Ta’rif: Sanoqda ishlatiladigan sonlar natural sonlar

Mavzu: Hisoblashga oid misollar.

Matematikada 10 ta raqam bor. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 – raqamlar. Sonlar cheksiz ko’p bo’lib raqamlar yordamida tuziladi.

Ta’rif: Sanoqda ishlatiladigan sonlar natural sonlar deyiladi. Natural sonlar to’plami – ko’rinishida yoziladi.

Ta’rif: Barcha natural sonlar, barcha natural sonlar oldiga “-” belgisi qo’yilgan sonlar va 0 soni birgalikda butun sonlar deyiladi. Butun sonlar to’plami ko’rinishida belgilanadi.

Arifmeitk amallar.

Qo’shish	Ayirish
qo’shiluvchi yig’indi	kamayuvchi ayriluvchi ayirma
Xossalari	Xossalari
Qo’shishning ustun usuli	Ayirishning ustun usuli

Ko’paytirish	Bo’lish
ko’payuvchi ko’paytma	bo’linuvchi bo’luvchi bo’linma
Xossalari	Xossalari
Ko’paytirishning ustun usuli	Bo’lishning ustun usuli
	2448:12=204 – 2448 24 12 204 – 48 48 0

Sonli ifodaning qiymatini hisoblash uchun 1-ko’patirish va bo’lish amallari bir vaqtda tartib bilan bajariladi. 2-qo’shish va ayirish amallari chap tarafdan o’ng tarafga qarab tartib bilan bajariladi. Agar sonli ifodada qavs belgisi ishtirok etsa u holda 1-navbatda qavs ichidagi ifoda bajariladi.

Asosiy qonunlar

I. O’rin almashish qonuni:

1.

2.

II. Guruhlash qonuni:

3.

4.

III. Taqsimot qonuni:

5.

6.

7.

Xossa:

Xossa: Ayni bir songa farq qiluvchi ta sonlarning yig’indisi;



Misol: Ikki xonlai toq sonlar yig’indisini toping:

Yechish: Javob: 2475

Misollar:

8. Javob: 27

9.

Javob:-72

10. Javob: 0

11. Javob: 137446

12.



Javob: 5050

13.



Javob: 210.