Tayyorlanmaga dastlabki ishlov berish, reja

2. CHiviklarni yunish.
CHiviklarni yunish uchun markazsiz - yunuvchi dastgox kullaniladi (2-rasm).

Bu dastgoxlarda diametri 15 mm dan 8O mm gacha, uzunligi 7m gacha bulgan chiviklarni yunish mumkin. Dastgoxda yunish jaraeni kuyidagicha amalga oshadi.

Markaziy tishli gildirak 3 ikkita keskich kallagini aylantiradi. Keskichli 2 bitta (chap) kallak kora yunishni, ikkinchisi (ung) keskich 4-yarim toza yunishni amalga oshiradi. CHivik 6 ning kesishni tashkil kiluvchi kuchlarining xosil bulishi natijasida egilishidan suxarilar 5 saklaydi. CHivikni surish maxsus roliklar 1 erdamida amalga oshiriladi. Rolikning aylanishlar soniga boglik xolda chivikni surish 175 dan 6OO mm/min gacha bulishi mumkin.

Yunishning asosiy vakti kuyidagicha aniklanadi:

[min]
bu erda l_chiv - chivik uzunligi, mm; l_k - keskich kallaklaridagi keskichlar orasidagi masofa, mm; S_chiv - keskich kallagining bir aylanishiga tugri keladigan chivikning surilish, u ga teng; D_p - uzatuvchi roliklar diametri, mm; n_p – roliklarning minutiga aylanishlar soni; n_k.k - keskichli kallaklarning minutiga aylanishlari soni; i-utishlar soni.
3. CHivik, val, truba va listlarni kirkish.
CHivik va vallar privodli pichoklar erdamida, diskli, tasmali, friksion, elektrofriksion arralar erdamida, tokarlik-kirkuvchi dastgoxlar, kirkuvchi avtomatlar, yupka jilvir tosh bilan ishlaydigan dastgoxlar erdamida kirkiladi.

CHivik materiallarni temirchilik sexining tayerlov bulimida press va kaychi erdamida kirkish mumkin.

Listli materiallarni, odatda, turli konstruksiyali: dastakli, stulli, gulotinli, rolikli kaychilar erdamida kirkiladi.

YUkorida sanab utilgan chivikli va listli materiallarni mexanik kirkish usullaridan tashkari gazli (avtogenli), anodli-mexanik, elektrouchkunli va ultratovushli kirkishlar kullaniladi.

Privodli pichoklar chivikli materiallarni pichokli polotno erdamida kirkadi. Pichokli polotno mexanik privoddan ilgarilanma kaytma xarakat oladi va ma’lum bir bosim ostida xarakatlanadi. Pichokli polotnoning kirkuvchi tishlari bir tomonga, ya’ni kirkish tomoniga yunalga bulib, polotno kirkiluvchi materialga fakat ishchi yurishida bosiladi, kaytish yulida esa gidravlik mexanizm erdamida kutarilgan xolda kaytadi.

Kirkilish kenligi privodli pichok erdamida kirkishda diskli arradagiga nisbatan kichik bulganligi uchun materiallning yukotilishi kam buladi. Privodli pichoklarda kirkish unumdorligi diskli arrali va boshka kirkuvchi dastgoxlarga karaganda kam.

Diskli arralar yupka freza kabi kirkuvchi tishli diskdan iborat, ular prokatlarni, chiviklarni, turli profildagi balkalarni kirkishda kullaniladi.

CHiviklarni diskli arralar erdamida yakkalab va paketli kirkish mumkin(3-rasm).

Bitta chivikni kirkishda asosiy vakt kuyidagi formula erdamida aniklanadi:
[min]
bu erda d - kirkiladigan chivik diametri, mm; l_ch - arraning kirkib chikish kattaligi, mm; S_i.yu - ishchi yurishdagi surish, mm/min; S_i.yuq S_z Z n; S_z – diskli arraning bir tishga surish, mm; Z - diskli arraning tishlari soni; S_o.yu - arraning orka yurishdagi tezligi, mm/min.

4. Markazlashtirish.
Val tipidagi detallarda markaziy teshiklar bir kator operatsiyalar: yunish, rezba yunish, jilvirlash, shlitsalar kesish va boshkalar, xamda tayerlanadigan detallarni tugrilash va tekshirishda baza bulib xizmat kiladi(4-rasm).

Tayerlamalarni markazlashtirish vertikal - va gorizontal - parmalash, tokarlik va revolverli dastgoxlarda, seriyali va ommaviy ishlab chikarishda maxsus bir va ikki tomonlama markazlovchi dastgoxlarda, xamda frezerli-markazlovchi dastgoxlarda amalga oshiriladi.

Tayerlamalarni markazlashtirish ikkita asbob erdamida amalga oshiriladi: kichik diametrli silindrik parmalashda spiralli parma va konussimon sirt xosil kilish uchun zenkovka erdamida (5-rasm, a) amalga oshiriladi.

Tayerlamalarni markazlashtirish kupgina xollarda maxsus kombinirlashgan markazlovchi parmalar erdamida amalga oshiriladi (5-rasm,b,v).

Markazlashtirish sxemalari 6-rasmda kursatilgan.

Markaziy teshiklarni parmalashda asosiy vakt kuyidagi formula erdamida aniklanadi:

[min]
bu erda L - parmalashning umumiy uzunligi, mm; l_t - markaziy teshikning uzunligi, mm; l_k - teshikkacha parma bilan oradagi masofa, mm.

Detallar (aylanma jismlar)ning tashki silindrsimon yuzalariga ishlov berish.

Aylanma jism shakliga ega bulgan detallarni uch sinfga bulish mumkin: vallar, vtulkalar va disklar.

"Vallar" sinfiga vallar, valiklar, uklar, barmoklar, sapfalar va shunga uxshashlar kiradi. Bunday detallar silindrik, bazida konussimon va bir necha toretsli sirtlarning tashki aylanma sirtlaridan xosil buladi.

"Vtulkalar"sinfiga vtulkalar, vkladishlar, gilzalar va shunga uxshashlar kiradi. Bunday detallar tashki va ichki silindrik sirtlari mavjudligi bilan xarakterlanadi.

"Disk"sinfiga disklar, shkivlar, maxoviklar, xalkalar, flanetslar va shunga uxshashlar, ya’ni ularning diametri uzunligidan bir necha barobar katta va demak, torets sirti katta buladi.

Kupincha vallar prokatdan tayerlanadi. Bu sinfga kiradigan boshka detallar pokovka, shtampovka va ayrim xollarda kuyma usulida olinadi. Prokat materiallar kichik va katta (15O-2OO mm) diametrli vallar tayerlashda kullaniladi.

Sillik vallarning tayerlamalari uchun tayer val diametriga yakin diametrli chivik olinadi, ya’ni mexanik ishlov berish uchun minimal ruxsat etilgan kuyim koldirgan xolda.

Pogonali shakldagi vallar uchun, ayniksa ommaviy ishlab chikarishda tayerlamalar shtamplash yuli bilan olingani maksadga muvofik buladi, ya’ni kirindi kamrok xosil buladi.

Val va aylanma jism bulgan boshka detallar tayerlama-larini yunishning kuyidagi kurinishlari mavjud: kora yunish, toza yunish, toza anik va yupka yunish.

YUkorida kursatilgan detallarni turli dastgoxlarda: tokarlik - vint kirkish, tokarlik-revolverli, kupkeskichli, tokarlik-karuselli, bir va kup shpindelli tokarlik yarim - avtomat va avtomatlarda ishlov beriladi.

Kora yunishda kuyimning katta kismi olinadi, ishlov berish katta kesish chukurligida surishning katta kiymatida bajariladi.

Andozalovchi moslamali dastgoxlarda ishlov berish.
tokarlik - markazli dastgoxlarda pogonali vallarni yunish uchun yarim avtomat moslamaning konstruksiyasi kursatilgan. Ushbu moslama tugri burchakli pogonali vallar olishni ta’minlaydi.

Andozalovchi moslama tokarlik dastgoxining keskich urnatiladigan kallakning urniga urnatiladi.

Korpus 2 ga pinol 3 urnatilgan. Pinolga suxari 4 maxkam-langan. Prujinalar 7 va 8 bir tomonidan stakan 9 ning tubiga, ikkinchi tomonidan shaybaga tayanadi buning natijasida suxari 4 va kopir 5 xar doim kontakda buladi.

Uziyurarni yurgizilganda dastgox supporti moslama bilan birgalikda oldingi babka yunalishi buyicha xarakatlanadi. Moslamaga urnatilgan keskich 1 vallning birinchi pogonasini yunadi, maxsus kronshteynga 6 joylashtirilgan sharnirli juftlik erdamida maxkamlangan kopir buyicha suxarik 4 sirpanadi. Kronshteyn 6 orka babka tomonidan dastgoxning staninasiga urna-tilgan.

Suxarik 4 uz yulida kopirdagi 5 pogonaga duch kelib, shu pogona buyicha sirpanadi, keskich esa prujina ta’sirida pinol 3 bilan birgalikda kopirning chukurligi buyicha gorizontal sirtga tortiladi va valning ikkinchi pogonasini yunishni boshlaydi.

Val ishlov berilgandan sung buylama support keskich bilan birgalikda detaldan 2O-3O mm orkaga kaytariladi va ekssentrik 1O erdamida pinol keskich bilan birgalikda kopirga suxar 4 tegmaydigan xolda boshlangich xolatiga keltiriladi. Keyin ekssentrik 1O orkaga kaytariladi va pinol keskich bilan birga-likda ishchi xolatiga urnatiladi, shundan sung ishlov berish jara-eni takrorlanadi.

Nazorat savollari

1. 
   Tayyorlanmalarni to‘g‘rilash qanday amalgam oshiriladi.?
   
2. 
   Tayyorlanmalarni Markazlash qanday amalgam oshiriladi?
   
3. 
   Vallarga dastlab qanday ishlov beriladi?
   
4. 
   Trubalarga dastlab qanday ishlov beriladi?
   
5. 
   Listlarni kirkish qanday amalgam oshiriladi?.
   
6. 
   Ichki yuzalarga dastlab qanday ishlov beriladi?
   
7. 
   Aylanma jismlarga dastlab qanday ishlov beriladi?
   
8. 
   CHiviklarni yunish qanday amalgam oshiriladi.
   
9. 
   Andozalovchi dastgohlarda dastlab qanday ishlov beriladi?