Miniàtyurà (fransuzcha, miniature; lotincha, minium
– qi zil bo‘yoq) – badiiy usullari o‘ta nafis bo‘lgan
kichik hajmli tasviriy san’at asarlari. O‘rta asr qo‘l-
yoz
malarini ziynatlash uchun yaratilgan nafis, mo‘-
jaz rasmlar.
Tàbiàt và insîngà qiziqishning pàydî bo‘lishi. Yangi
màdàniyat àrbîblàri insînni o‘rgànishni o‘zlàrining àsîsiy
vàzi
fàlàri dåb bilgànlàr. Shu sàbàbdàn ulàrni gumànistlàr
dåb àtàydilàr. Yangi Uyg‘înish yoki Gumànizm màdàni-
yati nàmî
yandàlàri inson va uning yaràtuvchilik dàhîsini
tàn îlishgà chàqirdilàr.
Uyg‘înish àtàmàsi esà (frànsuzchà «Rånåssàns») yangi
mà
dà
niyatning àntik dàvr bilàn àlî
qàdîrligini ko‘rsàtàdi.
Sharqqà sàlib yurishlàri và undàn kåyingi Låvànt bilàn
sàvdî-màdàniyat bî
ràsidàgi dîimiy àlîqàlàr itàliyaliklàr-
ning qàdimgi yunîn qo‘l
yozmàlàri, àntik sàn’àt và må’-
mîrchilik yodgîrliklàri bilàn tàni
shishigà imkîn båràdi.
Uyg‘înish màdàniyati màrkàz-
làri. Bu davrda Itàliyadà Flîrånsiya
àlîhidà o‘rin tutàdi. Sàv
dî
dàn kål-
gàn dàrîmàd uni Yev
ropaning eng
bîy shaharlàridàn birigà àylàntiràdi.
Shahar hîkimlàri to‘plàngàn bîy-
liklàr hisîbidàn må’mîrchilik îbidà-
là
rini bunyod ettirib, hàykàltàrîshlik
và ràssîmchilikni yuksàltirgànlar.
Eng màshhur ràssîmlàr, hàykàl
tàrîshlàr, må’mîrlàr
Flîrånsiyadàn bo‘lib, shahar-råspublikà hîkimlàri ulàrning
bàràkàli ijîdi uchun shàrîit yaràtib bårgànlàr.
Màdàniyat màrkàzlàridàn yanà biri Vånåtsiya edi. Sha-
hardà kitîb chîp etish yuksàlgan. Venetsiyada nàshr qilin-
gàn àntik dàvr muàlliflàri và gumànistlàr àsàrlàri butun
Yevropadà kång tàrqàlgàn.
101-rasm. Florensiya
120
IV BÎB. YEVROPADÀ MARKAZLASHGAN DÀVLÀTLÀRNING TÀSHKIL TÎPISHI
Do'stlaringiz bilan baham: |