Ташқи иқтисодий фаолиятни ривожлантиришда суғурта бозорининг роли

 
Yuklarni sug`urtalashda qo’llaniladigan sug`urta stavkalari. 
 
Transport turi 
Sug`urtalovchi 
javobgarligining xajmi 
Stavka (sug`urta puliga 
nisbatan %) 
1.Temir 
yo’l, 
avtomobil,qo’shma 
yuk 
tashish yo’nalishlari 
Xamma 
xavf-xatar 
bo’yicha javobgarlik.
2,5-4 
Shikastlanish 
uchun 
javobgarlik 
1-2 
2.Havo 
transporti 
va 
aloqa posilkasi 
Xamma 
xavf-xatarga 
javobgarlik.
2,5-3,5 
Shikastlanish 
uchun 
javobgarlik. 
0,4-2 
Manba:
18
Jadvaldan
sug`urta hodisalari yuklarni sug`urtalashda qo’llaniladigan 
sug`urta stavkalari sug`urtalovchi javobgarligining xajmi aniqlanadi. 
Shu munosabat bilan dastlab sug`urta tashkilotlarini quyidagicha guruxlash 
mumkin: 
- faqat xorijiy mamlakatlar investorlari (O’zbekinvest) va tashqi iqtisodiy 
munosabatlar xizmat qiluvchi sug`urta tashkilotlari (Intertrans); 
- qo’shma sug`urta tashkilotlari, masalan: «Umid» sug`urta tashkiloti, (Uzbek 
sug`urta Xauden Lix); 
- faqat mamlakat doirasida xuquqiy va jismoniy shaxslarga xizmat qiluvchi 
tashkilotlar («Bit») tashkiloti; 
- davlat xissadorlik sug`urta tashkilotlari. 
Respublikadagi sug`urta tashkilotlari quyidagi guruxlarga bo’linadi: 
1. Davlat akstiyadorlik sug`urta kompaniyalari 
a) «O’zagrosug`urta» DASK
b) «Kafolat» DASK 
v) «O’zbekinvest» EIMSK 
18
Суғурта иши.Маъруза матни. Ш. Мамажонов, Д. Инамова. НАМАНГАН - 2005

---

36 
g) «Madad» sug`urta agentligi 
2. Xususiy sug`urta kompaniyalari 
3. Respublika sug`urta nazorati tashkilotlari 
"Kafolat" DASK universal turdagi kompaniya hisoblanib, mol-mulk, shaxsiy 
sug`urta hamda javobgarlik sug`urtasi sohasida aholi va korporativ mijozlarga 35 
turdan oshiq sug`urta xizmatlari ko’rsatadi. Nizom kapitali miqdori 1 225 mln. 
so’mga teng. Ma’lumotlarga qaraganda, joriy yilning 1-choragida kompaniyaning 
investistiya mablag`lari 01.04.2006 yilga ko’ra, 2 596,2 mln.so’mni, sug`urta 
to’lovlarining miqdori - 77 393,2 ming so’mni tashkil etmoqda.Doimiy mijoz va 
hamkorlar: "SamKochAuto" QK, "O’zmetkombinat" AJ, "O’zbekiston Havo 
Yo’llari" MAK, "O’zbekiston temir yo’llari" DAK, "O’ztransgaz" AK, 
"O’zkommunxizmat" Agentligi, "O’ztemiryo’lyo’lovchitrans" OAJ, "Dori-
Darmon" DAJ, "O’zqurilishmateriallari" Assostiastiyasi, "Oxangaronstement" AJ, 
"Oxangaronshifer" AJ, "O’zbekbirlashuv" AJ, Farg`ona neftni qayta ishlash 
zavodi, Olmaliq TMK, Navoiy TMK va boshqalar