Tasdiqla yman: umumiy o'rta ta'lim m aktabi direktori

XI-Yangi mavzu b a y o n i:
Г 
; 
Narsalarning son -sanog6i va tarti-
bini bildirib, qancha? necha? nechanchi? s o ‘roqlariga javob
bo‘ladigan s o ‘zlar son deyiladi.
B r . 
Sonlar narsalar, belgi-xususiyatlar,
harakat-holatlarining miqdori yoki tartibini bildiradi. Shun- 
ga k o ‘ra sonlar ikki guruhga bo‘linadi: 1) miqdor sonlar; 
2) tartib sonlar.
-'LING* M iqdor sonlar qanday miqdorni 
bildirishiga ko'ra sanoq, dona, cham a, taqsim , jam lovchi, 
kasr sonlarga b o 6linadi.
B k 
.NCL Son-sanoqni bildiruvchi sonlar sa ­
noq son lar deyiladi. Sanoq sonlar yozuvda, k o ‘pincha, 
arab raqami bilan yoziladi.
49

---

389-mashc]. Matnni o ‘qing. Sonlarni oczi bog‘langan so‘zlar bilan 
birga ko£chiring va qanday so'roqqa javob bo'lishini aniqlang.
C hoy odam larga ju d a qadim dan m a ’lum . K ishilar choyni 
dastlab dori o ‘m idagina iste’m ol qilishgan. B undan besh ming 
yil mu q add am yozib qoldirilgan qo ‘ lyozm alardan birida: «Choy 
kishining ruhini k o 'tarad i, yurakning ishini m uloyim lashtiradi, 
hordiq chiqaradi, tan an i tozalaydi va zehnni ravshanlashtiradi», 
deyilgan.
H ozirgi vaqtda b ir yilda dunyo b o ‘yicha taxm inan sakkiz 
yuz ming to n n a d a n bir m illion ton nagacha choy yetishtiriladi, 
shuning u ch d an bir qism i H indistonga to cg ‘ri keladi.
Rossiyaga dastlab M ongoliyadan 1638-yilda dori sifatida choy 
yuborilgan. 1833-yili Q rim da, 1846-yili G ruziyada tajriba u chun 
choy ekilgan... (« Qiziqarli geografiya»dan)
390-1 
Berilgan gaplardagi sonlarni aniqlang, ularning shak- 
liga e’tibor bering.
1. 
Ikki soatlar eshakda yurib, to g ‘dan to g ‘ga o ‘tib andak 
toliqqan edim. (I. Gdfurov) 2. Yetim lik nim adir, bizlardan so‘ra, 
O cninchi yil lam ing sargardonligi... Isitm a aralash q o ‘rqinch tush 
kabi Xayol k o ‘zgusidan o'chm aydi sira. ( G ‘afur G ‘ulom) 3. G lo- 
busda b o ‘lgan h a r kichik nuqta, M illionlab qondoshga vatan, 
albatta. ( G ‘ajur G'ulom) 4. Beruniy Amerika q it’asining borligini 
K olum bdan 450 yil a w a l taxminlagan. (.Asqad Muxtor)
3')2 
Gaplarda ishtirok etgan sonlarni taqqoslang. Ularning
farqini tushuntiring.
1. Nihoyat, butunlay holdan toyib, ikkovining qimirlashga 
ham majoli qolmay, taxtaday qotib turaverishibdi. (