Тегирмон ва ёрма заводларида доннинг хоссаларини ун ва ёрманинг чиқишига таъсири

Буғдой донининг анатомик қисмларининг асосий кўрсаткичларига технологик ёндошув қуйидагилардан иборат:
-анатомик қисмларининг умумий нисбати эндосперм қисмининг крахмал доначаларини нисбий миқдорига боғлиқ
-мева,уруғ қобиқлари,алейрон қаватини тузилиши ва қалинлигига боғлиқ
-Уруғ йўли-бороздкани конфигурациясига боғлиқ
-эндосперманинг микроструктурасига боғлиқ
Буғдой донининг эндосперма қисми асосан крахмалл гранулларидан ва захира оқсилларидан(клейковинали) иборат. Буғдой массасини асосан эндосперма (80-82%)ни ташкил этиб, ундан асосан ун ва ёрма маҳсулотлари олинади. Алейрон қавати сувда эрийдиган оқсилларнинг фракцияларидан,липидлар, қандлар, пентозанлар ва В гурухга кирувчи витаминлардан иборат. Алейрон қатлам буғдой, жавдар ва сули донларида бир қатор хужайрадан ташкил топган.
Буғдой дон қобиқларида клечатка, пентозанлар,толасимон моддалардан ташкил топган бўлиб, улар овқат ҳазм қилиш жараёнида ичаклардаги турли тошқол (шлак)ларни чиқариб юборишга, ичакларнинг физиологик фаолиятини яхшилашга ёрдам беради.Айнан хозирда долзарб ҳисобланган тўғри соғлом овқатланишда юқори фойдага эга бўлган клечаткага бой маҳсулотларни истеъмол қилиш соғлом турмуш тарзидир
Буғдой донининг анатомик қисми—Муртак озиқавий қиймати бўйича энг катта ахамиятга эга ,шунингдек ғалла ўсишини асосий таъминловчи ҳисобланади.Муртак таркибида юқори миқдорда қандлар,липидлар,оқсиллар ва минерал моддолари мавжуд, шунингдек биологик фаол моддаларвитаминла ва ферментлардан иборат.Муртакда қобиқдаги сингари крахмал моддаси мавжуд эмас.

Буғдой донининг анатомик қисмларида кимёвий моддаларнинг бўлиниши

Анатомик қисмлар	Анатомик қисмларнинг ўртача миқдори, %	Доннинг умумий миқдорига нисбатан % ҳисобида				Кулдор-лиги, %
		крахмал	оқсил	клетчатка	липидлар