Termiz davlat universiteti tabbiy fanlar fakulteti norboyeva madinaning

Anzeropod

Anseropoda (Anseropoda platsenta) G‘arbiy Evropaning Atlantika qirg‘oqlari va O‘rta er dengizida tarqalgan. Anzeropod - diametri taxminan 10 sm bo‘lgan qumga chuqurlashgan yulduzcha, juda tekislangan tanasi bilan ajralib turadi, uning och pushti yoki mavimsi yuzasi juda kichik ignalar to‘plamlari bilan to‘liq qoplangan. Sirtning tuzilishi va tanasining ahamiyatsiz qalinligiga ko‘ra, anzeropod vafliga o‘xshaydi. Uning tanasi shunchalik nozikki, yuqori va pastki tomonlari bir-biriga mahkam bosilganga o‘xshaydi, ichki bo‘shliqlar uchun joy yo‘q. Shunga qaramay, anzeropod butun mayda qisqichbaqalar va germit qisqichbaqalarini, shuningdek, mayda mollyuskalar va echinodermalarni yuta oladi.

Patiriya boshoqi

Yapon dengizi qirg‘og‘ida oddiy beshburchak ko‘rinishiga ega bo‘lgan patiria taroqsimon (Patiria pectinifera), juda ajoyib rangli kichik yulduz keng tarqalgan. Ushbu yulduzning yuqori tomonida yorqin to‘q sariq dog‘lar suvli sof ko‘k fonida tarqalgan va og‘iz tomoni bir xil jigarrang rangga ega.

Kulsit Yangi Gvineya

Yangi Gvineya kultiti (Culcita novaeguineae) kichik yostiqqa o‘xshaydi. Kulsit nafaqat yulduzlar uchun g‘ayrioddiy shakli, balki ba’zan uning tana bo‘shlig‘ida Fieraster nomi bilan ham mashhur bo‘lgan kichik marvarid baliq Carapus (Carapus) topilishi bilan ham diqqatga sazovordir. Karapus odatda ba’zi holoturianlarga yaqin turadi va xavf tug‘ilganda ularning suv o‘pkalaridan vaqtinchalik boshpana sifatida foydalanadi. Ko‘rinib turibdiki, karapas odatdagi uy egasi xavf tug‘ilganda yaqin joyda bo‘lmaganida kultga kirib boradi. Ammo karapas yulduzning tana bo‘shlig‘iga faqat og‘zidan oshqozonga o‘tib, keyin devorini teshib o‘tish orqali kirib borishi mumkin. Baliq yana shunday g‘ayrioddiy boshpanadan chiqa oladimi yoki yo‘qmi, hozircha noma’lum.

Linkia

Linkia (Linckia laevigata) Tinch okeani va Hind okeanlarining tropik sayoz suvlarida juda keng tarqalgan. Bu beshta uzun, deyarli silindrsimon nurlarga ega yorqin ko‘k yulduzdir. Bu yulduz va Linckia jinsining boshqa turlari uchun jinssiz ko‘payishning alohida turi juda xarakterlidir, boshqa yulduzlarda uchramaydi. Linkias vaqti-vaqti bilan avtotomizatsiya qilish qobiliyatiga ega, ya’ni o‘z-o‘zidan nurlarini uzib qo‘yadi. Bu jarayon skelet plitalarini bir-biridan ajratish bilan boshlanadi, ko‘pincha diskdan ma’lum masofada joylashgan. Keyin qo‘lning ajratilgan qismi onadan uzoqlasha boshlaydi, hali ham yumshoq to‘qimalar va teri bilan bog‘lanadi. Uch-to‘rt soat ichida bu to‘qimalar tobora ko‘proq cho‘ziladi (ba’zan 5 sm gacha) va nihoyat yirtilib ketadi, shundan so‘ng ajratilgan qo‘l cho‘zila boshlaydi. Bir muncha vaqt o‘tgach, bunday qo‘lning yaqinidagi sinish joyida yangi yulduz paydo bo‘la boshlaydi, buning natijasida yulduzning komera shakli deb ataladigan narsa birinchi navbatda bitta yulduzning oxirida bir guruh mayda nurlar bilan hosil bo‘ladi. katta qo‘l. Kelajakda yangi nurlar o‘sib boradi va yulduz normal ko‘rinishga ega bo‘ladi. Ona yulduzida yirtilgan qo‘l o‘rniga yangisi o‘sadi. Bog‘lanishlar ko‘p bo‘lgan joylarda kometa yulduzlari ham, bir yoki bir nechta qo‘llarini qayta tiklaydigan yulduzlar ham kam uchraydi. Agar bog‘lamning avtomatlashtirilgan qo‘li qo‘shimcha ravishda uning uchini kesib tashlasa, ba’zida ikkala uchidan ham regeneratsiya boshlanishi mumkin va shuning uchun onaning qo‘lining qalin qismi bilan bog‘langan ikkita yosh yulduz paydo bo‘lishi mumkin.