Telekommunikatsiya texnologiyalari va

1.4. 
Nazorat savollari
 
1.Kommutatsiyalash maydoni qanday funksiyani bajaradi? 
2.Kommutatsiyalash maydoni nechta qismdan iborat bo‘lishi mumkin? 
3.Kommutatsiyalash maydonining har bir qismini bajaradigan funksiyasi 
nimadan iborat? 
Fazodagi kommutatsiyalash 
jarayonini tushuntiring
; 
1.Qaysi kommutatsiyalash tugunlarida fazoda kommutatsiyalashqo‘llaniladi? 
2.Vaqt bo‘yicha kommutatsiyalash jarayonini tushuntiring; 
3.Qaysi 
kommutatsiyalash 
tugunlarida 
vaqt 
bo‘yicha 
kommutatsiyalashqo‘llaniladi? 
4.Raqamli 
kommutatsiyalash 
tizimlarida 
qanday 
kommutatsiyalash 
jarayonlari qo‘llaniladi? 
5.Raqamli kommutatsiyalash tizimlarida V-F-V kommutatsiyalash variantini 
tushuntiring. 
 
n 
5 
0 
n 
0 
n 
0 
… … 
n 
5 
0 
… 
… 
1RL 
M РЛ 
FKB 

---

1.5. 
Foydalaniladigan adabiyotlar
 
1.А.М.Эшмурадов.,М.Х.Нуруллаева., Н.А.Зайнутдинова.,И.А.Султанов. 
Рақамли коммутация тизими: дарслик.-Фан ва технология.2011 
2.Х.Нуруллаева., Н.А.Зайнутдинова., Н.С.Ходжаев., И.А. Султанов. 
Рақамли коммутация тизимлари. 1 – қисм. Ўқув қўлланма. ТАТУ, 
Тошкент 2008. 
7.5 – rasm. Vaqt bo‘yicha kommutatsiyalash 
FK bloklari, multipleksor, demultipleksor elektron kalitlar bazasi asosida, vaqt 
bloklari esa operativ dinamik xotira qurilmalari bazasi asosida quriladi. 
1.6 – rasm. 
V-F-V kommutatsiya maydon
 
Chunki i vaqt bo‘yicha ajratilgan kanalni j vaqt bo‘yicha ajratilgan kanal bilan 
kommutatsiyalash uchun i-j vaqt davomida axborotni saqlab turish kerak. ATSga 
ko‘pgina IKM traktlari ulanganda, vaqt va fazo usullari birgalikda qo‘llaniladigan 
har xil KM ishlatiladi. Bu ichki to‘siqni kamaytirish imkonini beradi. 
… … 
… … 
n 
5 
0 
n 
10 
n 
0 
… 
n 
0 
… 
1RL 
N RL 
1RL 
M РЛ 
. 
. 
. 
. 
. 
. 
. 
10 
… 
VKB 
32x32 
32x32 
32x32 
32x32 
LxL 
1 
IKM 
trakti 
L 
IKM 
trakti 
1 
L 
1 
L 
1 
L 
V 
F 
V 

---

1.6-rasmda vaqt-fazo-vaqt prinsipida qurilgan KM keltirilgan. Vaqt bo‘yicha 
kommutatsiya bloklarii soni 1........L. Har birida 32ta vaqt bo‘yicha ajratilgan 
kanallar mavjud. Fazoviy kommutatsiyalash bloki LxL parametrga ega. Har birida 
32ta vaqt bo‘yicha ajaratilgan kanal mavjud. Vaqt bo‘yicha kommutatsiyalash, 
xoxlagan vaqt vaqt bo‘yicha ajratilgan kanaldan xohlagan vaqt bo‘yicha ajratilgan 
kanalga axbarotni o‘tkazish imkonini beradi. Fazoviy kommutatsiyalash, xohlagan 
IKM traktiga axborotni o‘tkaza oladi.