Тарихшунослик фанидан

 
Tarix va milliy tafakkurning shakllanishi. 
O‗rta Osiyo xalqlarining ulug‗ tarixiy o‗tmishiga murojat qilishi o‗z ajdodlarining olamshumil 
yutiqlaridan mamnunlik, shukuronalik tuyg‗usini baxsh etadi. Fuqarolik hissini shakllantirish, o‗z 
milliy birligiga mansubligidan qonuniy faxrlanish hissini uyg‗otadi. Bizda, so‗nggi 70 yil 
mobaynida ildiz otgan milliy qadriyatlar, ananalar, madaniyat va turmush tarzidan halokatli o‗z 
ishini bartaraf etishda buning ahamiyati beqiyos. Chunki o‗z tarixiy ildizlarni o‗z xalqining tarixini 
tashkil etuvchi o‗tmish avlodlar hayoti bilan uzilmas manaviy aloqalarni anglab etmay turib, o‗z 
zamining chinakam fuqarosi va chinakam vatanparvari bo‗lishi mumkin emas. 
Ayni vaqtda tarixni idrok etish madaniyatini, tarixiy tafakkur madaniyatini shakllantirish zarur 
zero tarix nechog‗li ahamiyatli bo‗lmaslik, kezi kelganda xavfli hamdir. Pol Valeri takidlaganidek, 
tarix orzular tug‗diradi, xalqlarni sarxush qiladi, soxta xotiralarni keltirib chiqaradi. Ularni eski 

---

151 
yaralarini qo‗zg‗atadi, oromini buzadi, o‗zini ulug‗lashga olib keladi. Tarix har qanday istaklarni 
oqlaydi. U sirasini aytganda, hech kimga o‗rgatmaydi. 
Boshqacha qilib aytganda, tarixni bilish faqat tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‗libgina qolmay, 
balki undan milliy biqiqlik hislarini uyg‗otishda, boshqa xalqlarga nisbatan adovatga olib kelishda 
tajovuzkorlik siyosati va maqsadlarini asoslashda ham foydalanish mumkin. 
Tarixiy tafakkur shunday qilib, milliy mustaqillik hissiyotini xalqlarimiz uchun fojeaviy 
oqibatlar keltirib chiqarishi mumkin bo‗lgan milliy biqiqlikka aylanib ketishiga yo‗l qo‗ymaydigan 
nozik qadni topishga ko‗maklashmog‗i kerak. 
O‗tgan shunday muddat ichida bizning mudroq ongimizni uyg‗otib yubordi. 
Tushunchalarimizda o‗zgarish yasadi. Endi mamlakatning hech bir fuqarosi ertangi kunni aniq 
ravshan ko‗rib turibdi. O‗zining ham mamlakatning ham kelajagi buyukligicha qatiy 
shaklannmoqda. Shuning uchun ham aniq maqsad va qatiy iroda bilan mustaqillik yo‗lini tub 
islohotlar jarayonini to‗la qo‗llab quvvatlamoqda.