Taraqqiyotining poydevori

Ключевые слова: кластер, теория, направление, исследование, 
управление, предприятие, проект. 
Олий таълим муассасаларида талабаларни касбий 

---

National University of Uzbekistan 
Volume 4 | NUU Conference 3 | 2023
Quality education – the foundation of 
Uzbekistan's development 
Sifatli ta’lim – O‘zbekiston 
taraqqiyotining poydevori 
 
 
 
 
333
 
May 6, 2023 
https://nuu.uz/ Republican Scientific and Practical Conference 
фаолиятга тайёрлаш муаммосини ҳал қилишнинг янги усулларини ишлаб 
чиқиш, биринчи навбатда, унинг ривожланиш даражасини ўрганишни талаб 
қилади. Шунинг учун унинг ривожланиши ва шакллантирилиши учун асосий 
босқичлар ва ҳодисаларни аниқлаш, самарали ғояларни кашф этиш, уларни 
ишлаб чиқиш орқали бўлажак ўқитувчиларни лойиҳа кластерларини 
бошқаришга самарали тайёрлаш бўйича ёндашувларни асослаш замон 
талабидир. 
Муаммонинг мазмуни ва ривожланишини белгилайдиган асосий 
йўналишлар қуйидагилардан иборат: 
1) олий таълим муассасаларида бўлажак ўқитувчиларни тайёрлаш; 
2) кластерли ёндашуви;
3) бошқарув;
4) лойиҳа фаолияти;
5) жараёнларни автоматлаштириш;
6) тармоқ ўзаро таъсир. 
Бу даврда “кластер” ва “кластер ёндашуви” тушунчаларининг илмий 
муомалада қўлланилишини кўриб чиқамиз. 
XIX-аср охирида Алфред Маршалл томонидан асос солинган ва Ғарбий 
Европа 
мамлакатларида 
тарқалган 
ижтимоий-иқтисодий 
тизимларда 
кластерлаш ғоялари ХХ асрнинг 80-йилларида “кластер” атамасини киритган 
Майкл Юджин Портернинг асарларида ўз ифодасини топган [1]. Шу ҳолатни ва 
мамлакатимизда 
ривожланган 
олий 
педагогик 
таълим 
тизимининг 
мавжудлигини ҳисобга олиб, ўтган асрнинг 80-йилларини ўрганилаётган 
муаммонинг шаклланишининг бошланиши деб ҳисоблаш мумкин.
Бу даврда яна бошқа йўналишлар жадал ривожланди ва илмий асосга эга 
бўлди, масалан: 
• хорижда менежмент назарияси ривожланди ва унинг элементлари 
корхоналар амалиётида ҳам қўлланилди; 
• лойиҳа фаолияти муаммоси таълим тизимида назарий ва амалий 
жиҳатдан катта қизиқиш уйғотди: классик лойиҳалар назарияси йўлга қўйилди, 
ўқув жараёнида лойиҳалаш кенг қўлланилди, кадрлар тайёрлаш бўйича 
тадқиқотлар тизимли тавсифга эга бўлмаган бўлса-да, лойиҳалаш сезиларли 
даражада бойиди; 
• 
иқтисодиётининг 
барча 
соҳаларида 
амалга 
оширилаётган ислоҳотлар ва янги ривожланиш вазифалари 
муносабати билан кўриб чиқилаётган даврга келиб 

---