Tarbiya jarayonining mohiyati va prinsiplari

Bir qator tadqiqotchi olimlar (G. Royleke, R. Rollet, K. Leongard, A. Bass,

• Bir qator tadqiqotchi olimlar (G. Royleke, R. Rollet, K. Leongard, A. Bass,
• E.Lichko, A. Shmelev) pedagogik diagnostikani-«pedagogik faoliyatni
• qulaylashtirishda zarur bo'lgan axborotni qo'lga kiritish jarayoni»-deb ta'kidlaydilar.
• X. Feger, N. Petillon, V. Bogatskiylar “...pedagogik diagnostika psixologik
• diagnostikadan ajralib chiqqan” - degan fikmi ilgari surishadi.
• Pedagogik diagnostikaning rivojlanish nazariyalarini 3 davrga bo’lish mumkin.
• Btrinchi davr qadimgi allomalar qarashlaridan e’tiboranXXI asrgacha davom
• etgan tadqiqot nazariyalari davri. Bu davrni filsafiv-adabiv davr deyish mumkin. Bu
• davrda insonning axloqiy, ijtimoiy tabiatiga taalluqli muammolami o’rganishga
• asosiy e’tibor qaratildi.
• Shuning uchun ham shaxsni awalgita’riflari ancha keng ma’noga ega edi.
• Buta’rifda nimaikj inson shaxsiga taalluqli bo’lsa uning biologiyasi, psixologiyasi,
• xulqi, madaniyati ma’naviyati va boshqalar kiritilgan edi.

Ikkinchi davr. XIX asming oxirlaridan XX asming ikkinchi yarmigacha
davomdavmi o’z ichiga oladi. YA’ni, bu davrda pedagoglar shaxs kamolotini
o’rganish va tadqiq etishga o’z hissalarini qo’shgan davr hisoblanadi. CHunki bu
davrda inson shaxsini klinik sharoitlarda tadqiq qilish uchun tekshiruvlar olib borildi.
Jumladan, bu davrda shaxsgataalluqli
introversiya, ya’ni o’zining ichki
muammolariga sho’ng’ib o’zi bilan o’zi bo’lish va atrofdagi hodisotlarga diqqatning
susayib ketishi), ekstroversiya, ya’ni insonni o’rab olgan muhit atrofga ongning
qaratilganligi va shu bilan band bo’lib, o’ziga nisbatan diqqatning susayishi),
hayajonlanish, insondagi yuqori darajadagi halovatsizlik xususiyati, ma’lum
psixologik ijtimoiy vaziyatlarda qo’rquv va hayajon hissiyotlari, rigidlik
(tafakkuming tormozlanishi, ya’ni bir marta qabul qilingan hukm yoki fikrlash va
harakat usulidan voz kechishning qiyin holati) tormozlanganlik (qo’zg’atuvchilarga
qarshi harakatning susayib ketishi), uyg’onganlik holati (qo’zg’atuvchilar ta’sirida
yuqori darajada qo’zg’alganlik va uning izlarining ma’lum vaqtgacha qolishi) kabi
psixologik holatlar o’rganildi. Lekin bu davrda shaxsning ijobiy hislatlari,
qobiliyatlari, madaniy, ma’naviy, va shunga o’xshash bir qatorfazilatlami o’rganish
diagnostikasi rivojlanmadi.