Тема: «Сообщества. Экосистемы»

Паразитизм факультатив ва облигат кўринишларга ажратилади. Факультатив паразитлар учун хўжайиннинг бўлиши ва бўлмаслиги ҳам мумкин. Жумладан, Foridae оиласига мансуб личинкалар кўпинча некрофаглар бўлиб, аммо улардан кўпчилиги турли туркумларга оид ҳашаротларда паразитлик қилиб яшаши мумкин (Бэр,1920).

• Паразитизм факультатив ва облигат кўринишларга ажратилади. Факультатив паразитлар учун хўжайиннинг бўлиши ва бўлмаслиги ҳам мумкин. Жумладан, Foridae оиласига мансуб личинкалар кўпинча некрофаглар бўлиб, аммо улардан кўпчилиги турли туркумларга оид ҳашаротларда паразитлик қилиб яшаши мумкин (Бэр,1920).

Облигат паразитизмда бошқача озиқланиш усули бўлмайди, аммо шуни ҳисобга олиш керакки, паразитлик қилиб ҳаёт кечирувчи ҳашаротларда, фақат уларнинг айрим фазаларидагина паразитлик хос. Масалан, пардақанотсимон ҳашаротлар Braconidae, Ihneumonidae, Evaniidae оилалари, Chalcidodae гуруҳи (одатдаги яйдоқчилар) ёки Рhasiidae, Larvivoridae пашшалар оиласи фақат личинкалик ривожланиш давридагина паразитлик қилади; бургалар (Aphaniptera), чивинлар (Culicidae) фақат вояга етган ҳашарот даврида паразитлик қиладилар.

• Облигат паразитизмда бошқача озиқланиш усули бўлмайди, аммо шуни ҳисобга олиш керакки, паразитлик қилиб ҳаёт кечирувчи ҳашаротларда, фақат уларнинг айрим фазаларидагина паразитлик хос. Масалан, пардақанотсимон ҳашаротлар Braconidae, Ihneumonidae, Evaniidae оилалари, Chalcidodae гуруҳи (одатдаги яйдоқчилар) ёки Рhasiidae, Larvivoridae пашшалар оиласи фақат личинкалик ривожланиш давридагина паразитлик қилади; бургалар (Aphaniptera), чивинлар (Culicidae) фақат вояга етган ҳашарот даврида паразитлик қиладилар.

Паразит ҳашарот турлари. А – тепкили терлама ва қайтала термлама касаллиги қўзғатувчиси ташувчиси ҳисобланган одам бити (Pediculus humanus), Б – ўлат касаллиги қўзғатувчиси ташувчиси ҳисобланган одам танасида паразитлик қилувчи бурга (Pulex irritans), В – қовоқари ва асаларида паразитлик қилувчи елпиғичқанотли паразит (Strepsiptera).