Texnik konstruksiyalsh va

Foydalanilgan adabiyotlar

1. L.M. Xolmyanskiy, A.S.Shchipanov. Dizayn. Toshkent. O’qituvchi 1991.

2. Kompozitsiya v texnike Y.S. Somov. Moskva «Mashinostroyeniye» 1987god.
3. Sh. Kenjabayev, Sh. Qayumova. Texnik ijodkorlik va dizayn. Ma’ruzalar matni. Namangan 2005 y.
№ 18. Seminar mashg‘uloti.
Mavzu: Texnik muammolarni hal qilishning izlash usullari.
(2 soat)
Ishning maqsadi: Turli yo’nalishdagi va murakkablikdagi texnik masalalarni yechish usullari bilan tanishish. “Aqliy hujum” usuli bilan berilgan topshiriqni hal qilishni o’rganish.


Ishni bajarish tartibi:
1. Umumiy ma’lumotlar. Texnik muammolarni hal qilish masalalari.
2. «Amal va xato» va «Aqliy hujum» metodlari.
3. Ixtirochilarning shaxsiy psixologik xislatlari.
4.Olingan natijalar to‘g‘risida yozma hisobot tayyorlash.


Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:
1.Texnik muammolarni hal qilishning qanday usullari mavjud?
2. Texnik masalalarni izlashning «Amal va xato» metodlarini izohlang?
3. «Aqliy hujum» metodini ta’riflab bering?
4. Ixtirochilarning qanday shaxsiy psixologik xislatlari mavjud?


Umumiy ma’lumotlar. Texnik muammolarni hal qilish masalalari. Fan va texnikaning jadal rivojlanib borishi shuni ko’rsatadiki, ijodkorlik-bu “hunarmandlik” bo’lib, uni o’qib o’rganish zarur ekan. Uni o’rganish uchun esa, avvalo uning qonuniyatlarini bilish lozim. Ijodiy fikrlashning qonuniyatlarini o’rganishga urinishlar dastlab Arximed, Geraklit, Suqrot, keyinchalik F. Bekon,R Dekart, G.Leybnits va boshqalar tomonidan bajarilgan.Bunday urinishlar natijasida ma’lum bo’ldiki, ijodiy uchun ma’lum qonuniyatlar mavjud ekan. Bu qonuniyatlarni texnik masalalar yechishni qidirishning samarali usullarini yaratishda qo’llash mumkin. Bunday qonuniyatlarni qo’llash natijasida ijodkorlik masalalarini yechishning juda samarali usullari yaratilgan bo’lib, ularni ikki guruhga ajratish mumkin.Birinchi guruhga “aqliy hujum” usuli,Sinektika, fokal ob’yektlar usuli,nazorat savollari usuli, “ sinov va xatolar “ usuli, morfologik tahlil usullari kiradi. Bu usullar ikkita umumiy mexanizmga asoslangan-assotsiativ fikrlash va izlanishning tasodifiy xarakterdaligi. Bu usullarni qo’llash oddiy, biroq qo’llaniladigan ob’yektning mohiyati bilan uzviy bog’langan bo’lmaydi.Ikkinchi guruh usullari (IMEA-ixtirochilik masalalarini yechishning algoritmi) bir muncha qo’llashda murakkab bo’lib, lekin ular qo’llaniladigan ob’yekt mohiyati bilan yaxshi bog’liqda bo’ladi.