Tarbiya páni boyısha oqıw dástúriniń jaratılıwı

Tárbiya procesiniń ayriqsha qásiyetleri.

Tárbiyanıń taǵı bir ózgesheligi onıń uzaq múddet dawam etiwi bolıp tabıladı. Tálimnen ayrıqsha túrde ol bala tuwılganidan baslanadı, mektep jıllarında, odan keyin hám pútkil ómir boyı dawam etedi.

Tárbiyanıń tálimnen parıqlantiruvchi taǵı bir ózgesheligi sonda, ol pútin halda hám konsentrik tiykarda ámelge asıriladı. Tárbiyanıń túrli tárepleri bir-biri menen ajıralmas baylanısqan. Baslanǵısh klassta da, orta hám joqarı klassta da áyne bir zat, mısalı, doslıq, tatıwlıq, patriotlıq hám basqalardı tárbiyalaw názerde tutıladı.
Tárbiyanıń taǵı bir ózgesheligi sonda, bul process óz-ara ózgeshelikke iye bolıp, ol jaǵdayda balanıń ózi de aktiv qatnas etedi.
Tárbiyada qarama-qarsılıqlardıń kópligi taǵı bir ózgeshelik bolıp tabıladı. Bul qarama-qarsılıqlar balalarda óz túsiniklerine muwapıq dáslepki payda bolǵan sapalar menen tárbiyashi tárepinen quram taptirilayotgan sapalar ortasında oqıwshılarǵa qoyılǵan talaplar menen onı orınlaw múmkinshilikleri ortasındaǵı gúreslerde kórinetuǵın boladı.
Jámiyet rawajlanıwında tárbiya procesiniń qanday ornı bar?
Tárbiya procesiniń jámiyet rawajlanıwındaǵı roli asa kútá úlken bolıp tabıladı. Oyshıl alım Abu Nosir Forobiy tálim - tárbiyanıń tiykarǵı waziypası jámiyet talaplarına juwap bere alatuǵın hám sol jámiyet ushın xızmet etetuǵın jetik insandı tárbiyalawdan ibarat dep biladi.
Jámiyet rawajlanıwında zárúrli orın iyelegen insandı tárbiyalaw, onı bilim alıwǵa, miynet etiwge úndew jáne bul hatti háreketin aste - uyań kónlikpege aylantırıp barıw kerek. Insannıń baqlaw etiwi qábiletti tárbiyalaydı hám aqıl peshlaydi. Aqıl sananı saqlaydı. Ań bolsa materiallıq hám ruwxıy derekke aylanadı. Sol tárzde insan uyań - aste rawajlanıwlasıp, kámallıqqa erisip baradı. biraq onıń ushın tárbiyashi hám tárbiyalaniwshilerden uzaq dawam etetuǵın juwapkershilik, dańqlı miynet hám qunt, shıdamlılıqni talap etedi. Bunda tárbiyashi balalardıń jas ózgeshelikin itibarǵa alıwı zárúr.
Tárbiyanıń nátiyjeli bolıwı nelerge baylanıslı?
Ruwxıy hám insaniy sapalardıń qáliplesiwinde shańaraqtaǵı, átirap daǵı, jámiyettegi ortalıq hám munasábet zárúrli orın iyeleydi. Balalardı eliklewchanlik ózgesheligi bar ekenligi sebepli olardı tárbiyalawda áke - onaning sanasın, ruwxıylıqı, bilimi, tárbiyalanganligi zárúrli áhmiyetke iye esaplanadı.
Anıq bir maqsetke qaratılǵan tárbiyanıń natiyjeliligi tárbiyashiniń qanday metoddan paydalanıwına baylanıslı.
Metod, yaǵnıy usıl informaciyanı uzatıw hám qabıllaw xarakterine qaray:
1. Sóz arqalı ańlatıw usılı.
2. Kórgezbelilik usılı.
3. Ámeliy úlgi usılı.
4. Xoshametlew hám jaza usıllarına bólinedi.
Bul metodlar óz gezeginde tómendegi gruppalarǵa bólinedi.
Birinshi gruppa - sóz arqalı uzatıw, máslahát beriw, maǵlıwmatlardı esitiw arqalı qabıllaw, gúrriń, lekciya, sáwbet hám basqa usıllarǵa.
Ekinshi gruppa - kinofilmlar, suwretleytuǵın kórkem óner, kórkem kórkem óner hám basqa kóriw arqalı tárbiyalaw usıllarına.
Úshinshi gruppa - tárbiya táreplerin ámeliy miynet háreketleri arqalı beriw, órnek kórsetiw, basqalar miynetin mısal jol menende kórsetiw.
Tórtinshi gruppa - jaqsı orınlanǵan islerdi joraları aldında maqullaw, minnetdarshılıq bildiriw, ekonomikalıq hám ruwxıy xoshametlew.
Jaza - bul balanıń nadurıs etken jumisına ózin iqror etdiriw.