Газ трубкаси, ствол қопламаси қуйидагилардан иборат: газ трубкасини олди ва орқасини бириктирувчи ҳалқа, ствол қопламаси, ярим доирали темир ва пластикали пружинадан иборат.
газ трубкаси газ поршени ҳаракатини йўналтириш учун ҳизмат қилади. У газ поршени учун йўналтирувчи қовурғадан, газ трубкасининг олдинги – ва орқа томонига газ камераси кийилади.
Газ трубкаси ствол қопламаси билан биргаликда.
1- газ трубкаси; 2- газ поршени учун йоналтирувчи қовурғалар; 3- олдинги бириктиргич; 4- стволусти қопламаси; 5- ортки бириктиргич; 6- бўтма; 7- ясси пружина.
Ствол қопламаси автоматчи, отувчини ўт очиш чоғида ствол қизиганда, қўлларини куйишдан асраш учун хизмат қилади. У автоматда ёғочли ёки пластмассали бўлиши мумкин (пулеметда ёғочли).
Зарбдор тепки механизми жанговар ҳолатдан халос этиш, зарбдорга зарба бериш, автоматик ва якка тарзда ўт очишни таъминлаш, затвор ёпилмаган холларда ўт очишни олдини олиш ва автоматни сақлагичга қўйиш учун хизмат қилади.
Зарбдор тепки механизмнинг қисмлари
а) тепки; б) жанговор пружина; в) илгак: г) якка тарзда ўт очиш шпталаси д) авто тепки; е) автотепки пружинаси; ж) ўтказгич; з) якка тарзда ўт очиш шепталасининг ўқлари ва пружиналари; к) тепки харакатини сўндиргичи; л) тепки харакатини сўндиргич пружинаси; м) қувирсимон ўқ; 1- жанговор юза; 2- автотепки юзаси; 3- букилган учлар; 4- сиртмоқ; 5- эгри бўртма; 6-тўғри бурчакли бўртмалар; 7- думча; 8- кесма; 9- шептало; 10-тиргак; 11-зашчёлка; 12- олдинги бўртма; 13- ўтгазгич ҳудуди; 14 цапфа.
Саволларни эьлон қиламан;
1-ўқув саволи бўйича
тушунтираман ва керакли жойларини ёздираман. Талабалар керакли жойларини ёзишади саволлари бўлса беришади.
|
1I
|
Калашников автоматнинг ишлаш принципи
а- автоматнинг стволини ташқи кўриниши; б- пулемётнинг стволини ташқи кўриниши; в- казённик қисми кесик ҳолати; г- ствол кесими; 1- қирқим қисми; 2-ўқ чиқиши; 3- патронник; 4-мушка асоси; 5- газ камераси; 6-бириктирувчи муфта; 7- мўлжаллагич колодкаси; 8- штифт учун чуқурлик; 9-резьба; 10- тиргак асоси; 11- халқа қулоқчаси.
.
35 дақиқа
|
Жанг пайтида ёки отиш даврида автоматда рўй берадиган носозликларни бартараф этиш учун унинг механизм ва қисмларидан эхтиёткорлик билан фойдаланиш талаб этилади.
Автоматни кўздан кечиришга қуёдаги ишларни бажариш зарур: автоматни отишга тайёрлаш раақсадида унинг жанговар шайлиги, сифаии қай даражада эканлиги текширилади. Автомат ўқув машѓулотларига қатнашиш, нарядга луриш олдидан, узлуксиз жанговар ёки кун давомида жанговар тcпшириқлами бажа-олдидан доимий текширувдан ўтказилади,
Кундалик кўздан кечириш даврида автоматнинг барча вазифаларини, ички қисмларида қум заррачалари, қор қолиб кетмаганлигини, автоматнинг бирор қисмида шилинган, синган, кўчган ва бошқа носозликлар бўлган ёки бўлмаганлигини, ишлашда механизмларнинг нормал (ўртача) ишлашига халақит берадиган қисмларинг шикастланишини, ёғоч қисми ёрилмаган Мёки урилмаганлигини, шомпол махкам беркитилганлигини, бундан ташқари қисм механизмларини мойлаш танибини, камарнинг холатини, жихозларнинг буркуллигини, ўқдонлар сумкасини, найза-пичоқларнинг нуқсонлари бор-йўқлиги текширувдан ўтказилади.
Ўқув машғулотлари, нарядга туриш олдидан автоматни тозалаш, кундалик текширув давомида: нишонга олиш мосламаси билан нишон мушкасининг тўғрилиги, ствол канали кўздан кечирилади, бирор элементга чанг тушган-тушмаганлиги ҳамда қисм механизрнларининг ишлаш тартиби текширилади.М
Отиш вақтида автоматнинг тўхтовсиз ишлашини таьминлаш учун тайёргарлик ишлари олиб борилади. Бунинг учун автоматни ёйиб, ҳар бир механизм қисмлари тозалаб мойланади. Автомат йиғилгандан сўнг, ўқдони кўздан кечирилади. Отиш олдидан автоматнинг ствол канали, кесишган қисми ва ўқдуни яхшилаб артилиб, қуруқ холатга келтирилади. Агар автомат бир қанча вақт совуқ хавода қолиб кетган бўлса, отишга тайёрлашда затвор рамасини қўл ёрдамида орқага тортиб олдига итариб ўқдонга бирташиши таьминланади.
Жанговар ўқлами отишга тайёрлашда ўқларнинг гилза қисмида урилган, қисилган холатлари бор ёки йўқлиги, гилзанинг бош қисми бўшаб қимирлаётгани, гилзага лой, чанг ўрнашиб Мқолган-қоимаганлиги синчиклаб кўздан кечирилади, шу билан бирга жанговар ўқлар орасига ўқув ўқлан тушиб аралашиб қолмаганлиги текширилади. Агар шундай нуқсонлар учраса ўқлар тоза қуруқ латта битан артилади. Шу тариқа ўқтар кўздан кечирилиб ўқдонга жойлаштирилади. Мойни кўп суртиш ҳам автоматни ишлашида ва отиш пайлида ифлосланишига. совуқ хаво шароитида cса нуқсонлар келиб чиқишига олиб келади. жойида ёки тирда ўқлар қуёш нурларидан беркитилгар. холда жойда сақланиши керак.
Автоматнинг оддий лузилмаларини тўхтовсиз ишлашини таьми керак. Акс холда унинг қисм ва механизмлари яхши жойлаштиирилмагалиги, тозаланмаганлиги ҳамда ўқларда содир бўлган нуқсонлар а кўзланган мақсадга эриша олмасдан отиш даврида тўхтаб қолишлар содир бўлади. Бунда тезда затвор рамасини орқага энг орқагача тортиб, кейин қўйиб юборилади ва отиш давом эттирилади. Агар яна шу тўхтаб қолиш содир бўлса қуйидаги жадвалда кўрсатилганларни бажариш лозим:
Автоматни ўқ отишга тайёрлаш. Ўқ отиш даврида артоматда содир бўлиши мумкин бўлган носозликлар ва уларни бартараф етиш усуллари.
Жанг пайтида ёки отиш даврида автоматда рўй берадиган носозликларни бартараф этиш учун унинг механизм ва қисмларидан эхтиёткорлик билан фойдаланиш талаб этилади.
Автоматни кўздан кечиришга қуёдаги ишларни бажариш зарур: автоматни отишга тайёрлаш раақсадида унинг жанговар шайлиги, сифаии қай даражада эканлиги текширилади. Автомат ўқув машѓулотларига қатнашиш, нарядга луриш олдидан, узлуксиз жанговар ёки кун давомида жанговар тcпшириқлами бажа-олдидан доимий текширувдан ўтказилади,
Кундалик кўздан кечириш даврида автоматнинг барча вазифаларини, ички қисмларида қум заррачалари, қор қолиб кетмаганлигини, автоматнинг бирор қисмида шилинган, синган, кўчган ва бошқа носозликлар бўлган ёки бўлмаганлигини, ишлашда механизмларнинг нормал (ўртача) ишлашига халақит берадиган қисмларинг шикастланишини, ёғоч қисми ёрилмаган Мёки урилмаганлигини, шомпол махкам беркитилганлигини, бундан ташқари қисм механизмларини мойлаш танибини, камарнинг холатини, жихозларнинг буркуллигини, ўқдонлар сумкасини, найза-пичоқларнинг нуқсонлари бор-йўқлиги текширувдан ўтказилади.
Ўқув машғулотлари, нарядга туриш олдидан автоматни тозалаш, кундалик текширув давомида: нишонга олиш мосламаси билан нишон мушкасининг тўғрилиги, ствол канали кўздан кечирилади, бирор элементга чанг тушган-тушмаганлиги ҳамда қисм механизрнларининг ишлаш тартиби текширилади.М
Отиш вақтида автоматнинг тўхтовсиз ишлашини таьминлаш учун тайёргарлик ишлари олиб борилади. Бунинг учун автоматни ёйиб, ҳар бир механизм қисмлари тозалаб мойланади. Автомат йиғилгандан сўнг, ўқдони кўздан кечирилади. Отиш олдидан автоматнинг ствол канали, кесишган қисми ва ўқдуни яхшилаб артилиб, қуруқ холатга келтирилади. Агар автомат бир қанча вақт совуқ хавода қолиб кетган бўлса, отишга тайёрлашда затвор рамасини қўл ёрдамида орқага тортиб олдига итариб ўқдонга бирташиши таьминланади.
Жанговар ўқлами отишга тайёрлашда ўқларнинг гилза қисмида урилган, қисилган холатлари бор ёки йўқлиги, гилзанинг бош қисми бўшаб қимирлаётгани, гилзага лой, чанг ўрнашиб Мқолган-қоимаганлиги синчиклаб кўздан кечирилади, шу билан бирга жанговар ўқлар орасига ўқув ўқлан тушиб аралашиб қолмаганлиги текширилади. Агар шундай нуқсонлар учраса ўқлар тоза қуруқ латта битан артилади. Шу тариқа ўқтар кўздан кечирилиб ўқдонга жойлаштирилади. Мойни кўп суртиш ҳам автоматни ишлашида ва отиш пайлида ифлосланишига. совуқ хаво шароитида cса нуқсонлар келиб чиқишига олиб келади. жойида ёки тирда ўқлар қуёш нурларидан беркитилгар. холда жойда сақланиши керак.
Автоматнинг оддий лузилмаларини тўхтовсиз ишлашини таьми керак. Акс холда унинг қисм ва механизмлари яхши жойлаштиирилмагалиги, тозаланмаганлиги ҳамда ўқларда содир бўлган нуқсонлар а кўзланган мақсадга эриша олмасдан отиш даврида тўхтаб қолишлар содир бўлади. Бунда тезда затвор рамасини орқага энг орқагача тортиб, кейин қўйиб юборилади ва отиш давом эттирилади. Агар яна шу тўхтаб қолиш содир бўлса қуйидаги жадвалда кўрсатилганларни бажариш лозим:
|
Саволларни эьлон қиламан;
2-ўқув саволи бўйича тушунтираман ва керакли жойларини ёздираман. Талабалар керакли жойларини ёзишади саволлари бўлса беришади.
|
III
|
Якуний қисм
5 дақиқа
|
-Мавзунинг номини ва мақсадини эслатиб ўтиш;
-Ўтилган машғулотнинг ютуқ ва камчиликлаpини кўpсатиш;
- Талабалаpни бахолаш;
-Ўз устида ишлаш учун уйга вазифа беpиш
|
Талабаларга
уйга вазифа бериб, бошқа машғулотга жўнатаман.
|
УСЛУБИЙ ТАЙЁРГАРЛИК ЦИКЛИ ЎҚИТУВЧИСИ
майор А.Қаршиев
Do'stlaringiz bilan baham: |
