Tema: Kánshilik jumislardiń ratsional jónelisi Jobasi

Awdarma payda etiw. Kánlerdi ashıq usılda tabıwda paydalı qazilma ústindegi qorlama jınıslardı qazib alıp, olardı karyer ishine yamasa odan tısqarına jaylastırıw menen baylanıslı texnologiyalıq processler kompleksi awdarma payda etiw dep ataladı. Awdarma payda etiw ushın arnawlı maydanlar ajratıladı hám ol jaǵdayda payda etińan qorlama jınıs úyinleri awdarma dep júritiledi. Awdarmalardı payda etiwde qollanılatuǵın texnikalıq apparat hám mexanizatsiyalaw quralları kompleksi karyer awdarma xojalıǵı dep ataladı. Awdarmalar ishki hám sırtqı boladı. Karyer maydanındaǵı paydalı qazilma qazib alınǵannan keyin bosagan maydanda ónim etilgen qorlama jınıs awdarması ishki awdarma, karyer shegarasınan málim aralıqta payda etińan awdarma bolsa sırtqı awdarma dep ataladı. Ishki awdarmalar gorizontal yamasa qıyalıq múyeshi 12 0 ge shekem bolǵan kán yotqiziqlarini qazib alatuǵın karyerlarda payda etinadi. Bunda qorlama jınıslar úlken quwatqa iye (shómishiniń kólemi 25-80 m3 hám odan artıq, strelasininguzunligi 35-100 m ge shekem ) bolǵan draglaynlar, shómishiniń kólemi 15-35 m3 ten 65-100 m3 ke shekem bolǵan mexanik bir 5. 8- súwret. Karyer aralas transrorti sxemaları : a, b - avtomobil hám temir jol transrorti; d - avtomobil hám konveyer transrorti; e - avtomobil hám sım jıp kótergish transrorti;
1 - avtomobil túsiw (kóteriliw) jolı ; 2 - qayta júklew punktleri; 3 - temir jol túsiw (kóteriliw) jolı ; 4 - usaqlaw apparatı ; 5 - konveyerler; 6 - qayta júklew bunkeri; 7 - skirli kótergish. ­#" shómishli ekskavatorlar járdeminde awdarma maydanına tikkeley (transrort qurallarısız ) tashilib ishki awdarmalar payda etinadi.
Taw kanshilik ámeliyatında ishki awdarmalardı payda etiwde transrort awdarma ko'rrigi hám basqa ishki awdarma payda etiwshi mexanizmlerden de paydalanıladı. Qorlama jınıslardı bir shómishli ekskavatorlar járdeminde ishki awdarmaǵa jaylastırıwda ekskavator ólshemleri ishki awdarma maydanı menen kavjoy ortasındaǵı aralıqtan kem bolsa, ol halda qorlama jınıslar qayta ekskavatsiyalash tiykarında awdarmaǵa jaylastırıladı. Qıya hám oǵada qıya paydalı qazilma kánlerin ashıq usılda tabıwda sırtqı awdarma payda etinadi. Sırtqı awdarmaǵa karyerdan tashib keltirilgen qorlama jınıslardı jaylastırıwda mexanik shómishli ekskavator, draglayn, awdarma rlug, buldozer sıyaqlı mexanizmlerden paydalanıladı. Awdarma payda etiw ushın mexanizm tańlap alıw soqır tárepten qorlama jınıslardı tashib keltiretuǵın transrort quralı túrine baylanıslı boladı.