Тemir yo’l muhandisligi

Yo'l qo'yiladigan suv tezligi bo'yicha hisob-kitob qilish (zovur tubi va kesiklarini mahkamlashdan voz kechish imkoniyatini

tekshirish vaqtida bajariladi)

Ana shu uslub yordamida xuddi ana shu 2-uchastka uchun hisob-kitobi amalga oshiramiz.

Suvning sarfi, zovur uchun bo'ylama yotiqlik (qiyalik) va suvning zovurdan yo'l qo'yiladigan oqib o'tish tezligi berilgan. Zovur ko'ndalang kesimi o'lchamlarini aniqlab olish talab etiladi.
Hisob-kitob tartibi quyidagicha:

1. 
   Jonli kesim maydoni aniqlanadi
   

, m².

2. 
   Daraja ko'rsatkichi y = 1,3 = 0.2055 va С = qiymati hisoblab topiladi.
   

3. 
   Gidravlik radius hisoblab aniqlanadi
   

R = , m

3. 
   Namlangan perimetr hisoblab topiladi
   

3. 
   Ikkita noma’lumli ikkita tenglama bir yo'la yechilib, h va b topiladi
   

0,7795=bh+1.5h²
{ 1,676=b+3.6055h
Diskeremenant manfiy , tenglik yechimga ega emas
h₁=0.7885 m, b₁= 0.6 m,
Olingan h va b qiymatlarni amalga oshiriladigan ko'rsatkich sifatida qabul qilishning maqsadga muvofiq yoki nomuvofiqligi to'g'risida xulosa qilinadi. Agar ikkinchi variantni qabul qilishdan foyda bo'lmasa (h va b o'lchamlari juda katta yoki juda kichkina), bu holda I variant o'z kuchida qoladi.
Zovurning parametrlarini tanlash usuli bilan uning hisob-kitobini
bajarish

Ana shu uslub yordamida zovuming №1 uchastkasi uchun hisob-kitob ishlari bajarilgan.

Suv sarfi Q =1.52 m³/s va zovurning tubi bo'yicha eni b =0.6 m berilgan bo'lib, uning hisobiy chuqurligi h, bo'ylama yotiqligini aniqlash va zarur bo'lgan holda zovurni mahkamlash va kesiklari tipini tanlash kerak bo'ladi.
Bunda hisob-kitob quyidagi tartibda bajariladi:

1. 
   Zovur chuqurligi h =0.7885 m va yotiqligi i = 7%₀ olinadi (odatda h va i lar o'zaro bog'liq holda tanlanadi).
   
2. 
   Jonli kesim maydoni aniqlanadi.
   
3. 
   Gidravlik radius hisoblab aniqlanadi
   

, =0.6*0.7885+1.5*0.7885² =1.4057 m²

4. 
   Namlangan perimetr hisoblab topiladi
   
5. 
   Gidravlik radius hisoblab topiladi
   

R = m

6. 
   Suv oqimi tezligi quyidagicha aniqlanadi.
   

V =
с = ;
y = 1,3
va u berilgan Q₃ bilan solishtiriladi. Agar Q_p va Q₃ orasidagi farq 7% dan oshmasa, h va i to'g'ri tanlangan deb hisoblanadi, ya’ni agar

Δ =
Shart bajarildi.
Agar Δ> 0,05 bo'Isa, h va 1 ni tegishli tarzda o'zgartish bilan hisob- kitob qayta bajariladi. Agar suv oqimi tezligi yo'l qo'yiladigan qiymatdan katta bo'lib chiqsa, u holda zovur kesigi tubini mahkamlash uchun zarur darajada mahkamlanishi kerak.