Texnika xafsizligi

---

V. AMALIY MASHG`ULOTLAR UCHUN MATERIALLAR 
 
1 – AMALIY MASHG’ULOT 
MAVZU: Kompyuter ergonomikasi. “Informatika va axborot texnologiyalari”
rivojlanishining asosiy bosqichlari. Informatika tushunchasi va mohiyati. 
Uni vujudga kelishi va rivojlanishi. 
 
TEXNIKA XAFSIZLIGI 
Kompyuter va boshqa tashkiliy texnikalarda ishlovchilar uchun me’yorlar va sanitariya qoidalari. 
 
1. Umumiy qoidalar. 
Ushbu sanitariya qoida va me`yorlari har xil tarmoqlarda keng ishlatiladigan kompyuter (KT) va 
tashkiliy texnika (TT) larda ishlovchilarning mehnatini tashkil etib, qulay mehnat sharoitini yaratib 
berishga yo`naltirilgan. Talab va qoidalarning amalda bajarishi mehnat sharotini qulaylashtirib, ish 
qobiliyatini oshirish va ishlovchilarning sog`lig`ini saqlab qolishga yordam beradi. 
KTsi ma`lumotlarni kiritish (to`plash), uni ishlash va natijani (uzatish) ga, TT ma`lumotlarnining 
nusxasini olishga mo`ljallangan. 
2. KT va TT ishlarning tarkibi. 
2.1. KT si bilan ishlaydiganlar ishlab chiqarish muhitini zararli va xavfli omillari hamda mehnat 
jarayoni ta`siriga uchrashi mumkin: 
elektromagnit maydoni – EHM (radiochastota, past quvvati rentgen nurlanishi, ultrabinafsha va 
infraqizil nurlanishi); 
elektrostatik maydonlarining kuchlanganligi; 
havoning ionizatsiyalanishi; 
kimyoviy omil, azon, lazerli printerlar ishlatilganda tener bo`yoq moddasining changi; 
mateorologik omil joy iqlimining o`ziga xosligi, yil fasli, ventilyatsiya hamda isitish tizimi va 
boshqa; 
mexanik va elektr qurilmalarida ishlaganda hosil bo`ladigan shovqin; 
elektr tokidan jarohatlanish xavfi; 
ruhiy hissiyotlar zo`riqishining ortib ketishi; 
ko`rish analizitorining zo`riqishi; 
barmoqlar va panjaning muskuli hamkorligida tez sur’atda bajariladigan bir xil chegaralangan 
harakat; 
tananing majburiy, bir xil ishchi holada turishi, gipokeneziya. 
TTlar bilan ishlashda havoning ionlashuvi, elektrmagnit maydonlarining kuchlanganligi, azon, 
bo`yoq moddalarning change, majburiy ishchi holat zararli va xavfli omillar hisoblanadi.