Tema : German qáwimleri hám Rim imperiyasi To'gerektin’ maqseti

Germanlardin’ Batıs Rim imperiyasi táǵdirinde tutqan ornı. Hesh qanday materiallıq mápke tiykarlanbag’an qullar miynetiniń nátiyjesizligi Batıs Rim imperiyasin barǵan sayın ha’lsiretken. Usı waqıtta alıp barılǵan tınımsız jawgershilik urısları imperiyani haldan taydirg’an. Bara-bara imperiya hátte jawingershilik urısları aparıwǵa da ılayıq bolmay qalǵan. Endi ol óz shegaraların ózgeler hújiminen zorǵa qorǵawǵa májbúr edi. Imperiyadag’i bul jaǵday german qáwimleriniń bastırıp kiriwine júdá qolay sha’rayat jaratqan. Bul dáwirde germanlarda uriwshilik du’zimnin’ basqarıw princpısınıń sońǵı basqıshı dawam eter edi. German qáwimleri bolǵan vandallar, gotlar, franklar, angl hám sakslardin’ qu’dıreti barǵan sayın artıp barǵan. Kúshsizlenip qalǵan Batıs Rim imperiyasi german qáwimleri qısıwına shıdam bere almaǵan. German qáwimleri áskeriy kúshleri basshılarınan biri Odoakr 476 - jılda Rimniń sońǵı imperatori gódek Romul Avgustulti taxtdan túsirdi. Nátiyjede Batıs Rim imperiyasi quladi. Vandallar burınǵı imperiyaga qaraslı Arqa Afrikanı, batıs gotlar (vestgotlar) Ispaniyanı, arqa gotlar (ostgotlar) Italiyanı, franklar Galliyani, angl hám sakslar bolsa Britaniyanı iyelep aldılar. Sol orınlarda óz mámleketlerin júzege keltirdi.
M. M. I. B. D. O' : __________ F. Allamuratova
Tariyx páni do'gerek konspekti
Sáne: ________________
Tema : Franklar. Franklar mámleketiniń ju’zege keliwi.
Do'gerektin’ maqseti: Oqıwshılarǵa frank qáwimleri, olardıń turmıs tárizi hám mámleketi qáliplesiwi haqqında mag’liwmat beriw.
" Frank" sózi - batır, erkin degen mánislerdi ańlatadı. Bul termin qatar german qáwimlerine salıstırǵanda qollanılatuǵın ulıwma at edi. Franklar tiykarinan Reyn dáryasınıń orta hám tómen aǵıs boylarinda jasaǵan. Franklar teńiz jaǵası (sali) hám qırg’aq (ripuar) franklerine bo’lingen. Franklardin’ Batıs Rim imperiyasi menen munasábetleri bir tegis keshpegen. Olar bir-birleri menen geyde dushpan, geyde awqamlas bolǵan. Sali franklari ju’da’ kúshli edi. Olar Xlodvig húkimranlıq etken jıllarda (481-511) ju’da’ kúsheygen.
Xlodvig tez arada barlıq frank qáwimleri ústinen húkimranlıq ornatǵan hám 486 - jılda Arqa Galliyani iyelegen. Nátiyjede Franklar mámleketi (házirgi Fransiya sol attan alınǵan ) shólkemlesken. Patsha Xlodvig Franklar mámleketinde merovingler dinastiyasi húkimranlıǵına tiykar salǵan. Dinastiya atı Xlodvigtin’ a’kesi Merovey atınan alınǵan. Ol sali franklarine jetekshilik etkenlerden biri edi. Patsha hákimiyat barǵan sayın kúsheyip barǵan. Ol mámleket basqarıwdıń barlıq tarawların óz qolına alǵan. Onıń hákimiyat iri jer iyeligine hám áskeriy kúshke tiykarlanǵan. Mámleketti óz múlki sıyaqlı basqarg’an. Xlodvig mámleketti wálayatlarǵa bo’lgen. Olardı patsha tayınlaytuǵın graflar basqargan.