Tema tálim sapasın qadaǵalw hám bahalawdıń elektron sisteması

TEMA 5. Tálim sapasın qadaǵalw hám bahalawdıń elektron sisteması
Xabar-kommunikaciya texnologiyaları tiykarǵı bilimlendiriw sıpatı monitoringin shólkemlestiriw forma hám quralları. Bilimlendiriw sıpatı monitoringiniń elektron modeli. Monitoringdi shólkemlestiriw infrasisteması, metodikalıq tamiynatı, xabar resursların qáliplestiriw sisteması. Bilimlendiriw mákemeleriniń integrallasqan elektron sisteması. Elektron monitoring sisteması oqıtıw platforması quramı. Elektron portfolio.
Portfolio túsinigi XV-XVI ásirlerde Batıs Evropadan kirip kelgen bolıp, oyanıw dáwirinde arxitektorlar óz buyurtpashılarına qurılıs proektlerin tayar hám shala variantların «portfolio» dep atalǵan ayrıqsha papkada usınılǵan. Usı papkada usınılǵan hújjetler talabgerde qurılıs proektlerin kásiplik sıpatları haqqında tásirler payda etken.
Házirgi waqıtta bolsa biznes áleminde portfolio firmanıń jetiskenliklerin kórsetiw, fotosúwretshi hám fotomodeller tarawında bolsa – súwretler albomı sıpatında isletiledi.
Portfolionı bilimlendiriw tarwında qollaw ideyası 80-jıllardıń ortalarında AQShda payda boldı. AQSh hám Kanadadan soń, portfolio ideyası Evropa hám Yaponiyada ǵalabalastı, XXI ásirdiń baslarında bolsa bul ideya Ózbekstanda hám keń jayılmaqta.
Portfolio (ingl. – portfel, zárúr jumıslar hám hújjetler ushın papka. frans – bayan etiw, ańlatıw, tasıw. Ital. – hújjetler salınǵan papka) – bul hújjetler, jumıs úlgileri, fotosúwretler, usınıs etilgen imkaniyatlardı oyda sáwlelendire alıw imkaniyatın beriwshi máteriallar, qánige xızmetleri toplamınan ibarat.
Pedagog portfoliosı tómendegishe imkaniyatlarǵa iye:

• 
  Pedagogtıń málim bir waqıt aralıǵında erisken kásiplik jetiskenlikleri hám iskerlik nátiyjelerin dizimge alıw usılı;
  
• 
  Iskerligi dawamında kásiplik tarawdaǵı erisilgen jetiskenliklerin kórsete alıwshı kompleks;
  
• 
  Pedagogtıń sabaq berip atırǵan páni boyınsha oqıw máterialların talabalarǵa jetkerip beriwshi qural;
  
• 
  Pedagog hám talabalar ortasındaǵı oqıw baylanısın támiyinlewge xızmet etiwshi sistema;
  
• 
  Talabalar menen teris baylanıstı úyretiwge xızmet etiwshi bilimlerdi ózlestiriw procesin monitoring etiw sisteması.
  

Portfolio engiziliwi menen pedagogikalıq iskerlikti bahalawdıń hám óz-ózine baha beriwdiń kóp funkcional quralı qáliplesedi. Bunda portfolio qatar pedagogikalıq máselelerdi sheshiwde járdem beredi:
- bilim beriwde joqarı motivaciyanı rawajlandırıw;
- talabalardıń ózbetinshe tálimi hám óz ústinde islewge talpınıwdı asırıw;
- úzliksiz rawajlanıwdı xoshametlewshi faktordı engiziw;
- bilimlerdi nátiyjeli ózlestiriliwine talpınıw;
- pedagogikalıq iskerlik nátiyjelerin analiz etiw.
Bunnan tısqarı portfolio oqıtıwshıǵa óz jetiskenliklerin jánede keńirek hám hár-qıylı usınıs etiw imkanın beredi.
«The Teaching Portfolio» kitabı avtorı Piter Zelden pikirine kóre oqıtıwshı portfoliosı, kásip sheberligin qáliplestiriwdegi náwbettegi basqısh esaplanadı. Portfolio – oqıtıwshınıń kásiplik iskerliginde túrli pedagogikalıq máselelerdi sheshe alıw tájiriybelerin kórsetiwshi, sonday-aq, oqıtıwshınıń professionallıq dárejesin bahalawǵa qaratılǵan máteriallardı qamtıp aladı. Portfolionıń zárúr tárepi – pedagogtıń kásiplik kompetentligin bahalaw ushın ámeliy iskerliktegi nátiyjelerin (olimpiada jeńimpazlıǵı, ilimiy jetiskenlikleri, ) kórsete alıw. Portfolio oqıtıwshıǵa óz jumısları nátiyjelerin analiz etiw, ulıwmalastırıw, sistemalastırıw, óz imkaniyatların obektiv bahalaw hám qıyınshılıqlardı sheshiwdi rejelestiriw hámde joqarı nátiyjelerge erisiw imkaniyatın beredi.
Portfolio tómendegi kóriniste bolıwı múmkin:

• 
  Portfolio sayti (sayt kórinisindegi portfolio)
  
• 
  Veb beti (belgili sayt quramındaǵı jeke beti)
  
• 
  Elektron prezentaciya
  
• 
  Nátiyjeler papkası.
  

Elektron portfolio kórgizbeligi, qolaylıǵı, resusrlardıń anıq dúzilisine iyeligi menen bir qatarda jáne bir qansha ózine tán ózgesheliklerge hám abzallıqlarǵa iye:

• 
  Zamangóyligi;
  
• 
  Tezligi ( kerekli ózgerislerdi tez kiritiw imkaniyatı);
  
• 
  funkcionallıǵı hám jetiskenliklerin dizimge alıp barıw, bir waqıttıń ózinde hardayim toltırıp barıw múmkin bolǵan sanlı bilim resusrlarınıń sistemalastırılǵan mediatekasın jaratıw imkaniyatına iye ekenili;
  
• 
  effektivlilik (oqıtıwshınıń óz-ózin bahalawı, basqarıwshı hámde talabalarǵa unamlı tásir kórsetiw);
  

Mámleketimizde de bilimlendiriw tarawında ashıqlıq, ashkaralıq hám rawajlandırıw ushın bir qansha normativ-huqıqıy hújjetler qabıl etilmekte. Atap aytatuǵın bolsaq Ózbekstan Respublikası Prezidenti «Joqarı bilimlendiriw mákemeleri basshı hám pedagog xızmetkerleriniń tájiriybesin arttırıw sistemasın jánede jetilistiriw boyınsha qosımsha is-ilajlar haqqında»ǵı 2019-jılı 27-avgusttaǵı PP-5789-sanlı pármanı, Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń «Joqarı bilimlendiriw mákemeleri basshı hám pedagog xızmetkerleriniń tájiriybesin arttırıw sistemasın jánede jetilistiriw boyınsha qosımsha is-ilajlar haqqında»ǵı 2019-jılı 23-sentyabrdegi 797-sanlı qararı qabıl etildi. Qararǵa muwapıq joqarı oqıw orınları basshı hám pedagog xızmetkerleriniń tájiriybesin asırıw maqsetinde olardıń kásiplik bilimi, kónlikpeleri hám sheberligin úzliksiz jańalap barıw mexanizmlerin engiziw, zamanagóy talaplarǵa bilim sıpatın támiyinlew ushın zárúr dárejede kásiplik tayarlıǵın asırıw, qayta tayarlaw hám tájiriybesin asırıwdıń zamangóy mexanimzlerin enigiziw názerde tutılǵan. Bunda basshı hám pedagog xızmetkerlerdiń qayta tayarlaw hám tájiriybesin arttırıw oraylarındaǵı oqıw procesinde adalatlılıqtı hám bilim sıpatın támiyinlew ushın jańa basqıshqa alıp shıǵıw maqset qoyıldı. Bul boyınsha oraylarda tıńlawshılar ushın elektron portfolio engiziw ámelge asırıldı.