UCHINCHI MANBA – IJMO - Ijmo (konsensus) dastlabda ma’lum bir davrdagi malakali huquqshunos olimlarning yakdilligi bo‘lib, ular qabul qilgan qaror xatolardan xoli hisoblanadi.
-
- Imom Shofe’iy shariat huquqi manbasi sifatida Qur’on va hadisdan so‘ng ijmoni ko‘rsatgan birinchi mujtahid hisoblanadi. Imom Shofe’iy barcha musulmon ummati erishgan faqat bitta yakdil kelishuv bo‘ladi, degan fikrni aytib o‘tgan. Mana shunday tarzdagi ijmoga barcha rioya etishi kerak va u jamiyat ijmosi deb ataladi.
TO‘RTINCHI MANBA – QIYOS - Shariatning yakuniy manbasi – qiyosdir. “Qiyos” so‘zi o‘lchangan yoki taqqoslangan (biron-bir narsani) ma’nosini bildiradi. Diniy amaliyotda yoki ta’limot masalasida qiyos yechilishi qiyin bo‘lgan masala va muammolar yechimi bo‘yicha qarorlarga yondashuvni bildiradi. Bu yondashuv oqillikdan foydalanishni voqelikdagi sabab va isbotlarni topish yo‘li bilan, shuningdek, mavjud muammolarni Qur’on va hadisdagi shunga o‘xshash muammolar yechimi bo‘yicha solishtirish bilan amalga oshiriladi.
3. BANK TIZIMIGA BAG’ISHLANGAN MAXSUS SHARIAT QONUNCHILIGI. - 1. Usmoniylar saltanatining “Majalla al-Ahkom al-Adliya” yoki “Majalla” nomi bilan mashhur Kodeksidir.
- 2. Turkiya hukumati 1926 yilning 17 fevralida Shveysariya kodeksiga asoslangan yangi qonunlarni qabul qilishga qaror qildi.
- 3. Malaziyada Abdul Halim al-Muhammadiy 2001 yilda “Undang-undang muamalat & aplikasinya kepada produk-produk perbankan Islam”(Muomala qonunlari va ularning islomiy bank mahsulotlarida qo‘llanilishi) nomli asari.
- 4. IHT (Islom Hamkorlik Tashkiloti) fiqh Akademiyasi fatvolari, Malayziyadagi qimmatbaho qog‘ozlar bo‘yicha Komissiya shariat maslahat kengashi fatvolari va Benk Muamalat Maleyja fatvolar Kengashi fatvolari.
- Islomiy banklar moliya tizimining bir qismi sifatida Markaziy bank tomonidan nazorat qilinadi va tartibga solinadi.
- Hozirgi vaqtda markaziy banklar mamlakat iqtisodiy tizimini rivojlantirish yo‘lida islomiy banklarni kelajagi bor tarmoq sifatida baholamoqda. Shuning uchun ular faoliyatini tartibga solish va nazorati uchun alohida ixtisoslashgan bo‘lim ochish zarurati paydo bo‘ldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
