekin 

b o rib   o 'r n i m g a   y o t i b   o ld im .

-   U l g u r o l m a d i m ,  h o v lig a   y e tib   k e lu v d im   h a m k i,  b o ­

sib  o lish d i,  -   d e b   o g ' i r   x o 'r s i n i b   q am c h isin i  b u r c h a k k a  

i r g 'i t d i   D u y s h e n .  -   O t   y o 'l d a   k e la y o tg a n d a y o q   m a d o ri 

q u r i g a n   edi, 

b o 'r i l a r   q u v i b   q o lis h d i,  o v u lg a   z o 'r g ' a  

c h o p ib   k e ld i-y u ,  g u p   e t i b   y iq ild i,  o 's h a   z a m o n   ham m asi 

k e lib   u s tig a   y o p irilis h d i.

-   X u d o   seni  o'zi  b i r   asrabdi!  O t   k e tsa   s a d q a y i 

s a d a g 'a ,  o t   y i q i l m a g a n d a   seni  ham   o m o n   q o 'y is h m a s d i. 

A v liy o   B a h o u d d in   q o 'l l a b d i   seni,  oxiri  b a x a y r   b o 'ls i n . 

E ndi  y e c h in ib   o ' t g a   y a q i n r o q   kel.  Kel,  e t i g in g n i  t o r t i b  

q o ' y  ay,  -   d e b   Q a r t a n g b o y   o t a   s u y u n g a n id a n   D u y s h e n n i 

q o 'y a r g a   jo y   to p o l m a y   q o ld i.

-   H o y ,  k a m p ir ,  n im a n g   b o r  y e y d ig a n ,  isit,  b ir   X u d o  

a s ra b d i  o 'z i n g n i ,  b olam .

U l a r   o lo v g a   y a q in   b o rib   o 't i r i s h d i .  S h u n d a n   keyin 

Q a r t a n g b o y   y e n g il  t o r t i b   x o 'r s i n i b   q o 'y d i:

35


-   H a ,  m a y li,  p e s h o n a n g d a   y o zilg an i  b o 'p t i .   O 'z i n g  

ham   b u n c h a   k ech  y o 'l g a   c h iq m a s a n g ?

-   V o lk o m d a   m a jlis   c h o 'z ilib   k e tu v d i,  o ta .  P a r t i y a g a  

kirdim .


-   Bu  ish in g   y a x s h i  b o 'p t i .   S h u n d o g '  e k a n ,  e r ta g a  

e r t a l a b   kela  q o ls a n g   b o 'l m a s m i d i ?   A xir,  seni  b iro v   yel- 

k a n g d a n   ita rib ,  k e t,  d e m a g a n d ir ?

-   B o la la rg a   b u g u n   k e la m a n   d e b   v a ’d a   b e r u v d im ,  -  

d e b   j a v o b   q ild i  D u y s h e n ,  -   e r ta g a   e r t a l a b   o 'q is h i m iz n i 

b oshlaym iz.

-   O b b o ,  te n ta g -e !  Y a n a   b o la la rim   deydi-ya!  -   deb  

Q a r t a n g b o y n i n g   ja h l i   c h iq ib   bir  s a p c h ib   tu s h d i:  -   T av- 

b a,  b o la la r g a   v a ’d a   b e r u v d im   deydi-ya!  S h u   m is h iq ila rn i 

d e b , 


X u d o   k o 'r s a t m a s i n , 

b iro n   f a l o k a t g a   u c h ra s a n g , 

u n d a   n im a   b o 'l a r d i ?   O 'z i n g   n im a   d e y a p s a n ,  b ir   o 'y l a b  

k o 'r s a n g - c h i?

-   B u n i  m en  m u q a d d a s   b u r c h im   d e b   b ila m a n ,  o ta - 

x o n .  B u-k u   m a y lik u -y a ,  h a r   g a l  p iy o d a   b o rib ,  p iy o d a  

k e la rd im ,  bu  sa fa r  s h a y to n   m eni  y o 'l d a n   o z d irib ,  y o l g 'i z  

o t i n g iz d a n   a j r a t i b ,   b o 'r i l a r g a   x o m ta la s h   q ilib   b e rg a n im n i 

a y tm a y s iz m i...

-   B o s h - k o 'z in g d a n   sa d a q a ,  bolam!  S h u   q i r c h a n g 'i  

o tn i  h a m   g a p ir ib   o 't i r i b s a n m i ,  -   d e b   Q a r t a n g b o y   k in o y a  

a r a la s h   g a p i r i b   q o 'y d i .  -   B ir  u m r   p e s h o n a m g a   o t   b itg a n  

em as,  bu  y o g 'i   h a m   b ir   g a p   b o 'l a r ,   S o v e t  h u k u m a t i n i n g  

s a d a g 'a s i  k e ta y ,  y a n a   o t l i k   b o 'l i b   q o la r m a n ...

-   S h u n d o g '  desangiz-chi,  ch o lim ,  -   dedi  S a y q a l 

k a m p ir   y i g 'l a m s i r a g a n   ovoz  b ila n ,  -   o t   s e n d a n   a y la n - 

sin ...  O v q a t i n g n i   is s ig 'id a   icha  q o l,  b o la m ...

J i m l i k   c h o 'k d i .   B iro zd an   k ey in   Q a r t a n g b o y   xayol 

s u rib   t e z a k   c h o ' g ' n i   t i t k i l a b   o 't i r i b :

-   Q a r a b   tu r s a m ,  o 'z i n g   e s-h u sh li  y ig its a n .  Bu  g o 'd a k  

b o la la rn i  o 'q i t a m a n ,   d e b   o 'z in g n i  m in g   a z o b g a   d u c h o r  

q ily a p s a n .  S h u n d a n   b o s h q a   t u z u k r o q   ish  q u r i b   q o lg a n m i 

se n g a ?   O 'z i n g n i   b u n c h a   x o r  q ilm a s a n g ,  u n d a n   k o 'r a , 

b ir o n ta s ig a   c h o 'p o n l i k k a   y o lla s a n g   h a m , 

u s tin g   b u t, 

q o r n in g   t o ' q   b o 'l a r d i - k u ,  a x ir ...

-   O ta ,  jig a rc h ilik   qilib  m enga  y u ra g in g iz   achishib 

tu r ib d i, 

bilam an. 

Agar  shu  yosh  b o la la r  h a m   sizga 

o 'x s h a b ,  o 'q is h n i n g   nim a  keragi  bor,  o 'q i b   n im a   b o 'la r d ik  

d e b   tu rish sa ,  u n d a   S ovet  h u k u m a t i n i n g   ishi  y u rish m a y

36


q o lad i-k u .  O 'z in g iz   So v et  h u k u m a tin in g   s a d a g 'a s i  ketay, 

u m ri  uzoq  b o 'ls in   deyapsiz-ku!  Shu  v a jd a n   b o la  o 'q itis h n i 


Download 5.46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling