Tayanch kompetentsiyalar

IX.Yangi mavzu bayoni:(15-daqiqa)
Molekulasining tuzilishi. Azot vodorod bilan bir necha xil moddalar­ni hosil qiladi. Azotning vodorodli birikmalari ichida eng muhimi va amaliy aha- miyatga ega bo'lgani ammiakdir. Uning molekular formulasi NH₃; tuzilish formu­lasi H-N-H• elektron formulasi H-N-H ko'rinishda bo'ladi. Azot vodorodga nisbatan elektrmanfiy element bo'lganligi uchun ammiak molekulasi qutblidir (27- rasm).
Olinishi.1. Laboratoriya sharoitida ammiak ammoniy tuzlariga ishqor ta'sir ettirib olinadi:NH₄C1 + NaOH = NaCl + H₂0 + NH₃


2. Sanoatdaolinishi.Sanoatdaanimiakatmosferahavosidanajratibolinganazotvasuvnielektrolizqilibolinganvodorodnikatalizator, bosimvaharoratta'siridareaksiyagakirishtiribolinadi: N„ + 3H„ = 2NH₃+ Q.
Azot bilan vodorod aralashmasi odatdag'i sharoitda reaksiyaga kirishmaydi. Azot- ning vodorod bilan o'zaro ta'sirlashuvi reaksiyasi qaytar reaksiyadir. Reaksiyani o'ng tomonga (NH₃ hosil bo'lish tomonga) siljitish uchun:
Kimyoviy xossalari. Ammiakning suvda erishi natijasida amoniy gidroksid (novshadil spirti) hosil bo'ladi:
NH₃+ H₂0 ** NH₄OH Bu reaksiyada animiak suv molekulasidag'i H⁺ ioni (proton)ni biriktirib olib am- moniy ioni XI l ₍ ni hosil qiladi, H⁺ ionini yo'qotgan suv gidroksid ioniga OH" aylanadi. Natijada eritma ishqoriy muhitga ega bo'ladi.
NH₃+ H₂0 NH₄⁺+ OH"