Termodinamik jarayonlar

Termodinamik jarayonlar

Газ	Иссиқлик сиғими кЖ/(кг·К)
	Массавий	Хажмий
0 – 1000^0 С ичида
Хаво
0 – 1500^0 C гача

Izotermik kengayishda ideal gaz 15 kJ miqdorida ish bajarmoqda. Ushbu ishni bajarish uchun qancha miqdorda issiqlik yuborilgan?

Berilgan: Yechim:
A’=15 kJ Termodinamikaning I-qonuniga muvofiq Q=A’+ΔU.
T=const Izotermik jarayonda ichki energiya o’zgarmaydi: ΔU=0
hamda issiqlik miqdori bajarilgan ishga teng bo’ladi: Q=A’.
Q=? Shuning bilan gazga yuborilgan issiqlik miqdori Q=15 kJ g
ga teng bo‘ladi.

1. 
   2 m³ havo o’zgarmas 0,2 MPa ortiqcha bosim ostida 100℃ dan 500℃ gacha qizdirish uchun zarur bo’lgan issiqlik miqdorini va jarayonning ishini toping? Tashqi atmosfera bosimini 101325 Pa deb qabul qiling. Issiqlik sig’imini haroratga bog’lab hisoblang.
   

Javob: Q_p=2357 kJ; L=646,3 kJ.

2. 
   Hajmi 2000 m³ bo’lgan havo o’zgarmas 0,5 MPa bosim ostida 150℃ dan 600℃ gacha qizdirish uchun zarur bo’lgan issiqlik miqdorini hisoblang? Issiqlik sig’imini chiziqli tenglamasidan foydalaning.
   

Javob: Q_p=3937 kJ.

3. 
   Havoni isituvchi qurilma P=const normal atmosfera bosimida 1000 m³ havoni -15℃ dan 60℃ gacha qizdirishi uchun kerak bo’ladigan issiqlik miqdorini toping? Normal atmosfera bosimini 101325 Pa va issiqlik sig’imini haroratga bog’liq emas deb hisoblang.
   

Javob: 103 MJ.

4. 
   Silindrning hajmi 400 l bo’lib unda 0,5 MPa bosim va 400℃ harorat ostida havo joylashgan. Havodan qancha issiqlik olinganda uning harorati 0℃ ga teng bo’ladi? Jarayonning ishini ichki energiyasi va oxirgi hajmi nimaga teng? Issiqlik sig’imini harorat chiziqli tenglamasidan foydalaning.
   

Javob: Q_p=-425 kJ; ΔU=-306,5 kJ; L=-118,9 kJ; V₂=0,1622 m³.

5. 
   Silindrning diametri 0,5 m, hajmi 0,2 m³ bo’lib ichida 18℃ li havo joylashgan. Havo o’zgarmas 0,2 MPa bosim ostida 200℃ gacha qizdirilganda kerak bo’ladigan issiqlik miqdorini, jarayon ishini va silindrdagi porshen o’zgarishini toping? Issiqlik sig’imini harorat chiziqli tenglamasidan foydalaning.
   

Javob: L=25000J; Δh=0,64 m; Q=88,3 kJ.

6. 
   Harakatdagi silindr ostidagi 1 m³ havoga 335 kJ issiqlik o’zgarmas bosimda berilganda uning hajmi 1,5 m³ gacha kengaydi. Havoning boshlang’ich harorati 15℃ ga teng bo’lsa, uning kengayish ishini va oxirgi haroratini toping? Issiqlik sig’imini haroratga bog’liq chiziqli tenglamasidan foydalaning.
   

Javob: t₂=159℃; L=95,1 kJ.

7. 
   Boshlang’ich harorati 15℃ bo’lgan 2 m³ havoga o’zgarmas bosimda 837kJ issiqlik berilganda uning hajmi 3 m³ gacha kengaydi. Jarayonning kengayish ishini, oxirgi haroratini va bosimini toping? Issiqlik sig’imini haroratga bog’liq chiziqli tenglamasidan foydalaning.
   

Javob: t₂=159℃; L=239 kJ; P=0,24 MPa.