Tema: babalarimiz maqtanishimiz mazmuni: kirisiw

 
 
 
 
 
 
 
 

---

12 
 1.2. Babalarımız qaharmanlıqların umıtpaymız 
Watan – bul biz tuwılıp ósken, kindik qanımız tamǵan ana jer. Onıń saqawatlı 
topıraǵı, biytákirar tábiyatı, bir-birinen gózzal qala hám awılları, dańqlı tariyxı, bay 
mádeniyatı, ar-namıslı, miynetkesh, ápiwayı hám haq kewil adamları, ata-babalar
yadı, áwladlar baxtı − bulardıń hámme-hámmesi insandı ózi tuwılģan diyarģa 
baylanıstırıp turadı. Watan dúnyadaģı eń ullı, eń muqaddes baylıq bolģanı ushın 
onıń ģárezsizligi de sonshelli qádirli. Biziń ana watanımız Ózbekstan. Elimiz 
1991-jılı 31-avgustte óz ģárezsizligine eristi. Ğárezsizlik sharapatı menen xalqımız 
aspanı ashıq, quyashı kókten óz nurların shashıratıp turģan, tınısh, párawan, 
paraxatshılıq zamanda jasap atır. Búgingi kúnde siz benen biz paydalanıp atırģan - 
bálent-bálent imaratlar, azada hám ıqsham mektepler, sport kompleksleri, balalar 
baqshası, zamanagóy informaciya texnologiyaları, kompyuterler óz-ózinen payda 
bolģan joq. Álbette, bulardıń bárshesi ģárezsizlikten soń erisilgen 
jetiskenliklerimiz. Ğárezsizlik eń dáslep el-jurtımızdı zulımlıq hám tutqınlıqtan 
azat etti, xalıqtıń nızamlı huqıqların, dúnyadaģı ataq-abıroyı menen ar-namısın, óz 
tariyxın, tilin hám dinin, milliy qádiriyatların qayta tikledi desek, hesh 
qátelespegen bolamız. Sonıń ushın da, biz, watanımızdaģı eń ullı baylıģımız 
bolģan tınıshılıģımızdı heshnársege almaspaymız, hátteki altınģa da. Sonı aytıp 
ótiw lazım, tınıshlıqqa erisiwdiń ózi de ańsatlıq penen ámelge asqan joq. Bul jolda 
qanshadan-qansha ata-babalarımız shiyrin janlarınan ayrıldı. Meni barlıq waqıtta 
bir soraw qıynaydı. Adam bir nársege erisiwi ushın, álbette, ekinshi bir nárseni 
qurban qılıwı kerek. Ne ushın? Biz ģárezsizlikke erisip, tınıshlıqtı qolģa kirgizdik. 
Biraq ta, ne sebep sonsha biygúna insanlardıń qanı tógildi? Ata-babalarımız: "Urıs 
qurbanlıqlarsız bolmaydı",- balam dep aytqan edi. Bálkim, ázelden dúnyanıń 
jaratılıs nızamlıģı sonday shıģar. Bul sorawlarģa házirge shekem heshkimde de 
anıq juwaplar joq. 
Tariyx − keleshek aynası. Tariyxsız − keleshek joq, degen ibaralardı júdá kóp 
esitkenbiz. Bulardıń mánisi sonnan ibarat, tariyx bizlerdi ótmish penen 
baylanıstıradı, ata-babalarımız táģdiri, watanımız tariyxı menen tanıstıradı. 

---

13 
Tariyxqa názer salıp qaraytuģın bolsaq, xalqımız urıs dáwirlerin basınan keshirgen. 
Dúnya júzin jawlap alģan, 1941-1945-jıllar aralaģında bolıp ótken, Ekinshi jáhán 
urısı ana watanımız Ózbekstandı da shetlep ótpedi. Ekinshi jáhán urısı jıllarında 
Ózbekstan Sovet Awqamı quramında edi. Sonlıqtan, 1941-jıldıń 22-iyunında Gitler 
Germaniyası burınģı Sovet Awqamına hújim qılģannan keyin, Ózbekstan da urısqa 
tartıldı. Solay bolsa da, Ózbekstan fronttı zárúr qural-jaraq, oq-dári, azıq-awqat, 
kiyim-kenshek penen támiyinlep, úlken pidayılıq kórsetti. Ózbekstan xalqı ázelden 
miymandos xalıq. Hátteki, urıs jıllarında da Sovet Awqamı húkimeti tárepinen 
kóshirip ákelingen 1 millionnan zıyat xalıqtı doslarsha, qushaq ashıp kútip aldı. 
Kóshirip ákelingen bes yarım mıńnan aslam balalardı bolsa, bawırı keń xalqımız 
óz úylerine perzentlikke alıp, júreginiń tórinen orın berdi. Atap aytqanda, bunday 
shańaraqlardıń biri tashkentli Shamaxmudovlar shańaraģı edi. Olar túrli milletke 
tiyisli 16 balanı perzentlikke aldı. Olardı baģıp, tárbiyalap kámalģa keltirdi. 
Bulardıń barlıģı janajan xalqımızdıń bawrı keńliginen, qayır-saqawatlıģınan dárek 
beredi. Ózbekstanlıqlar ekinshi jáhán urısında mártlik penen sawash júrgizdi. Ata-
babalarımız ayawsız sawash maydanında mártlik hám shıdamlılıq kórsetkeni ushın, 
olardıń 338 i "Sovet Awqamı Qaharmanı" ataģına iye boldı. 500 mıńģa jaqın 
Ózbekstanlıq jawıngerler qazalandı. 60 mıńnan artıq ásker mayıp bolıp qaldı. 
Xalqımız mine sonday awır jaģdayda kúndi kún, túndi tún demesten, 
mashaqatlı miynet etip, front ushın, jeńis ushın óz úleslerin qosqan.Urıs sebepli 
watanımız basına júdá awır kúnler tústi. Sol dáwirlerde xalqımızdıń táģdiri júdá 
ayanıshlı bolģan. Olardıń isherge tamaģı, kiyerge kiyimi, atqan tańında bolsa 
bereket joq edi. Tek bir ámellep qara qazanın qaynatıp, kúnin kórer edi. Urıs 
dáwirinde xalqımız ne bir qıyınshılıqlardı basınan keshirmedi deysiz. Bunday 
jaģdaylardı insan óz dushpanına da rawa kórmeydi. Sonda da, xalqımız qıyınshılıq 
aldında búgilmey, sabır etti. Jasawdan pútkilley úmitlerin úzbedi. Olardıń 
kewlinde, biz, bir kún ģárezsizlikke erisemiz hám de tınıshlıq nápesi yosh urıp 
turģan watanımız bawırında, shańaraģımız qushaģında jasap, baxıtlı turmıs 
keshiremiz. Bul kúnler de, álbette, umıt bolıp ketedi, - degen isenim jasar edi. 

---

14 
Olardıń kewlindegi bul iygilikli isenimi kún kelip ámelge astı. Watanımız óz 
ǵárezsizligine eristi. Ğárezsizlikti sawǵa etken ata-babalarımız benen, biz,
hámiyshe maqtanısh etemiz. Watanımız táǵdiri, eli-xalqımız tınıshlıǵı ushın 
Ózbekstannan urısqa qatnasqanlar arasında Jóraxon Usmanov, Vali Nabiev, 
Qambarali Dóstmatov, Qaraqalpaqstannan Xudaybergen Shaniyazov, Xallaq 
Aminov, Sharif Ergachev, Tixonov hám basqa da jawınger ata-babalarımız 
ayrıqsha qaharmanlıq kórsetip, watanımız ǵárezsizligine óz úleslerin qosqan. 
Ekinshi jáhán urısı frontında erlik kórsetip qaytıs bolǵanlardıń esteligin 
máńgilestiriw ushın birinshi Prezidentimiz I.A.Karimov baslaması menen 1998-jılı 
Ózbekstan Gitler Germaniyası ústinen erisilgen jeńis kúni – 9-may ulıwma milliy 
“Eslew hám qádirlew kúni” dep belgilendi. 1999-jılı Tashkentte “Eslew maydanı” 
qurıldı. Bul jerde Ekinshi jáhán urısında qurban bolǵan 450 mıńnan aslam 
watanlaslarımızdıń ismi-sháripleri altın háripler menen jazıp qoyılǵan. Biz jaslar, 
hárdayım urısta qaytıs bolģan ata-babalarımız ruwxların shad etip, olardıń qábirin 
zıyarat etiwimiz kerek. Bul bizler ushın hám parız, hám qarız. Sebebi, olar bizlerge 
dúnyadaǵı biybaha baylıq tınıshlıqtı inám etken. Eger de, sonday qorqpas, 
dáwjúrek ata-babalarımız bolmaǵan da, házir xalqımız usınday tınısh zamanda 
emin-erkin nápes almaǵan bolar edi. 
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev “Ónip-ósip kiyatırǵan jas áwlad fashizm 
bálesine qarsı gúresiwde babalarımız kórsetken mártlikti yadınan shıǵarmawı 
kerek”, - dep eskertken edi. Sonıń ushın da, bizler babalarımız kórsetken mártlik 
hám batırlıqların maqtanısh etemiz. Olardıń qaharmanlıqların umıtpaymız. Házirgi 
waqıtta urısta qatnasqan watanlaslarımız halınan hár jılı xabar alınıp, olarģa
Prezidentimiz tárepinen sıylı sawģalar berilmekte. Bul bolsa xalqımızdıń, 
jurtbasshımızdıń qaharmanlıq kórsetken watanlaslarımızģa bolģan sheksiz húrmeti, 
minnetdarshılıģınan dárek beredi. 
Xalqımızda “Bes barmaq birdey emes”, - dep biykarǵa aytılmaǵan. Búgingi 
kúnde dúnya júzindegi bárshe mámlekette tınıshlıq húkim súrip atır dep 
aytalmaymız. Ayırım mámleketlerde elege deyin urıs hám qan tógiliwler dawam 

---

15 
etpekte. Házir waqıtta watanımızda 3-4 jastaǵı úkelerimiz baqshaǵa, 7-8 jastaǵı 
balalar mektepke barıp, bilim almaqta. Al, Awǵanıstan, Siriya sıyaqlı mámleketler 
de bolsa bul jastaǵı balalardıń qollarına qural alıp, adam óltirgenlerin kóriw bir 
jaqta tursın, bunday gáplerdi esitiwdiń ózi qorqınıshlı. Awǵan mámleketindegi 
tınıshsızlıq, jawızlıq háreketleri, Awǵan qızınıń ármanı “Budda da uyalǵanınan