Xulosa.
Schetlar tizimi xujalik mablaglarni tashkil topish manbalarini, xujalik jarayoni natijasida
ularni tarkibiy, mikdoriy va xarakat jixatidan uzgarib borishini iktisodiy guruhlash va doimo
tezkor nazorat kilib borishdir.
Korxona faoliyati yoppasiga, uzluksiz hisob kilib borilar ekan, korxona barcha mulkini
kurganib, ularni xususiyatlarini yaxshilab anglab etmok kerakdir. Korxona mulklari hisobi tulik
yuritilar ekan, hisob ishlarini osonlashtirish, okilona tashkil etish maksadida schetlar rejasi ishlab
chikilgandir.
Ikki yoklama yozuv-bu xujalik jarayonida vujudga keladigan uzgarishlarni schetlar tizimi
orkali ifodalanishidir.
Ikki yoklama yozuv usulini ahamiyati shundaki, uni yordamida, hisob ishlari tugri
yuritilayotganligini nazorat kilib borish imkoniyati yaratiladi. Xujalik jarayonini bir schetining
debeti va ikkinchi schetni kreditida aks ettirilishi buxgalteriya utkazmasi deyiladi.
Schetlarni ular ma’lumotlarni kay darajada aks ettirishiga karab sintetik va analitik
schetlarga ajaratish mumkin. Sintetik schetlarda xujalik mablaglari va ular tashkil topish
manbalari hakidagi ma’lumotlar umumlashtirib, pul ulchov biriligida aks ettiriladi. Sintetik
schetlar orkali yuritiladigan hisob esa, sintetik hisob deb ataladi.
Analitik schetlar esa xujalik mablaglar va ular tashkil topish manbalari hakidagi
ma’lumotlarni ular alohida turlari buyicha, anik kursatkichlar orkali olishda foydalaniladi.
Analitik schetlar mikdori u kullanayotgan korxona, tashkilot va muassasaning xalk xujaligi kaysi
sohasida ekanligiga, ularning faoliyat turi katta yoki kichikligiga boglik buladi. Analitik schetlar
buyicha yuritiladigan hisob analitik hisob deyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |