Texnik konstruksiyalsh va

SEMINAR MASHG‘ULOTLARNING TEMATIK-KALENDAR REJASI

	№	Mavzular mazmuni	Ajratilgan soat	Бажарилиш муддати		Имзо
		3-semestr
	11	Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishning moddiy sharoitlari	2
	12	Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishni o`rganishda qo`llaniladigan tashkiliy shakllar va metodlar	2
	13	Texnik ob’yektlarini konstruktsiyalash va badiiy modellashtirish	2
	14	Texnik konstruksiyalashda dizayn yechimlarining o`ziga xos xususiyatlari
	15	Buyumlarni konstruksiyalahda turli kasb egalarining ishtiroki	2
	16	Mehnat va texnika turlari bo`yicha sinfdan va maktabdan tashqari olib boriladigan tashkiliy ishlar	2
	17	Patent fondidan ixtironi qidirish	2
	18	Texnik muammolarni hal qilishning izlash usullari	2
	19	Texnik еchimlar qidirishning sinеktika va morfologik tahlil usullari	2
	20	Konstruktorlik bilim va kunikmalarini rivojlantirishni loyixalash ishlarini bajarish misolida amalga oshirish	2
	21	Fan to’garaklari me’yoriy hujjatlari, faoliyati va uni takomillashtirishni tahlil qilish	2
	22	Ko’rgazmalar tashkil qilish va uni o’tkazish tadbirlari	2
			2
			2
			2
		Jami	30 soat

№ 11. Seminar mashg‘uloti.
Mavzu: Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishning moddiy sharoitlari
(2 soat)
Ishning maqsadi: Texnik konstruktsiyalash va modellashtirish to‘g‘risida ma’lumotlar yig‘ish, o`quv binosiga qo`yiladigan talablar, texnik loyihalash jarayonini va texnik konstruktsiyalash va modellashtirish mazmunini o‘rganish.


Ishni bajarish tartibi:
1. O`quv binosiga qo`yiladigan talablar.
2. Texnik loyihalash jarayoni.
3. Texnik konstruktsiyalash va modellashtirish uchun kerakli materiallar.
4. Olingan natijalar to‘g‘risida yozma hisobot tayyorlash.


Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Texnikaviy ijodkorlikka doir mashg`ulotlar o`tkaziladigan binolarga qo’yiladigan talablarni ayting.
   
2. 
   Konstruksiyalash va modellashtirish ustaxonalaridagi ish o`rinlari qanday bo`lishi zarur?
   
3. 
   Mashg`ulotlar o`tkazuvchi o`qituvchi yoki to’garak rahbariniig ish o`rniga qo’yiladigan talablarni ayting?
   
4. 
   O`quv ustaxonalari qanday sanitariya-gigiyena qoidalariga javob berishi lozim?
   
5. 
   Pardozlash va bo`yash ishlari qanday olib boriladi?
   

Umumiy ma’lumotlar. O`quv binosiga qo`yiladigan talablar. Pedagogika oliy ta’lim muassasalarida texnik loyihalash va modellashtirish mashg`ulotlari uchun ko`pincha o`quv ustaxonalaridan foydalaniladi. Bu ustaxonalarda mehnat ta’limining har xil tashkiliy shakl va metodlaridan foydalanish; texnik ma’lumotlar berish; tadqiqotchilik va mehnat malakalarini shakllantirish ishlarini amalga oshirish; texnik bilimlarni mehnat usullarini, bajarilgan ishlarni sifatini nazorat qilish; estetik did va mehnat madaniyati ko`nikmalarini, mustaqil ishlash iqtidorini shakllantirish; konstruktorlik - texnologik xarakterdagi ijodiy masalalarni hal qilish, yuksak darajadagi mehnat intizomi va mehnat muhofazasi talablariga rioya etish uchun yaxshi sharoitlar mavjud bo`lishi kerak.
O`quv ustaxonasining maydoni 80-90 m² bo`lishi kerak. O`quv ustaxonalari yordamchi xonalarga ega bo`ladi. Ushbu xonalarda: yarimfabrikatlar, tayyorlangan buyumlar saqlanadi. Xonalar albatta quruq, yog`och polli, tabiiy va majburiy ventilyatsiyali, normal tabiiy va sun`iy yoritilgan, havosining harorati qishda 16-18° S, yozda 20° S dan oshmasligi kerak. Ustaxonada devorlari tekis, yorqin rangda shifti oq rangda bo`yalishi kerak. Ustaxonada tovush va vibratsiyani yutuvchi moslamalarni qo`llash hamda mehnatning ratsional usullaridan foydalanish orqali tebranish intensivligini kamaytirib tovush va vibratsiyani pasaytirishga erishish mumkin.
Yuqorida aytilgan vazifalardan kelib chiqib o`quv ustaxonalari quyidagi asosiy sanitariya - gigiyenik va tashkiliy - metodik talablarga javob berishi lozim:

1. 
   Ustaxona binosi ta’limiy - pedagogik, sanitariya - gigiyenik va ishlab chiqarish - texnik talablarni qanoatlantirishi kerak.
   
2. 
   O`quv ustaxonalari texnikaning hozirgi darajasiga, yuksak mehnat madaniyatiga muvofiq jihozlanishi va ular faqat ustaxona amaliyoti dasturidagi barcha mavzularni emas, balki texnik ijodkorlikni ham o`rganish uchun zarur sharoit bilan ta’minlanishi lozim.
   
3. 
   Turli buyurtmalarni bajarishda pedagogning o`rganuvchilar bilan olib boradigan umumiy guruhli hamda brigada - zvenoli va potokli ishlari uchun ham sharoit yaratilishi zarur.
   
4. 
   Har bir ta’lim oluvchiga kerakli asbob - uskunalar va moslamalar bilan ta’minlangan alohida ish o`rni ajratilishi lozim.
   
5. 
   Pedagog uchun tegishli jihozlar, moslamalar bilan ta’minlangan va poldan 250-300 mm ko`tarilgan namunali ish o`rni tashkil etilishi lozim.
   
6. 
   Ustaxonalarda talabalarga eng qulay va xavfsiz mehnat qilishi uchun zarur sharoit bo`lishi shart.
   
7. 
   O`quv ustaxonalari hajmli va tekis ko`rsatmali qo`llanmalar, shuningdek, ta’limning texnik vositalari bilan jihozlanishi zarur.
   
8. 
   Yordamchi binolar (asbobxona va sklad) o`quv ustaxonasiga yaqin bo`lishi kerak.
   
9. 
   Tashqaridagi tovushlar, talabalarning e’tiborini ishdan chalg`itadigan va mehnat jarayoniga xalaqit beradigan shovqin - suronlar ustaxonaga kirmasligi lozim.
   

Ish o`rni, deganda ustaxona maydonining o`quv ishlab chiqarish va konstruktorlik - texnologik ishlarni bajarishi uchun zarur uskunalar (verstak, stanok), asboblar va moslamalar maqsadga eng muvofiq holda joylashtirilgan qismi tushuniladi. Ishlash vaqtida o`quvchining gavdasi eng qulay joylashsa va ortiqcha harakatlanmasa, bunday ish o`rni ratsional tashkil qilingan hisoblanadi.