Termiz agrotrxnologiyalari va innavatsiyon rivojlanish instituti

Termiz agrotrxnologiyalari va innavatsiyon rivojlanish instituti

Agrologistika va biznes fakulteti ipakchilik va tutchilik talim yo’nalishi 3 kurs 308 guruh talabasi axmatov hamiddinning o’simlikshunislik fanidan mustaqil ishi.

Mavzu:Moyli zig’ir marfologiyasi biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi

Reja:

• Marfologiyasi
• Biologiyasi
• Yetishtirish texnologiyasi

Moyli zig’irning poyasidan tola, urug’idan qimmatbaho moy olinadi. Zig’ir – bir yillik o’t o’simlik bo’lib, urug’ining tarkibida 30-48 foiz moy, 5-12 foiz shilliq moddalar, 18-33 foiz oqsil moddalar, 12-26 foiz uglevodlar, fermentlar va karotin mavjud. Undan tibbiyot va farmasevtikada bir qator dori preparatlari tayyorlanadi. Zig’ir urug’i omega-3 yog’ kislotasi manbai sanaladi. U oshqozonda yaxshi so’riladi va ovqat hazm qilish tizimining umumiy holatini yaxshilaydi. Zig’ir moyi oziq-ovqat tayyorlashda eng toza foydali moy hisoblanadi. Poyasidan tolaning chiqishi 10-13%. Kalta tolalardan arqon va dag’al materiallar tayyorlanadi. Zig’ir poyalari issiq saqlovchi vosita sifatida foydalanilishi mumkin. Uning to’poni yaxshi oziqa.

Moyli zig’irning poyasidan tola, urug’idan qimmatbaho moy olinadi. Zig’ir – bir yillik o’t o’simlik bo’lib, urug’ining tarkibida 30-48 foiz moy, 5-12 foiz shilliq moddalar, 18-33 foiz oqsil moddalar, 12-26 foiz uglevodlar, fermentlar va karotin mavjud. Undan tibbiyot va farmasevtikada bir qator dori preparatlari tayyorlanadi. Zig’ir urug’i omega-3 yog’ kislotasi manbai sanaladi. U oshqozonda yaxshi so’riladi va ovqat hazm qilish tizimining umumiy holatini yaxshilaydi. Zig’ir moyi oziq-ovqat tayyorlashda eng toza foydali moy hisoblanadi. Poyasidan tolaning chiqishi 10-13%. Kalta tolalardan arqon va dag’al materiallar tayyorlanadi. Zig’ir poyalari issiq saqlovchi vosita sifatida foydalanilishi mumkin. Uning to’poni yaxshi oziqa.

Kelib chiqishi va tarixi. Zig‘ir juda qadimgi o‘simlik hisoblaiib,Hindiston va Xitoyniig tog‘li mintaqalarida qadim zamonlardan ekilgan. Eramizdan 4 - 5 ming yil oldin u Misrda, Assiriya va Mesopotamiyada ham ekilgan. Zig‘ir Janubi - G‘arbiy va shimoliy Osiyodan kelib chiqqan. Yevropada ham zig‘ir juda qadim zamonlarda ekilgan. Rossiyada zig‘ir tolasini ishlaydigan fabrika XII asrda ishga tushgan. XVIII asrga kelib zig‘ir Rossiyada ko‘p ekila boshladi. XIX asr va undan keyingi davrlarda Rossiya zig‘ir ekadigan va undan tola yetishtiradigan asosiy davlatga aylandi. Tola uchun zig‘ir Yevropa mamlakatlarida - Gollandiya, Belgiya, Fransiya, Angliya, Germaniya, Polsha, Chexiya, Slovakiyada ko‘p ekiladi. Sistematikasi. Moyli zig‘ir xam xuddi tolali zig‘ir singari, madaniy zig‘ir-Linum usitatissimum turiga kiradi. Moyli zig‘ir O‘zbekistonda lalmikor yerlarda ekiladi