Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Miniàtyurà (fransuzcha, miniature; lotincha, minium 
– qi zil bo‘yoq) – badiiy usullari o‘ta nafis bo‘lgan 
kichik hajmli tasviriy san’at asarlari. O‘rta asr qo‘l-
yoz 
malarini ziynatlash uchun yaratilgan nafis, mo‘-
jaz rasmlar.
Tàbiàt và insîngà qiziqishning pàydî bo‘lishi. Yangi 
màdàniyat àrbîblàri insînni o‘rgànishni o‘zlàrining àsîsiy 
vàzi 
fàlàri dåb bilgànlàr. Shu sàbàbdàn ulàrni gumànistlàr 
dåb àtàydilàr. Yangi Uyg‘înish yoki Gumànizm màdàni-
yati nàmî 
yandàlàri inson va uning yaràtuvchilik dàhîsini 
tàn îlishgà chàqirdilàr.
Uyg‘înish àtàmàsi esà (frànsuzchà «Rånåssàns») yangi 
mà 
dà 
niyatning àntik dàvr bilàn àlî 
qàdîrligini ko‘rsàtàdi. 
Sharqqà sàlib yurishlàri và undàn kåyingi Låvànt bilàn 
sàvdî-màdàniyat bî 
ràsidàgi dîimiy àlîqàlàr itàliyaliklàr-
ning qàdimgi yunîn qo‘l 
yozmàlàri, àntik sàn’àt và må’-
mîrchilik yodgîrliklàri bilàn tàni 
shishigà imkîn båràdi.
Uyg‘înish màdàniyati màrkàz-
làri. Bu davrda Itàliyadà Flîrånsiya 
àlîhidà o‘rin tutàdi. Sàv 
dî 
dàn kål-
gàn dàrîmàd uni Yev 
ropaning eng 
bîy shaharlàridàn birigà àylàntiràdi. 
Shahar hîkimlàri to‘plàngàn bîy-
liklàr hisîbidàn må’mîrchilik îbidà-
là 
rini bunyod ettirib, hàykàltàrîshlik 
và ràssîmchilikni yuksàltirgànlar. 
Eng màshhur ràssîmlàr, hàykàl 
tàrîshlàr, må’mîrlàr 
Flîrånsiyadàn bo‘lib, shahar-råspublikà hîkimlàri ulàrning 
bàràkàli ijîdi uchun shàrîit yaràtib bårgànlàr.
Màdàniyat màrkàzlàridàn yanà biri Vånåtsiya edi. Sha-
hardà kitîb chîp etish yuksàlgan. Venetsiyada nàshr qilin-
gàn àntik dàvr muàlliflàri và gumànistlàr àsàrlàri butun 
Yevropadà kång tàrqàlgàn.
101-rasm. Florensiya

---

120
IV BÎB. YEVROPADÀ MARKAZLASHGAN DÀVLÀTLÀRNING TÀSHKIL TÎPISHI