Texnik risk va texnik tzimlar ishonchliligi

Xavflarga nsbatan moyillik-keladigan manfaatni oldindan sezgan holda subekt qaror qabul qilishni qanchalik xoxlayotganligi bo’yicha noaniqlik darajasi.
Xavflarga nisbatan bardoshlilik-tashkilot yoki shaxs dosh bera oladigan xavfning darajasi, miqdori yoki hajmi.
Xavf bo’sag’asi- noaniqlik darajasini yoki ta’sir darajasining o’lchovi bo’lib, u xususida manfaatdor tomon o’ziga xosqiziqishlarga ega bo’lishi mumkin.
Xavfni miqdoriy baholash, ya'ni individual xavflarning o'lchamlarini va umuman loyihaning xavfini raqamli aniqlash sifati ancha murakkab. Birinchidan, barcha xavflar ularning har biriga xos bo'lgan birliklarda, keyin esa pul birliklarida o'lchanadi va nihoyat, loyihaning umumiy xavfini baholaydi.
2.2.XAVFNI ANIQLASHNING ASOSIY USULLARINI KO'RIB CHIQAMIZ
Probabilistik baholash. Bu xavfni baholashning eng aniq usuli. Ehtimollik ma'lum bir natijaga erishish imkoniyatini anglatadi. Investitsiya vazifalariga nisbatan ehtimollik nazariyasi usullari muayyan hodisalarning yuzaga kelish ehtimoli va matematik kutishning eng katta raqamli qiymatiga mos keladigan bir nechta mumkin bo'lgan voqealardan birini tanlashga bog'liq.
Har qanday hodisani matematik kutish bu hodisaning mutlaq qiymatiga teng bo'lib, uning yuzaga kelishi ehtimoli bilan ko'paytiriladi.
Matematik kutish va varyansın chiziqli kombinatsiyasi deb ataladigan bu mezon ko'pincha iqtisodiy tadqiqotlar uchun ishlatiladi, chunki uning yordamida mustaqil baholash uchun xavflarni ajratish oson va qulay. Shunday qilib, pudratchi tashkilot bilan xavfli shartnoma tuzish natijasida yuzaga kelgan daromadni (zararni) va ob'ektni qurish jarayonida loyiha hujjatlarini o'zgartirish natijasida yuzaga kelgan daromadni ajratish kerak.
Jahon bankining loyihani tahlil qilish bo'yicha tavsiyalariga ko'ra, xavfni baholash uchun eng maqbul uchta yondashuv berilgan:
- Ayrimlarning ta'sirini tekshiradigan sezgirlikni tahlil qilish(± 5, ± 10, ± 15 %) loyihaning samaradorligi ko'rsatkichlari barqarorligi uchun dastlabki (kirish) parametrlari (investitsiyalar hajmi, daromad va xarajatlar, diskontlash standartlari va boshqalar) uchun eng muhim farqlar;
-Statistik test usuli (Monte-Karlo usuli), bu nomoddiy asosiy boshlang'ich parametrlarning qiymatlarini tasodifiy tanlashni o'z ichiga oladi;
- Tajribali mutaxassislar tomonidan loyiha bo'yicha bir nechta odatiy rivojlanish variantlari va mahsulot ishlab chiqarish, daromad, xarajatlar va h.k. dinamikasining tegishli qiymatlari, shuningdek, har bir senariy uchun hisob-kitob qilish uchun skriptlar usuli (noaniqlikning rasmiylashtirilgan ta'rifi usuli). sof diskontlangan daromad (HDD) va boshqa loyiha samaradorligi ko'rsatkichlari.
Keling, ushbu usullarning har birini batafsil ko'rib chiqaylik.