Termiz davlat universiteti «gaz kimyosi» fanidan

Gaz o'tkazuvchanligi uchun tabiiy gaz separatorini hisoblash.
Tabiiy gaz konlarida ko'pincha ikki turdagi separatorlar qo'llaniladi: panjurli yoki to'rli o'rashli vertikal va ikkita idishli gorizontal separatorlar. Ushbu separatorlar gazni yuqori darajada tozalashni ta'minlaydi (98%).
Gaz uchun ajratgichlarning gidravlik hisob-kitobi gaz oqimiga qarab, o'tkazuvchanlikni hisoblash yoki qurilma diametrining o'lchamini tanlashga qisqartiriladi. Gravitatsion turdagi ajratgichni hisoblash shunday printsipga asoslanadiki, ma'lum o'lchamdagi zarrachalarning tanlangan cho'kish tezligi ajratgichdagi ruxsat etilgan gaz tezligidan kattaroqdir.
Vertikal tortishish separatorining ish bosimi va haroratida berilgan kesma uchun hisoblash formulasi shaklga ega

,

(51)

yoki ajratgichning tasavvurlar maydonining qiymatini almashtirish

,				(52)
Bu erda		–	gaz ajratgich-separatorning quvvati, m3/sutka;
		–	normal sharoitda bosim, Pa;
		–	normal harorat, K;
		–	gazning siqilish koeffisienti;
		–	ruxsat etilgan gaz tezligi, m / s;
		–	ajratuvchi separatorning diametri, m

Taxminiy hisob-kitoblar uchun ruxsat etilgan gaz tezligini empirik formula bilan aniqlash mumkin:

,	(53)
bu erda, - o'zgarmas koeffitsient, uning qiymati vertikal (h= 0,6 m) va gorizontal ajratuvchi separator (l = 3 m) uchun 11-jadvalda keltirilgan (h-separatordagi suyuqlik sathidan quduq qazib olish soplosiga qadar bo'lgan masofa); – suyuqlik zarrachalarining zichligi, kg/m3.

Amaliyotda ma'lum bo'lishicha, vertikal separatorlar uchun ajratish uchastkasining balandligini 0,6 m dan ortiq oshirish ajratish sifatini yaxshilamaydi (1.11-jadval).
1.11-jadval. Doimiy koeffitsientning qiymati -

Ajratuvchi separatorning darajasi	Ajratuvchi separator
	Vertical	Gorrizontal
Yuqori	0,030	0,075
O‘rtacha	0,047	0,117
Taxminiy	0,061	0,150

.
Shu bilan birga, с h< 0,6 m bo'lgan vertikal separatorlar va c l< 3 m
bo'lgan gorizontal ajratgichlardan foydalanish tavsiya etilmaydi, chunki bu holda ajratish sifati keskin yomonlashadi va ruxsat etilgan tezliklarni sezilarli darajada kamaytirish kerak.


Gorizontal turdagi gravitatsiyaviy separatorning o'tkazish qobiliyati vertikal separator formulasi bilan aniqlanadi, lekin unga n-koeffitsientni kiritish bilan, ya'ni ajratuvchi uzunligining diametriga nisbati, ya'ni.

; (54)

Qadoqlangan ajratgichlarning texnologik hisob-kitobi o'ramga kelayotgan oqim tezligini aniqlashga qisqartiriladi, bunda o'rashda joylashgan suyuqlik tomchilarining ajralishi va maydalanishi yo'q. Ushbu hodisani tavsiflovchi kritik gaz tezligi empirik formula bilan aniqlanadi:

	; (55)
Bu erda, –gaz va suyuqlikning sirt tarangligi, N/m; – Parametr bo‘lib, uning qiymati ishlatiladigan qadoqlash turiga va tushadigan suyuqlikning ky- rejalashtirilgan kirish koeffitsientiga bog'liq.

+ Qo‘ndirmaning ko ‘ndalang kesimi maydoni (m²) quyidagi formula bilan aniqlanadi:

.

; (56)