Tema: Medicinada tomografiya apparatlarinin islew principleri

Tema: Medicinada tomografiya apparatlarinin islew principleri.

• Reje:
• 1.Magnit-rezonansli tomografiya tariyxi.
• 2.MRT usuli
• 3.Funksional MRT
• 4.MRT dan aldin ham keyin

• Magnit-rezonansli tomografiya 1973-jili oylap tabilgan dep esaplanadi.
• Piter Mansfiel MRT usulin oylap tapg’ani ushin 2003-jili <> siylig’in aliwg’a muyassar bo’ladi.
• Biraq MRT apparatin Amerikaliq alim doktor
• Raymond Damadyan tarepinen jaratilg’anlig’I haqqinda daliller bar.

Bir waqitlari YMR(yadroliq magnit rezonans) tomografiyasi atamasi bar edi, ol 1986- jili Chernobilda adamlarda radiofobiyanin’ rawajlaniwi sebepli MRT g’a o’zgertirildi.

Tomografiya bas miy, arqa miy ham basqa organlardin’joqari sipatli ko’rinisin beredi. Tikarinan: -qan ag’iw tezligin uyreniw -arqa miy suyuqlig’inin’ ag’imin uyreniw -to’qimalarda diffuziya darejesin aniqlaw. -turli organlar islewi dawaminda miy qabig’inin’ aktivligin guzetiw.

Yadroliq magnit-rezonans usuli to’qimalardin’ vodorod penen to’ying’anlig’I ham o’lardin’ magnit qasiyetlerine tiykarlanip adam denesi to’qimalarin uyreniw imkanin beredi. Vodorod yadrosi 1 protonan ham ozinin’ spin ma’nisine iye bo’ladi ham kushli magnit maydani gradient dep atalatug’in qo’simsha maydanlardin’ ta’siri astinda fazaliq sturukturasin o’zgertiredi.

• Eger proton sirtqi magnit maydanina jaylastirilsa o’nda o’nin’ magnit momenti magnit maydani jo’nelisi bo’ylap yamasa magnit maydanina qarsi jo’nelgen bo’ladi. Bunda 2-jag’dayda energiya jo’qarilig’in jazip bariw kerek.
• Birinshi tomograflar 0,005 TI(Tesla) magnit maydaninin’ induktsiyasina iye bo’lg’an, biraq aling’an ko’rinislerdin’ sipati to’men edi. Zamanago’y tomograflar kushli magnit maydanin payda qiliw qasiyetine iye.

• To’qimalardin’ magnit rezonansli <> elektromagnitlarg’a salistirg’anda kushsiz bo’ladi, sonin;’ ushin dawamiy magnitlardin’ imkaniyati sheklengen bo’ladi. Sonin’ menen tekseriw waqtinda shipakerge MRT waqtinda nawqasti ko’rip turip ham alaqa qiliw imkanin beredi. Bul innervatsion MRT dep ataladi.
• Uluwma alg’anda 3 tesla skanerda aling’an MRT ko’rinisleri aniqlig’I 1.5 tesla skanerde aling’an ko’rinislerdin’ aniqlig’I menen pariq qilmaydi. Bunday jag’dayda ko’rinislerdin’ aniqlig’i tomograftin’ sazlamalarina baylanisli bo’ladi.

Zamanago’y rexnologiya ham kompyuter texnologiyalarin en jaydiriw arqali hamde MRT KT arqali aling’an ko’rinisler tiykarinda duzilmelerdin ush o’lshemli modelin aliw imkani payda bo’ldi, bul virtual endoskopiya dep ataladi. Virtual endoskopiya angiologiya, ankalogiya, urologiya ham basqa medicina tarawlarinda qo’llaniladi.

• Funktsional MRT- xar bir insan ushin individual esaplanatug’in nawqasqtin’ hareketi, ko’riw, eslew ham basqa waziypalar ushin tiysli bo’lg’an miy bo’limleri ham miy qabig’in xaritelew usili bo’lip esaplanadi.
• Bul tarawda miydin’ malim bir bo’limleri aktiwlesgende miyge qan keliwi kusheyedi.

• Paydalanilg’an a’debiyatlar.
• S.M. Remizov
• F.R.Ulug’murodov
• Internet saytlar
• Kitob.uz
• Hhtps\\bibloteka.uz

• ITIBARIN’IZ USHIN RAXMET