Таркибида терпеноидлар бўлган доривор ўсимликлар ва маҳсулотлар

Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor mahsulot o’simlikning yer ustki 
qismidan iborat. Poyasi to’rt qirrali, ichi kovak bo’ladi. teskari tuxumsimon, 
o’tmas uchli, tekis qirrali, tuksiz to’pbarglar va cho’ziq tuxumsimon yoki 
lantsetsimon, o’tkir uchli barglardan tashkil topgan Gullari mayda, gulkosachasi 5 
bo’lakli, gultojisi uzun, silindrsimon naychali, qizil, 5 bo’lakka qirqilgan. Mahsulot 
achchiq mazaga ega.
Kimyoviy tarkibi. Mahsulot tarkibida achchiq glikozidlar - gentsiopikrin, 
eritrotsentaurin, alkaloidlar (asosiysi gentsianin), flavonoidlar va boshqa moddalar 
bo’ladi. 
eritrotsentaurin 
Ishlatilishi. Mahsulotdan tayyorlangan preparatlar ishtaha ochish hamda 
ovqat hazm qilish protsessini yaxshilashda qo’llaniladi. 
Dorivor preparatlari. Damlama, nastoyka. 
Mahsulot achchiq nastoyka hamda achchiq yig’ma-choylar tarkibiga kiradi. 

---

61 
TALABALAR BILIMINI BAHOLASH
 
Talabalarning darsga tayyorgarlik darajasi va mavzuni o’zlashtirishi dars 
jarayonning turli bosqichlarida yozma va og’zaki so’rov (”aqliy xujum”, 
“munozara”) va quyida keltirilgan boshqa tehnologiyalar yordamida aniqlanadi.
Vaziyatli masalalar: 
1.Achchiqlik ko’rsatkichini aniqlash usulini tushuntiring. 
2.Qoqi maxsulotini mikroskopiya qilganda nimalarga e’tibor beriladi? 
3.Achchiq glikozidlar tasnifini tushuntiring. 
“Bumerang” usuli 
Talabalar kichik bir nechta guruhlarga bo’linadi va vazifa yozilgan material 
tarqatiladi. Har bitta guruh o’z fikrlarini bayon qiladi va guruhlar orasida savol-
javob ketadi. O’qituvch yordamida fikr umumlashtirilib to’qri javob aniqlanadi. 
I-guruh vazifasi 
1.Tillabosh o’simligi morfologik ko’rinishi. 
2 Uchbarg mahsulotining tashqi ko’rinishi. 
3 Qoqi maxsuloti mikroskopik tuzilishi. 
II-guruh vazifasi 
1 Qoqi o’simligi morfologik ko’rinishi.
2.Tillabosh mahsulotini kimyoviy tarkibi. 
3 Uchbarg mahsulotining ishlatilishi. 
III-guruh 
1. Uchbarg o’simligining morfologik ko’rinishi.
2. Tillabosh mahsulotining tashqi ko’rinishi. 
3. Qoqi maxsulotining ishlatilishi.