Tasdiqlayman” O’ibdo’ Shokirova T. Sh “ ” 2012 yil nazariy dars rejasi

Klaster (organayzeri).

4.	Mustahkamlash (qo’llash )	35 minut.	_Har bir guruh mustaqil fikirlarini tinglaydi va ularni umumlashtiradi. Yangi mavzuni o’quvchilar kasbiy faoliyatida va hayotida qanchalik dolzarbligini alohida uqtiradi.Og’zaki savol-javob o’tkazadi. Yangi mavzuga oid o’quvchilar tomonidan tayyorlangan ma’lumotlarni eshitadi va baholaydi.	Og’zaki savol-javob.	Savollar.
5.	Yakuniy qism	5 minut.	_Kichik guruhlar ishini baholaydi va izohlaydi.Faol o’quvchilarni rag’batlatlantiradi. O’quv maqsadiga erishishish darajasini tahlil qiladi. Darsni yakunlaydi va uyga vazifa topshiriladi. Huquqshunoslik. 5-10-bet. Konspekt	Og’zaki so’rov; tezkor so’rov . Yozma so’rov; test savollari orqali. Suhbat. Baholash,tushuntirish.	Kitoblar qo’shimcha adabiyotlar

O’qituvchi ______ Qo`ldashev M.G`.
(imzo) (F.I.O)


REJA:
1. Huquqiy davlat va uning belgilari.
2. Huquq va uning kelib chiqishi haqidagi nazariyalar.
3. Huquqning belgilari va funktsiyalari. Huquq tizimi.
4.Huquqiy mehyorlar, ularning tuzilishi va turlari.
Huquq davlat bilan chambarchas bog'langan. Davlatsiz huquq bo'lishi mumkin emas, chunki aynan davlat huquqni shakllantiradi va huquqiy normalarning amalga oshirilishini kafolatlaydi, huquqni muhofaza qiladi.
O'z navbatida, davlat ham huquqsiz mavjud bo'lishi mumkin emas. Aks holda, u ijtimoiy munosabatlarni tartibga solib turuvchi vositadan mahrum bo'ladi.
Huquqning asosiy belgilari quyidagilardir:

1. 
   davlat yo'li bilan o'rnatilishi;
   
2. 
   bareha uchun majburiyligi;
   

d) huquq normalarining qonunlar va boshqa muayyan man- balarda ifodalanishi;

5. 
   subyektiv huquqlar orqali harakat qilish; davlat tomonidan ta'minlanganligi
   

Huquq adolatdan ajralmasdir. Rim huquqida huquqning halol yashash, o'zgalarni xafa qilmaslik, har kimga kerakligini berish kabi qoidalari yozib qo'yilgan edi. Huquq ezgulik va adolatlilik san'atidir. Huquqda adolat mezoni ifodalanadi.
Huquqning kelib chiqishiga doir nazariyalar. Davlat kabi huquqning kelib chiqishi to'g'risida ham turli nazariyalar mavjud.

1. 
   Tabiiy huquq nazariyasi — huquq nazariyalarining engqadimiylaridan biri. Uning vakillari huquqning o'zida adolatning mutlaq, o'zgarmas ibtidosini mujassam etganligidan kelib chiqadilar. Huquq tabiatan mavjud, uni hech kim o'ylab topmagan, u xuddi insonning o'zi kabi tabiiydir. Ushbu nazariya tarafdorlari tabiiy huquqni yuridik
   normalarning yig'indisi ko'rinishidagi huquqqa qarshi qo'yadilar. Tabiiy huquq — davlat intilishi zarur bo'lgan o'ziga xos ideal. Huquqning tarixiy nazariyasi vakillari huquq tarixan paydo bo'lgan va rivojlanadi, deb hisoblaydilar. Ycrga ekilgan urug' kabi u xalqning ongida o'sib boradi va adolat, qonunlar shaklida namoyon bo'ladi. Huquq tabiatdan kelib chiqmaydi. U yoki bu xalqning tarixiy hayoti huquqni qanday ko'rinishga keltirsa, u shunday bo'lib qoladi.
   
2. 
   Huquqning psixologik nazariyasida huquqning kelib chiqishi va rivojlanishini shaxs yoki shaxslar guruhining psixologiyasi bilan izohlanadi. Huquq psixologik yo'nalishlar, turli kechinmalar, hissiyotlar va instinkllarning mahsuli, deb qaraladi.
   
3. 
   Huquqning sinfiy (marksistik) nazariyasi huquqning sinfiy mohiyatigaurg'u beradi. Bunda huquq hukmronsinfirodasiningqonun darajasiga ko'tarilganligi sifatida talqin etiladi. Bu iroda mazkur sinf
   hayotining moddiy sharoitlaridan kelib chiqib belgilanadi.
   
4. 
   Huquqning funk siy alar i. Huquq jamiyat hayotida muayyan funksiyalarni bajaradi. Huquqning funksiyasi deganda, ijtimoiy munosabatlarga ta'sir etish, ularni tartibga solishning asosiy yo'nalishlari tushuniladi.
   

Huquqning asosiy funksiyalari quyidagilar: tartibga soluvchi, qo'riqlovchi va tarbiyaviy.
Tartibga solish funksiyasi — tegishli ijtimoiy aloqalar hamda munosabatlarni va u yoki bu subyekt faol xulq-atvorining mezonini mustahkamlash va rivojlantirishdan iborat.
Qo 'riqlash funksiyasi — huquqiy muhofaza va yuridik javobgarlik choralarini belgilash, ularni qo'llash vajavobgarlikni o'tash tartibini o'rnatishdan iborat.
Tarbiyaviy funksiva — turmushda nimalarni qilish mumkin, nimalar esa taqiqlanadi, u yoki bu vaziyatda qanday harakat qilish lozimligini belgilashdan iborat. Bunda huquq ishontirish metodiga tayanadi, zarur bo'lganda majburlash metodini, hatto jazolashni ham nazarda tutadi.