Termiz davlat universiteti pedagogika fakulteti boshlang`ich ta`lim va sport tarbiyaviy ish yo`nalishi 201-guruh talabalari rahimov fayzullo,turaboyev akmal va esanova nargizalarning ona tili fanidan tayyorlagan

M:Agar ishimiz o`ngidan kelsa, bugun qaytib ketamiz.

.

Bog`lovchilarning kelib chiqishiga ko`ra turlari:

• SOF BOG`LOVCHILAR faqat bog`lovchi vazifasini bajaradigan so`zlardir: va,lekin,chunki,agar.
• VAZIFADOSH BOG`LOVCHILAR boshqa turkumlarga mansub bo`lib o`rni bilan bog`lovchi vazifasini bajaradigan so`zlardir.Bular quyidagi turkumlardan bog`lovchilarga o`tgan:
• Ko`makchidan :bilan ;
• Yuklamadan :ham,na,-u(-yu),-da;
• Modal so`zdan:balki.

.

AGAR O`LSAM MUHABBATDAN

O`LDI DENG,

KAFAN BICHING VAFO

DEGAN MATODAN.

QABRIM HAM KO`NGLIM KABI

KENG BO`LSIN,

SEVGI QOLGAN ODAM

DEGAN ATODAN.

.

AGAR

Vazifasiga ko`ra:ergashtiruvchi –shart bog`lovchi.

Qo`llanilishiga ko`ra :yakka.

HAM

Vazifasiga ko`ra:teng-biriktiruv.

Qo`llanilishiga ko`ra:yakka.

Mustaqil so`z va gaplarga qo`shimcha ma`no beradigan yordamchilar yuklama deb ataladi. Yuklamalar o`zi birikkan gapning ma`nosini ta`kidlab, kuchaytirib, chegaralab so`zga ishonch , gumon, tasdiq, inkor ma`nolarini qo`shish uchun ishlatiladi.

Mustaqil so`z va gaplarga qo`shimcha ma`no beradigan yordamchilar yuklama deb ataladi. Yuklamalar o`zi birikkan gapning ma`nosini ta`kidlab, kuchaytirib, chegaralab so`zga ishonch , gumon, tasdiq, inkor ma`nolarini qo`shish uchun ishlatiladi.

Masalan: Axir sizni deb keldim-ku.

Tuzilishiga ko`ra turlari

So`z yuklamalar
Qo`shimcha yuklamalar

SO`Z YUKLAMALARI:

faqat, ham, axir, hatto, nahot, nahotki, xuddi, hattoki, g`irt, go`yo.

QO`SHIMCHA YUKLAMALAR:

-mi, -ku, -a, -gina(-kina, -qina), -chi, -da, -u(-yu), -oq, -yoq, -dir.

Yuklamalarning ma`no jihatdan turlari:

• So`roq taajjub yuklamalari o`zi ishtirok etayotgan gap mazmuniga so`roq yoki taajjub ma`nolarini kiritadi.Bular -mi, -chi, -a(-ya) yuklamalari.
• Kuchaytiruv-ta`kid yuklamalari o`zi qo`shilgan so`z ma`nosini yoki o`zi ishtirok etgan gap mazmunini kuchaytirib, ta`kidlab ifodalaydi.Bular nahotki, axir, g`irt, hatto, -oq (yoq), -ku, -da yuklamalari.