Temiryo’l muhandisligi,,fakulteti

1.2. B stansiyasi bo’yicha elektrovozlar aylanish qaydnomasini tuzish

Aylanish qaydnomasini tuzishda elektrovozlarni poyezdlari bilan ularning aylanish punkti bo’ylab kelish va ketish vaqti bog’lanadi. Bunda elektrovozlarni kelish va ketishi orasidagi vaqt ishlab chiqarishdagi elektrovozarga xizmat ko’rsatish bo’yicha barcha texnik jarayonlari zarur vaqt normasi dan kam bo’lmasligi kerak (1.1-jadvalga qarang).

1.1-jadval
Texnik jarayonlar uchun vaqt normalari

T/r	Texnik jarayon nomi	Vaqti, daqiqa
	Elektrovozni tarkibdan ajratish (uzish) va uni aylanish punktiga yo’l olishi,	15
	Elektrovozni qabul qilish – topshirish. Aylanish stansiyasida texnik xizmat ko’rsatish TO-1,	15-30
	Elektrovozni jo’nab ketish parkiga borishi, poyezdga ulash, tormozlarni sinash va jo’nab ketishni kutish,	15
	Asosiy depo stansiyasida elektrovozni qabul qilish – topshirish, yoki brigadalarni almashishi (stansiyaga oid yo’llarda)	15-30

1.1-jadvalma’lumotlaridanfoydalanganholda, vaqtnormasinihisoblang, bundalokomotivbrigadalaraylanishielektrovozlaraylanishibilanmoskeladivaBstansiyasidaalmashmasdan, damolmasdanshuelektrovozdaqaytibkeladi (daqiqa).

(1.1)

1.2-rasmdako’rsatilganidek, poyezdlarharakatigrafigigaBaylanishstansiyasibo’ylab, elektrovozlarnipoyezdlaribilanbog’lanishchiziqlarinikiriting.Engmaqbulbog’lanish vaqthisoblashnormasigaqat’iyrioyaqilganholda, elektrovozlarniengkamturishvaqtiniberishkerak.
Bstansiyabo’ylabelektrovozlarpoyezdlaribilanbog’lanishlarinielektrovozlaraylanishqaydnomasigakiriting. (1.2-jadvalga qarang).

Kelish			TN^B(V) =		Jo’nash			Elektrovozlarni B(V) stansiyada turish vaqti tоб
Poyezd raqami	Vaqt	B(V) stansiyasi bo’yicha elektrovozlarni poyezdlar bilan bog’lanishi		Poyezd raqami		Vaqt
1	2	3		4		5	6
1	9:48			2		13:18	3s 30daq
3	11:18			4		14:12	2s 54daq
5	12:06			6		15:42	3s 36daq
7	13:30			8		16:18	2s 48daq
9	15:24			10		17:54	2s 30daq
11	16:48			12		20:00	3s 12daq
13	18:42			14		21:24	2s 42daq
15	19:24			16		23:24	4s 00daq
17	20:06			18		23:54	3s 48daq
19	21:42			20		00:36	2s 54daq
21	22:12			22		02:00	3s 48daq
23	22:36			24		02:36	4s 00daq
25	23:30			26		03:06	3s 36daq
27	01:48			28		06:18	4s 30daq
29	03:12			30		07:30	4s 318daq
31	04:30			32		08:24	3s 54daq

1.2-jadval

B (V) stansiya bo’yicha elektrovozlar aylanish qaydnomasi

Kelish		TN^V(B) =		Jo’nash			Elektrovozlarni V(B) stansiyada turish vaqti tоб
Poyezd raqami	Vaqt		V(B) stansiyasi bo’yicha elektrovozlarni poyezdlar bilan bog’lanishi		Poyezd raqami	Vaqt
1	2		3		4	5		6
2	22:42				3	02:00		3s 18daq
4	23:36				5	03:00		3s 24daq
6	01:06				7	04:06		3s 00daq
8	01:42				9	06:00		4s 18daq
10	03:18				11	07:24		4s 06daq
12	05:24				13	09:18		3s 54daq
14	06:48				15	10:00		3s 18daq
16	08:48				17	11:06		2s 12daq
18	09:18				19	12:18		3s 00daq
20	10:00				21	13:00		3s 00daq
22	11:24				23	14:00		2s 36daq
24	12:00				25	15:00		3s 00daq
26	12:30				27	16:24		3s 54daq
28	15:42				29	18:00		2s 18daq
30	16:54				31	19:06		2s 12daq
32	17:48							;

PoyezdharakatigrafigidanBstansiyadamavjudelektrovozlarnimaksimalmiqdoriN_E^Bmaxnianiqlang (ma’lumbirvaqtdaN_E^Bmaxshartli vertikal chiziqlarbilanelektrovozlarbog’lanishchiziqlarikesishmasimiqdorigatengbo’ladi).

1.3. V stansiyasi bo’yicha elektrovozlar aylanish qaydnomasini tuzish

1.1-jadvalga asosan V stansiyasida bajariladigan barcha texnik jarayonlarga ketadigan vaqt normasini T_N^VTO-2 texnik xizmat ko’rsatish T_TO-2 davomiyligini (daq.) qo’shib hisoblang.

Т_N^V = t₁ + t₂ + t₃ + Т = 1+2.5 = 3.5 soat (1.2)

“O’zbekiston temir yo’llari” DATK ning 2011 yil 21 fevraldagi “Lokomotivlar, motor-vagon harakat tarkiblari texnik saqlanishini va ulardan foydalanishni yaxshilash, lokomotiv brigadalari ishini va dam olishini tashkil etish to’g’risida”gi 58-H sonli buyrug’iga ko’ra, elektrovozlarga texnik xizmat ko’rsatish TO-2 davomiyligi quyidagicha o’rnatilgan: VL60K, VL-80C uchun 2 soat, 2VL60K uchun 4soat, 3VL80C uchun 3 soatdan ko’p emas, O’zekiston, O’zb-Y, O’z-El 2,5 soatdan ko’p emas. Elektrovozlar TO-2 rejadagi vaqtda bajarishda foydalanilayotgan parkdan olinmaydi. Bu vaqt oshib ketgan taqdirda elektrovoz nosoz lokomotivlar tarkibiga (rejadan tashqari ta’mir) o’tkaziladi.
Elektrovozlarni TO-2 bajarish davri normasi “O’zbekiston temir yo’llari” DATK ning 2011 yil 21 fevraldagi №58-H sonli buyrug’iga asosan, lokomotivlarni texnik holati, ulardan foydalanish jadalligidan kelib chiqqan holda, yo’lovchi elektrovozlar uchun 48 soat va yuk elektrovozlari uchun 72 soat me’yorga ko’ra temir yo’l boshlig’i tomonidan o’rnatiladi.
Barcha elektrovozlar uchun TO-2 aylanish punkti V stansiyasida bajariladi deb qabul qiling.
Texnik jarayonlarni bajarish uchun ketadigan vaqt normasi ni hisobga olgan holda, V aylanish punktida elektrovozlarni poyezdlari bilan bog’lanish chiziqlarini poyezdlar harakati grafigiga kiriting.
V stansiyasi bo’yicha elektrovozlarni poyezdlar bilan bog’lanishini elektrovozlar poyezdlar bilan aylanish qaydnomasini to’ldiring (1.2-jadvalga qarang).


1.2. TO-2 bajarish uchun stoyllar (ta’mir joyi) miqdorini hisoblash

Lokomotivlarga texnik xizmat ko’rsatish punktida TO-2 o’tkazish uchun stoyllar (ta’mir joyi) miqdorini hisoblang

=(2.5*16)/24=1.66 soat (1.3)
bu yerda, TO-2 davomiyligi normasi, soat;
sutkada V stansiyaga keladigan elektrovozlar miqdori;
sutkada stoyllardan foydalanish ish vaqti fondi (3 smenali ishda – 24 soat).


2. Elektrovozlardan foydalanish ko’rsatkichlari va ekspluatasiya qilinayotgan parkni aniqlash


2.1. Elektrovozlar aylanish grafigini tuzish

Elektrovozlarni aylanish grafigi deb, qabul qilingan elektrovozlarga xizmat ko’rsatish tizimi, brigadalar tarafidan elektrovozlarga xizmat ko’rsatish usullarini hisobga olgan holda poyezdlar harakati grafigiga asoslanib tuzilgan elektrovozlarning ish rejasi. Aylanish (оборот) grafigida tanlangan masshtab bo’ylab har bir poyezdning asosiy depo va aylanish punktiga yurish vaqti, shu punktlarda elektrovozlarning turish vaqtlari belgilanadi.

Elektrovozlarning aylanish grafigining qurish usuli quyidagicha amalga oshiriladi:
Qabul qilingan aylanish stansiyasida elektrovozlarni bog’langanlik shartlariga rioya qilgan holda, bitta shartli elektrovoz bilan barcha berilgan juft poyezdlar xizmat ko’rsatadi. Elektrovozlarni harakat va aylanish punktlarida turish vaqti chiziqlari harakat grafigi 24 soatga teng gorizontal chiziq bo’yicha proyeksiyalanadi (2.1-rasmga qarang). 24 soatni proyeksiyalash jarayonida elektrovozlarni ishlash birinchi sutkasi ikkinchisiga, undan keyin uchinchisiga toki barcha elektrovozlarga xizmat ko’rsatilmaganiga qadar keyingi sutkalarga o’tkaziladi.
Agar shartli elektrovozning ishlash grafigi barcha poyezdlarga xizmat ko’rsatib bo’lganidan so’ng boshlagan poyezd bilan tugasa, bu grafik yagona turli (единымтиповым) deyiladi. Elektrovoz barcha poyezdlarga xizmat ko’rsatguniga qadar grafik tugasa, bu grafik guruhli turli deyiladi (групповымтиповым).
Poyezdlar harakati grafigi asosida (1.2-rasmga qarang) 2.1-rasmda ko’rsatilgani kabi B-V uchastkasida shakl bo’yicha elektrovozlar aylanish grafigini chizing va quring.

1. 
   -rasm. Elektrovozlarni aylanish grafigi
   

Grafikning gorizontal chiziqlari soniga ko’ra elektrovozlarning talabdagi foydalaniladigan parki ni aniqlang.